زَمان دنباله پیوسته هستی و رخدادهاست که ظاهراً در روند برگشت‌ناپذیری از گذشته تا کنون و از اکنون تا آینده رخ می‌دهند. زمان کمیت تشکیل‌دهنده اندازه‌گیریهای...

در ریاضیات و به ویژه در مبحث سیستم‌های دینامیک، زمانِ گسسته و زمانِ پیوسته دو چارچوب جایگزین هستند که در آن متغیرها (داده‌ها) را در زمان مدل می‌کند. در...

ماه، یکای زمان به ویژه در گاه‌شماری‌هاست که به هر یک از ۱۲ بخش از یک سال گفته می‌شود. به‌طور معمول دو گونه کلی ماه خورشیدی (شمسی) و ماه قمری (مَهی) در...

از دید دو ناظر با سرعت متفاوت، گذر زمان متفاوت بررسی می‌شود. در مثال آزمایشی ساده: یکی با دو سرعت نزدیک به سرعت نور و سرعتی کمتر از سرعت نور (به‌طوری‌که...

فیزیک، فضا-زمان (به انگلیسی: Spacetime) (و نه فضا و زمان) عبارت است از یک مدل ریاضی که زمان و فضا را به صورت درهم‌تنیده و به عنوان یک کمیت پیوسته با یکدیگر...

نیم کرهٔ شمالی و اوایل تابستان در نیم کرهٔ جنوبی) است، این زمان از لحاظ حرکت انتقالی زمین و در مقایسه با سرآغاز گاه‌شماری‌های معتبر جهان برای آغاز سال...

(به معنی نصف‌النهار) گفته شده‌است و این ناحیه دقیقاً وسط چین و اروپا و همه سرزمینهای مسکون شناخته شده آنروز است و از جانب شمال-جنوب نیز از این حیث در...

خورشید و کهن‌ترین روش اندازه‌گیری برای بشر بوده‌است. زمان خورشیدی دوگونه ظاهری (حقیقی یا متغیر) و متوسط (میانگین یا استاندارد یا رسمی) است. این زمان را به...

اتساع زمان گرانشی پدیدهٔ وجود تفاوت واقعی بین مقدار مشاهده‌شده برای زمان سپری شده میان دو رویداد، از دید ناظرهای قرار گرفته در مکان‌هایی با پتانسیل گرانشی...

UTC) یک معیار زمان برای تعیین ساعت‌ها و اختلافات زمانی در سراسر جهان است. ساعت هماهنگ جهانی تنها ۰٫۹ ثانیه با ساعت گرینویچ اختلاف دارد و برای بسیاری از...

هجری خورشیدی گاه‌شماری، یا تقویم، (به انگلیسی: Calendar) دانش و فنّ تعیین و نگهداری حساب زمان. از طرفی تقویم، گاهنامه، سالنما یا سالنامه معمولاً برای صورت...

تاریخ ابزارهای زمان در مورد ابزارهایی صحبت می‌کند که برای سنجش زمان بکار می‌رفته‌است مانند ساعت آبی و … یکی از اولین ابزارهای سنجش زمان ساعت آبی بوده‌است...

می‌شود. طیف پیوسته یا گسسته تابع پیوسته شمارش داده ریاضیات گسسته طیف پیوسته طیف گسسته زمان پیوسته و گسسته زمان پیوسته فرآیند تصادفی زمان گسسته فرآیند تصادفی...

گرینویچ به عنوان یک ساعت رسمی افتادند. این تصمیم در ظهر روز ۱۸ نوامبر و با فرستادن هم‌زمان سیگنال ساعت از طریق تلگراف به شهرهای بزرگ آمریکا عملی شد. تا پیش...

در فیزیک زمان پلانک (به انگلیسی: Planck time) (با نماد tP) واحدی از زمان در دستگاه یکاهای طبیعی یا یکاهای پلانک است. یک زمان پلانک زمانی است که نور در...

خط روزگَردان یا خط بین‌المللی زمان (IDL) خطی است فرضی بر سطح کره زمین که از میانهٔ اقیانوس آرام می‌گذرد و کشتی‌ها و هواپیماها با گذر از این خط تاریخ روزی...

فضا و زمان مطلق در فیزیک و فلسفه مفهومی است دربارهٔ ویژگیهای جهان. در فیزیک، فضا و زمان مطلق می‌تواند یک دستگاه ترجیحی باشد. نسخه‌ای از مفهوم فضای مطلق...

بیست و چهارم) از یک روزِ معمولی زمینی است. ساعت در ابتدا در تمدن‌های باستانی (از جمله مصر،ایران، سومر، هند، و چین) به عنوان (هر دو، دوازدهم) زمان بین طلوع...

بسیاری از مناسبت‌های اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه حرام، و عزاداری کاربرد دارد. در زمان خلافت عمر بن خطاب، خلیفهٔ دوم برای اداره ممالک مفتوحه با کمک...

time scale، (GTS)) تقسیم‌بندی تاریخ زمین به بخش‌هایی از زمان شامل ابردوران، دوران، دوره، دور و عصر است. این مقیاس زمانی با استفاده از اصول تعیین سن نسبی...

تغییر ساعت تابستانی یا صرفه‌جویی در زمان نور روز و هماهنگی ساعت کار اقتصادی (DST) ـ که در بیشتر کشورها با نام ساعت تابستانی نامیده می‌شود ـ به تغییر ساعت...

نگاشت‌های پیوسته حفظ می‌شود. بدین ترتیب، می‌توان گفت توپولوژی نوعی هندسه است که در آن خواص مهم یک شکل، آن‌هایی در نظر گرفته می‌شوند که تحت حرکت‌های پیوسته (هومومورفیسم‌ها)...

فرضی تحت تبدیل معکوس زمان گفته می‌شود. یعنی در صورت تغییر زمان به منفی آن سیستم تقارن داشته و پارامترهای سیستم پایستار باقی بمانند. به صورت ریاضی این تقارن...

traditions». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۱۷. محاسبه زمان تحویل سال خورشیدی از -۴۰۰۰ میلادی تا +۲۵۰۰ میلادی (برابر با -۳۳۷۹ خورشیدی...

شود. سامانه های پیشرفته تر "زمانبندی متغیر پیوسته سوپاپ ها" قابلیت تغییر زمانبندی سوپاپ ها به طور پیوسته را دارد .به زبان دیگر بی نهایت تنظیم مختلف برای...

هَفته یکایی از زمان برابر ۷ شبانه روز است. هفته از گام‌های چهارگانه ماه قمری گرفته شده و امروزه در همه جوامع از آن به عنوان یک واحد زمان استفاده می‌شود...

تبدیل می‌شوند مانند متدهای تغییر و تقریب WKB. این امر بدین دلیل است که هیچگونه شباهتی از ذرات پیوسته در مدل آشفته و انرژی سولیتون وجود ندارد که عکس پارامترهای...

تبدیل فوریه گسسته (Discrete Fourier Transform - DFT)، توابع و سیگنال‌های گسسته را از حوزهٔ زمان به حوزهٔ فرکانس (و یا از حوزهٔ مکان به حوزهٔ عدد موج) تبدیل...

نظریه اصلی و معروف نسبیت خاص و نسبیت عام آلبرت اینشتین را در بر می‌گیرد. ایدهٔ اصلی این نظریه آن است که زمان و فضا مرتبط هستند، نه جدا و ثابت. به‌کاربردن...

بازهٔ زمانی ۱۰ ساله است. واژه‌های دیگری که برای بازه بندی زمان کاربرد دارند عبارتند از: سده یا قرن و هزاره. هر بازه زمانی ده ساله را می‌توان یک دهه نامید،...

زمانی (یا زمان‌پهنه) به هر یک از قاچ‌های ۱۵ درجه‌ای کرهٔ زمین گفته می‌شود که زمان متوسط نصف‌النهاری مرکز آن را می‌توان به عنوان زمان رسمی کشورها و مناطق قرار...