Masa tenisi - Vikipedi

Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Mart 2015)

Wikimedia Commons'ta Masa tenisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Masa tenisi (pinpon), iki veya dört oyuncunun birbirlerine topu karşılıklı olarak attığı ortasında ağ bulunan masanın üstünde oynanan bir oyundur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu sporun salon tenisi adıyla bilinen en eski şekli 1880'li yıllarda Hindistan ve Güney Afrika'daki İngiliz ordusu tarafından oynanırdı. Puro kutularının kapaklarını raket, yuvarlatılmış şarap şişesi mantarlarını da top olarak kullanırlardı. File olarak da kitapları kullanıyorlardı.

İngiltere'de masa tenisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1890'lı yıllarda İngiltere'de bu oyunun diğer versiyonları geliştirildi. Bunlar "whiff whaff" ve "gossima" gibi değişik isimlere sahiptiler ve Parker Brothers firması masaya kurulabilen portatif net, dışı file kaplı küçük bir top ve minyatür raketlerden oluşan salon tenisi kitleri satmaya başladı.

1900 yılında Amerika'yı ziyaret eden İngiliz James Gibb, dönerken yanında bazı içi boş selüloid toplardan getirdi ve arkadaşlarıyla salon tenisini bu topları kullanarak oynamaya başladı. Gibb, topun rakete ve masaya çarptığı zaman çıkardığı sesi temsil eden "ping pong" ismini kullanmaya başladı.

Fakat 1901 yılında İngiliz spor ekipmanları üreticisi olan John Jacques "Ping Pong" ismini kendi adına tescil ettirdi ve bu ismin Amerika haklarını Parker Brothers firmasına sattı. Onlar da yeni kitlerini bu isimle çıkardılar.

Bir başka İngiliz, E. C. Goode, 1902 yılında tahta raketinin yüzeyini pürüzlü lastikle kaplayarak topa falso vermeyi başardı. Aynı yıl İngitere'de Ping Pong Federasyonu kuruldu fakat isim hakkının Parker Brothers firmasında olmasından ve dolayısıyla ekipmanların çok pahalıya çıkmasından dolayı üç yıl sonra kapandı.

Federasyon kurulması[değiştir | kaynağı değiştir]

Üreticilerin genel bir ismi olan masa tenisi adı altında sattıkları ekipmanlarla bu spor İngiltere ve Avrupa'da sessizce yaygınlaştı. 1921 yılında İngiltere'de yeni bir masa tenisi federasyonu kuruldu. Peşinden de 1926 yılında İngiltere, İsveç, Macaristan, Hindistan, Danimarka, Almanya, Çekoslovakya, Avusturya ve Galler'in Berlin'de yaptıkları toplantıda Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu kuruldu.

İlk dünya şampiyonası 1926 yılında Londra'da yapıldı. Bu yıldan II. Dünya Savaşı'na kadar tüm şampiyonalar Macaristan'ın egemenliği altında geçti. Bu zamanların en iyi oyuncuları bayanlarda yedi dünya şampiyonası kazanan Macar Maria Mednyanszky ve beş defa dünya şampiyonu olan yine Macar Viktor Barna'ydı. Çekoslovakya ve Romanya'lı sporcular da bazı şampiyonaları kazandılar.

ABD'de masa tenisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Ping Pong Federasyonu 1930 yılında kuruldu fakat sadece Parker Brothers firmasının ekipmanları kullanılabildiği için üye sayısı fazla olamadı. 1933 yılında iki rakip federasyon daha kuruldu. Bunlar ABD Amatör Masa Tenisi Federasyonu ve ABD Ulusal Masa Tenisi Federasyonuydu. Bu üç grup 1935 yılında birleşerek ABD Masa Tenisi Federasyonu adını aldı. 1994 yılında da adını U.S.A. Table Tennis olarak değiştirdi.

Asya'da masa tenisi[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci dünya savaşından sonra bir süre daha orta Avrupalı oyuncuların egemenlikleri sürdü. 1953 yılından itibaren Asyalı oyuncuların egemenliği başladı. Asyalı yıldız oyuncuların aniden ortaya çıkmalarının bir sebebi Japon Horoi Satoh'ın 1952 yılında ilk defa kullandığı süngerli lastiklerin kullanılmaya başlamasıdır. Bu yeni malzeme oyunu hızlandırdı ve oyuncuların topa daha fazla falso vermelerine imkân sağladı.

Asyalı oyuncular "Penholder tutuşu" adı verilen ve raket sapının başparmak ile işaret parmağı arasında tutulduğu bir tutuş şekli geliştirdiler. Bu tutuş şeklinde her tür vuruş için raketin aynı yüzünü kullanıyordu. Bu tutuş bugün birçok üst seviye uluslararası oyuncu tarafından kullanılmaktadır.

1988 yılında masa tenisi erkek ve bayanlarda tekler ve çiftler müsabakalarını içeren olimpik bir spor haline geldi.

• Ping pong (ticarî bir firma adı), bazen masa tenisi yerine geçen sözcüktür.
• 乒乓球 (Ping Pang Qiu) Çin, Hong Kong ve Tayvan'da kullanılan ismidir.
• 卓球 (Takkyu) Japonya'daki ismi.

Türkiye'de masa tenisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de masa tenisinin ilk olarak 1920'lerden sonra Robert Koleji'nde oynanmaya başladığı bilinmektedir. Daha sonra bu spor başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta yayılmaya başlamıştır. Hatta İstanbul'da Altınordu Spor Kulübü'nde ilk turnuva düzenlenmiştir. 1930 yılında ilk İstanbul Şampiyonası düzenlenmiş ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nden aynı zamanda yüzücü ve boksör olan Raşit Bey İstanbulsporlu rakibi Semih Duransoy'u yenerek sarı-lacivertli kulübü bu dalda ilk şampiyon unvanını kazandırmıştır.

1950-61 yılları arasında özellikle İstanbul, İzmir ve Ankarada masa tenisi faaliyetleri olanca hızı ile devam etmiş ve ilki 1957 ikincisi 1960 yıllarında olmak üzere bu üç bölge sporcularının katılımıyla, o zamanlar bağlı olduğu tenis federasyonu tarafından organize edilen, iki Türkiye şampiyonası yapılmıştır.Birincisinde Beyoğluspor kulübünden Anastas Nikolau tek erkeklerde birinciliği elde etmiştir.1966 yılında masa tenisi federasyonunun kurulması ile Masa Tenisi daha organize hale gelmiştir.

1948-70 yılları arasında Fenerbahçe ve Beyoğluspor'un üstünlüğünde geçen yıllar, 1970'lerde Çinli masa tenisi ustaları getiren Eczacıbaşı da rekabete dahil olmuştur. 1983 yılında Türkiye Ligi müsabakalarının başlamasıyla bu daldaki rekabet daha renkli bir hal almıştır.

İlk Federasyon Başkanı gazeteci Ali Abalı olmuştur. Geçmişten bugüne kadar gelen Vasil Aleksandridis (1976' da Türkiye' ye Akdeniz Oyunlari Sampiyonlugunu getirdi), Fanis Aleksandridis, Oktay Çimen, Davit Kumru, Kadriye Poyrazoglu, Gürhan Yaldız, Gençay Menge, Peng Fei Jiang gibi sporcular Türk masa tenisini uluslararası müsabakalarda temsil etmiş, Türkiye'de masa tenisinin belli bir noktaya ulaştığını kanıtlamışlardır.

2008 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye'yi masa tenisinde aynı zamanda Fenerbahçe Spor Kulübü'nde spor yapan Melek Hu bu sporda Türkiye'ye Olimpiyatlarda elde ettiği ilk galibiyeti kazandırmıştır.

Terimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ralli, topun oyunda olduğu süredir.
• Let, sonucun skora yansıtılmadığı rallidir.
• Sayı, sonucun skora yansıtıldığı rallidir.
• Boş Top, dönmeyen top.
• Spin, raketle topu yukarı doğru fırçalayarak yapılan hareket.
• Topspin, karşı tarafın kesik attığı topa yapılan spin hareketidir.
• Kesme, raketle topu aşağı doğru fırçalayarak yapılan hareket.
• Yan Kesik, topu soldan sağa veya sağdan sola doğru fırçalayarak yapılan hareket.
• Blok, topspin ve spine karşı raketin açısı kapatılarak yapılan hareket.
• Şut, yukarıdan gelen topa karşı yapılan ve genellikle sayı kazandıran vuruş.
• Lob, rakip şut atacaksa masadan uzaklaşıp topun iniş sürecinde topu (falsolu bir şekilde) masaya atmak
• Backhand, raketin arka tarafı.
• Forehand, raketin ön tarafı.

Kurallar[değiştir | kaynağı değiştir]

Masa[değiştir | kaynağı değiştir]

• Oyun yüzeyi olarak tanımlanan masa üst yüzeyi, 274 cm uzunluğunda ve 152,5 cm eninde bir dikdörtgen olacak ve zeminden 76 cm yükseklikte yatay bir düzlemde bulunacaktır.
• Oyun yüzeyi, masa üst yüzeyinin yan kenarlarını içermeyecektir.
• Oyun yüzeyi, her yerinde, 30 cm yükseklikten bırakılan standart bir topun yaklaşık 23 cm sıçrama sağlayacağı herhangi bir malzemeden yapılabilir.
• Oyun yüzeyi tekdüze koyu bir renk ve mat olacaktır. Üst yüzeyin 274 cm uzunluğundaki iki kenarı boyunca 2 cm genişliğinde beyaz kenar çizgileri, 152,5 cm uzunluğundaki iki kenarı boyunca 2 cm genişliğinde beyaz uç çizgileri bulunacaktır.
• Oyun yüzeyi, 152,5 cm uzunluğundaki uç çizgilerine paralel olarak uzanan düşey bir ağ ile iki eşit sahaya bölünecek ve her saha bütün yüzeyince kesintisiz tek parça olacaktır.
• Çift yarışmaları için her saha, kenar çizgilerine paralel uzanan 3 mm eninde beyaz bir orta çizgisi ile iki eşit yarı alana bölünecektir. Orta çizgi, her iki sahada da sağ yarı sahaların bir parçası kabul edilecektir.

Ağ takımı[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ağ takımı: ağ, ağın askı kordonu, destek çubukları ve bunları masaya tutturan kenetlerden oluşacaktır.
• Ağ, dış kenarları her iki yanda masa kenar çizgilerinden 15.25 cm dışarıda olan 15.25 cm yüksekliğindeki destek çubuklarına tutturulmuş bir askı kordonuna asılı olacaktır.
• Ağın üstü, bütün uzunluğu boyunca oyun yüzeyinden 15.25 cm yükseklikte bulunacaktır.
• Ağın altı, bütün uzunluğu boyunca, mümkün olduğunca oyun yüzeyine yakın olacak, ağın yan uçları ise destek çubuklarının üstünden altına kadar kesintisiz olarak tutturulacaktır.

Top[değiştir | kaynağı değiştir]

• Top: çapı en az 40 mm olan bir küre olacaktır. ITTF onayı şarttır.
• Topun ağırlığı 2,7 g olacaktır.
• Top, selüloit veya benzer bir plastik malzemeden yapılmış, beyaz veya turuncu renkte ve mat olacaktır.

Raket[değiştir | kaynağı değiştir]

• Raket, herhangi bir boyut, şekil ve ağırlıkta olabilir ama olimpiyatlarda küçük raketler tercih edilir. Tablası eğilmez, sert ve düz yüzeyli olacaktır.
• Tabla kalınlığının en az %85’i doğal tahta olacaktır. Tablanın içindeki yapıştırıcı tabakası, karbon lifi, cam lifi veya sıkıştırılmış kâğıt gibi lifli malzemeler ile sıkıştırılmış olabilir. Ancak bu tabaka toplam kalınlığın %7,5’u veya 0,35 mm’den daha kalın olmayacaktır (Hangisi daha küçük ise).
• Tablanın topa vurmak için kullanılan yüzü, yapıştırıcı dahil toplam kalınlığı 2 mm’den çok olmayan, pütürleri dışa doğru, basit bir pütürlü lastikle, ya da yapıştırıcı dahil toplam kalınlığı 4 mm’den çok olmayan, pütürleri içeri veya dışarı doğru, sandviç lastikle kaplanmış olacaktır.
• Basit pütürlü lastik, bütün yüzeyi boyunca 1 cm²’de 10’dan az, 30’dan çok olmayan düzgün dağılmış pütürlü, doğal veya sentetik, tek tabakalı gözeneksiz bir lastiktir.
• Sandviç lastik, kalınlığı 2mm’den çok olmayan basit pütürlü bir dış tabaka ile kaplanmış gözenekli bir lastik tabakasıdır.
• Lastik kaplama malzemesi tablayı tamamen kaplamalı, ancak taşmamalıdır. Sadece, tablanın raket sapına en yakın ve parmaklarla kavranan kısmı kaplanmamış bırakılabilir veya herhangi bir malzeme ile kaplanabilir.
• Tabla, içindeki her tabaka ile kaplama malzemesinin her tabakası veya tablanın topa vurmada kullanılan yüzündeki yapıştırıcı, sürekli, kesintisiz ve her yerinde aynı kalınlıkta olacaktır.
• Tablanın kaplı yüzündeki kaplama malzemesinin yüzeyi veya kaplamasız tabla yüzü; mat, bir yüzde canlı kırmızı, diğer yüzde siyah olacaktır.
• Raket kaplaması herhangi bir fiziksel, kimyasal veya başkaca bir işleme tabi tutulmaksızın kullanılacaktır.
• Yüzeyin sürekliliğinde ve renginin tek düzeliğinde, eskimeden oluşan küçük sapma ve aşınmalara, yüzeyin niteliğini önemli ölçüde değiştirmediği sürece izin verilebilir.
• Oyunun başlangıcında veya oyun içinde raketini değiştirdiğinde, her oyuncu, rakibine ve hakeme kullanacağı raketi gösterecek ve incelemelerine izin verecektir.

Sayı[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ralli let olmadıkça, oyuncu aşağıdaki hallerde sayı kazanacaktır.
• Rakibi doğru bir servis atışı yapamazsa,
• Rakibi doğru bir karşılama yapamazsa,
• Top, oyuncunun servis atışından veya karşılamasından sonra, rakibi tarafından vurulmadan önce, ağ takımı dışında herhangi bir şeye değerse,
• Top, rakibinin vuruşundan sonra, kendi sahasına değmeden kenar çizgisi veya uç çizgisini geçerse,
• Top, rakip tarafından vurulduktan sonra, ağ gözenekleri içinden veya ağ ile ağ destekleri arasından veya ağ ile oyun yüzeyi arasından geçerse,
• Rakibi topu engellerse,
• Rakibi topa art arda kasten iki kez vurursa,
• Rakibi, topa raket tablasının 2.4.3, 2.4.4 ve 2.4.5 maddelerinde belirtilen özelliklere uymayan bir yanı ile vurursa,
• Rakibi veya rakibinin giydiği veya taşıdığı herhangi bir şey oyun yüzeyini hareket ettirirse,
• Rakibi veya rakibinin giydiği veya taşıdığı herhangi bir şey ağ takımına değerse,
• Rakibinin serbest eli oyun yüzeyine değerse,
• Rakip çift, topa ilk servisçi ve ilk karşılayanla belirlenen uygun sıra dışında vurursa,
• Çabuklaştırılmış sistemde, 2.15.4. maddesinde belirtilen halde,
• Eğer her iki oyuncu veya çift fiziksel engel nedeniyle tekerlekli sandalyede oynuyorsa,
• Topa vurulduğunda, rakibinin kalçası oturduğu yer veya minder(ler) ile yeterli teması sağlayamamışsa,
• Rakibi, topa vurmadan önce herhangi bir eli ile masaya dokunursa,
• Rakibinin tekerlekli sandalyesinin ayaklığı veya oyuncunun ayağı oyun sırasında zemine dokunursa,

Sıralama[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Erkekler En İyi 10 Sıralaması (11.10.2022)

^[1]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu
• Türkiye Masatenisi Süper Ligi
• Türkiye Masatenisi Şampiyonası
• Teniste spin
• Avrupa Masa Tenisi Birliği
• Masa tenisi diplomasisi
• Yaz Olimpiyatları'nda masa tenisi
• Headis
• Pong

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Türkiye Masa Tenisi Federasyonu Resmî Sitesi10 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu Resmî Sitesi26 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.