شدن فاصله بسیار داشت. اتهام بیخدایی در عصر روشنگری شایع بود، اما بسیاری از کسانی که توسط همکاران خود مظنون بیخدایی بودند در واقع با تعریف مدرن بیخدا...
3 KB (249 words) - 10:50, 3 December 2021
عصرِ روشنگری یا عصرِ روشناندیشی جنبشی فکری و فلسفی در تاریخ فلسفه غرب بود که از میانههای سدهٔ هفدهم ابتدا در انگلستان و سپس در فرانسه، آغاز شد و تا پایان...
29 KB (2,020 words) - 16:18, 27 April 2024
دموکراسی (section دیدگاه صاحبنظران در مورد دموکراسی)
مردمسالاری یا دِموکراسی (به فرانسوی: Démocratie) حکومتی است که در آن مردم، اختیار برای انتخاب قانون و قانونگذار دارند. موضوعات اصلی مردمسالاری عبارتند...
37 KB (2,580 words) - 22:48, 1 April 2024
خداناباوری (redirect from بیخدایی)
شخصوار در هند، در جینیسم و بودیسم نیز مشاهده شده است. بیخدایی در غرب ریشه در فلسفهٔ پیشاسقراطی در یونان باستان دارد، ولی تا اواخر عصر روشنگری به شکل...
199 KB (17,134 words) - 15:51, 28 March 2024
دادارباوری (category فهرستهای مرتبط با بیخدایی)
میدانند نه یک ناظر. دادارباوری در قرن ۱۷ و ۱۸ در دورهٔ روشنگری بهویژه در فرانسه، بریتانیا، ایالات متحده رواج بسیار یافت. همچنین در میان مسیحیانی که نمیتوانستند...
6 KB (381 words) - 13:59, 3 January 2024
علم (section مفهوم دیگر علم در زبان فارسی)
برگرفته شدهاند. از عصر کلاسیک علوم به عنوان یک نوع دانش با فلسفه ارتباط نزدیکی داشتند. در اوایل عصر مدرن دو کلمهٔ علم و فلسفه در زبان انگلیسی به جای...
21 KB (1,610 words) - 18:20, 27 April 2024
کاترین دوم (category افراد در جنگهای ایران و روسیه)
پیشرفت اقتصادی و موفقیت سیاسی و پیروزیهای نظامی و اوج عصر طلایی تاریخ روسیه به حساب میآید . در زمان کاترین، امپراتوری روسیه بسیار بزرگتر و مقتدرتر از...
12 KB (751 words) - 15:06, 28 April 2024
بازاری است که در آن قیمت یک کالا و یا خدمات، در نظریه، از طریق عرضه و تقاضا تعیین میشود، نه از طریق سیاستگذاری دولتی. بازار آزاد، در تضاد با بازار کنترل...
2 KB (88 words) - 18:30, 4 April 2024
هاسکالا (category عصر روشنگری)
اثر روشنگری در اروپا پدید آمد. سردمدار این جریان نمایشنامهنویس، روزنامهنگار و دیپلماتزاده آمریکایی، مردخای مانوئل نوح بود، که برای میهنی در گراند...
3 KB (264 words) - 19:18, 18 January 2024
قانون یا تفسیر قضایی و بدون محاکمه آنها را سلب کند. هر چند دامنه این واژه در کشورهای مختلف، متفاوت است اما آزادیهای مدنی شامل آزادی اندیشه، آزادی مطبوعات،...
4 KB (363 words) - 03:09, 26 November 2023
ایمانوئل کانت (category عصر روشنگری)
۱۲ فوریه ۱۸۰۴) فیلسوف سرشناس آلمانی در عصر روشنگری و کارساز در فلسفه جدید بود. او یکی از فیلسوفان کلیدی عصر روشنگری است و فلسفهٔ وی از اندیشههای چیره...
64 KB (5,731 words) - 11:26, 26 April 2024
عقل (category عصر روشنگری)
شناخت در فلسفه هستند. افلاطون، دکارت و اسپینوزا از فیلسوفان عقلگرا هستند. در واقع عقل نیروی تشخیص خوب و بد است که در بدن انسان نهاده شدهاست. در کل موجودات...
24 KB (2,258 words) - 07:56, 8 April 2024
ژان-ژاک روسو (category عصر روشنگری)
پژوهشگران تاریخ اندیشه، وی را اساساً در تداوم سنت فکری عصر روشنگری نمیدانند، بلکه اندیشهٔ او را بیشتر در نقد فلسفهٔ روشنگری ارزیابی میکنند. البته تئو هابسن...
33 KB (2,639 words) - 09:21, 12 April 2024
لیبرالیسم کلاسیک (category لیبرالیسم در اروپا)
استفاده شد. در عصر مدرن واژه لیبرالسیم در ایالات متحده به لیبرالیسم اجتماعی تعبیر میشود اما در اروپا و استرالیا به لیبرالیسم کلاسیک تعبیر میشود. در ایالات...
11 KB (928 words) - 17:42, 7 April 2024
آنتوان لاووازیه (category اعدامشدگان با گیوتین اهل فرانسه در دوران انقلاب فرانسه)
تحقیق در فعل و انفعال شیمیایی در آزمایشگاه وارد عمل کرد و تجربه و سنجش توأم با نتیجهگیری صحیح را پایه و اساس این علم قرار داد. در ۲۶ اوت ۱۷۴۳ در پاریس...
13 KB (966 words) - 14:28, 4 February 2024
آزادی، برابری، برادری (category پیوند رده انبار در ویکیداده است)
شعار به تازگی در کشور هائیتی نیز به دلیل تأثیرات آن کشور از اصول کشور فرانسه، مورد استفاده قرار گرفتهاست. این شعار در حدود سال ۱۷۹۰ در زمان انقلاب کبیر...
8 KB (592 words) - 05:49, 6 October 2023
کلود آدرین هلوسیوس (category فیلسوفان عصر روشنگری)
پاپ جدید شروع به ترساندن از گسترش بیخدایی کردند و خواستار سرکوب سریع و سخت ' تفکرات مدرن ' شدند. کتاب " روح " در این میان به قربانی تبدیل شد. این تبلیغ...
11 KB (933 words) - 07:32, 16 April 2024
خردگرایی (category فلسفه و تفکر در جمهوری هلند)
دکارت در کتاب مشهورِ خویش با نام گفتار در روش (و با زیرعنوان: «درست به کار بردن عقل، و جستجویِ حقیقت در علوم») توضیح میدهد که چگونه در بزرگسالی در تمام...
10 KB (818 words) - 17:20, 6 April 2024
آدام اسمیت (category عصر روشنگری)
– ۱۷ ژوئیه ۱۷۹۰) فیلسوف اخلاق گرای اسکاتلندی در دوران روشنگری اسکاتلند است که از او به عنوان پیشگام در اقتصاد سیاسی و «پدر علم اقتصاد مدرن» یاد میشود...
18 KB (1,220 words) - 07:55, 18 March 2024
تجربهگرایی (به انگلیسی: Empiricism) یکی از گرایشهای اصلی در معرفتشناسی و نقطهٔ مقابل خردگرایی است. بر اساس این دیدگاه همهٔ معرفتهای بشری مستقیم یا...
8 KB (611 words) - 14:11, 28 March 2024
سکولاریسم (category عصر روشنگری)
به صورت کلّی، ریشه در عصر روشنگری در اروپا دارد. مفهومهایی همچون: جدایی دین از سیاست، جدایی کلیسا و حکومت در آمریکا، و لائیسیته در فرانسه و ترکیه بر پایهٔ...
34 KB (2,807 words) - 02:41, 30 March 2024
دستوری و سیستماتیک در همه چیز شک کند و تنها چیزی که در آن شک نکند شک در شک کردن است. یعنی بالاخره یک «من» وجود دارد که شک میکند و در این من شکاک نمیتوان...
9 KB (929 words) - 12:17, 25 June 2023
گردش در امد در جامعه را به نمایش گذاشت. وی متولد شهر مِر فرانسه بود. پدرش از مالکین خردهپایی بود که بعدها تاثیر زیادی در درک او از اقتصاد گذاشت. در ابتدا...
7 KB (536 words) - 10:34, 2 February 2022
بودهاست. محتوای کار او مانع شناخت درست صورت و شیوهٔ کار او شدهاست. در آستانهٔ عصر جدید فیلسوفی به نام رنه دکارت سر برمیآورد که به اندیشهٔ تحلیلی جان...
32 KB (2,870 words) - 11:22, 2 May 2024
فرانسیس بیکن (category عصر روشنگری)
میدهند. او را پدر تجربهگرائی مینامند. فرانسیس بیکن در ۲۲ ژانویه ۱۵۶۱ در لندن (یورک هاوس) در منزل پدرش سر نیکولاس بیکن متولد شد. پدر او بیست سال اول...
19 KB (1,392 words) - 00:07, 30 March 2024
عینیگرایی (فلسفه) (category مفهومها در متافیزیک)
عینیگرایی (به فرانسوی: Objectivité) بیطرفی محقق در فرایند تحقیق و دوری از ارزشها و گرایشهای فردی در بازگویی و واکاوی رویدادها است. ناظر عینیتگرا کوشش...
5 KB (353 words) - 11:25, 30 January 2024
بازسازی و درهم آمیزی دانشهای پیشین بهکار میرود که از قرن هفدهم به بعد در توسعه علم مورد استفاده قرار گرفته است. یک روش پژوهشی برای اینکه علمی بهشمار...
23 KB (2,150 words) - 11:19, 26 April 2024
یوهان ولفگانگ فون گوته (category فیلسوفان عصر روشنگری)
آلمانی: Johann Wolfgang von Goethe) (زادهٔ ۲۸ اوت ۱۷۴۹ در فرانکفورت – درگذشتهٔ ۲۲ مارس ۱۸۳۲ در وایمار) شاعر، ادیب، نویسنده، نقاش، محقق، انسانشناس، فیلسوف...
20 KB (1,042 words) - 15:13, 2 May 2024
که از چشمانداز انسانگرایانه و خردگرایانهٔ روشنگری اروپا در دوران مشابه در سر داشتند، اندیشمندان «روشنگری اسکاتلند» اهمیت اساسی خردگرایی انسانی را همراه...
9 KB (730 words) - 09:52, 9 May 2022
عقلانیت (category مفهومها در منطق)
عقلانیت یا خردورزی در فلسفه یونانی، به بکارگیری عقل و خرد برای حصول شناخت گفته میشود که در مقابل مفاهیمی چون، تجربهگرایی یا اصالت حس قرار میگیرد. واژه...
28 KB (2,694 words) - 04:46, 3 October 2023
رابرت هوک (category عصر روشنگری)
علوم معقول و منقول انگلیسی بود که نقش مهمی را در انقلاب علمی در هر دو زمینهٔ تجربی و تئوری ایفا کرد. در بعضی مقالات از او با نام رابین یاد شدهاست. هوک...
45 KB (4,195 words) - 18:29, 15 February 2024