Tarçın - Vikipedi
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Tarçın | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cinnamomum verum | ||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
Türler | ||||||||||||
Metne bakınız. |
Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer Türk dillerinde de (Azerice darçın; Türkmence dalçın; Kırgızca darçin; Kazakça darşın) kullanılan Türkçedeki tarçın sözü «Çin ağacı» anlamına gelen Farsça dārçïn (دارچين) kelimesinden alıntıdır. Farsçadaki uzatımlı diğer bir form olan dārçïnï (دارچينى) kelimesinden de Arapçaya dārşïnï (دارشينى), Tibetçeye dal çini biçiminde geçmiştir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "Cinnamomum", Yunancadaki "kinnamomon" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 Çinliler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger 1530'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır.
Kullanıldığı yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Esasen ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir. Kokusu kuvvetli, kesin ve uzun süreli, tadı tatlımsı ve yakıcıdır. Tanen ve uçucu yağ taşır. Baharat olarak kullanılır. Meyveleri de baharlı, lezzetli ve tarçın kokuludur, tarçın yerine kullanılır. Tatlılara, özellikle de sütlü tatlılara çeşni olarak katılır. Kahve, çikolata ve meyve soslarında, içeceklerde de yaygın olarak kullanılır.Mutfakta Kullanılışı Kuzu eti, tas kebabı, çeşitli soslar, sütlü ve pirinçli tatlılar, çikolatalı kekler, tartlar, punç, sıcak şarap, çay vb.
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarçın üretimi – 2020 | |
Ülke | (ton) |
---|---|
Endonezya | 91,242 |
Çin | 72,531 |
Vietnam | 31,429 |
Sri Lanka | 22,910 |
Dünya | 222,122 |
Kaynak: |
2020'de, dünya tarçın üretimini 222,122 tonla ve 98%'lik bir oranla 4 ülke tarafından karşılanmıştır: Endonezya, Çin, Vietnam ve Sri Lanka.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, sayfa: 395
- ^ a b "Global cinnamon production in 2020; Crops/Regions/World Regions/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2022. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022.