واژهٔ خردگرایی در ارتباط با مدرنیسم که نظامی اجتماعی مبتنی بر عقل و علم است به کار می‌رود. متفکران پست‌مدرن معتقدند که کاربرد بی‌اندازهٔ خردگرایی موجب...
10 KB (818 words) - 17:20, 6 April 2024
از مرگش ناصرالدین‌میرزا جانشین او شد. عصر محمدشاه را از ادوار گرایش به خردگرایی، آزاداندیشی و باستان‌گرایی در ایران برمی‌شمارند. دولت درویشیِ محمدشاه و...
182 KB (16,160 words) - 01:56, 30 March 2024
انگلیسی: Empiricism) یکی از گرایش‌های اصلی در معرفت‌شناسی و نقطهٔ مقابل خردگرایی است. بر اساس این دیدگاه همهٔ معرفت‌های بشری مستقیم یا غیرمستقیم برآمده...
8 KB (611 words) - 14:11, 28 March 2024
ایمانوئل کانت (category نظریه‌پردازان خردگرایی)
وی از اندیشه‌های چیره بر نیمهٔ نخست سدهٔ نوزدهم است. وی تجربه‌گرایی و خردگرایی آغازین نوین را در هم آمیخت و تا به امروز کارایی با ارزش وی در متافیزیک،...
64 KB (5,731 words) - 11:26, 26 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
9 KB (815 words) - 19:07, 3 April 2024
شرعی پذیرفته و به‌کاررفته در هر مذهب و منظور از دیدگاه کلامی، درجهٔ پذیرش خردگرایی در هر یک از مذهب‌ها است. مذاهب و فرقه‌های اسلامی از لحاظ عقاید، آداب و...
30 KB (2,935 words) - 12:28, 27 April 2024
و اصیل بالا کشید و خودانگیختگی را نیز خصوصیتی مطلوب معرفی کرد. برخلاف خردگرایی و کلاسیسیسم در عصر روشنگری، رمانتیسم گرایش به قرون وسطی و عناصر هنری و...
33 KB (2,957 words) - 20:04, 23 April 2024
شکاکیت یا اسکپتیسیسم (به انگلیسی: Skepticism) یکی از مکاتب زیرمجموعهٔ خردگرایی است. شک‌گرایان اصراری بر اثبات و پافشاری بر عقاید خود و دیگران نداشته و...
21 KB (2,046 words) - 09:06, 1 November 2023
کارل پوپر (category نظریه‌پردازان خردگرایی)
مخالفت‌اش با دانش برآمده از قیاس و استدلال کلاسیک (ارسطویی-افلاطونی) و دفاع از خردگرایی انتقادی، بنیادگذاری نخستین فلسفه انتقادی غیر توجیه‌گرانه در تاریخ فلسفه...
34 KB (2,302 words) - 07:14, 8 February 2024
مطرح شد که با تمام اشکال زیبایی‌شناسی، مخالف است و فقط از کاربردگرایی و خردگرایی علمی دفاع می‌کند. ایوان تورگینف در رمان مشهور پدران و پسران در سال ۱۸۶۲...
8 KB (696 words) - 11:58, 16 March 2024
رئالیسم کلاسیک ماتریالیسم یگانه‌انگاری طبیعت‌گرایی عمل‌گرایی تقلیل‌گرایی خردگرایی اصالت نفع دیگر آنارشیسم جمع‌گرایی نئو کنفوسیانیسم محافظه‌کاری اگزیستانسیالیسم...
24 KB (2,062 words) - 01:18, 30 March 2024
رئالیسم کلاسیک ماتریالیسم یگانه‌انگاری طبیعت‌گرایی عمل‌گرایی تقلیل‌گرایی خردگرایی اصالت نفع دیگر آنارشیسم جمع‌گرایی نئو کنفوسیانیسم محافظه‌کاری اگزیستانسیالیسم...
36 KB (2,936 words) - 22:16, 11 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
15 KB (1,221 words) - 22:28, 22 March 2024
رئالیسم کلاسیک ماتریالیسم یگانه‌انگاری طبیعت‌گرایی عمل‌گرایی تقلیل‌گرایی خردگرایی اصالت نفع دیگر آنارشیسم جمع‌گرایی نئو کنفوسیانیسم محافظه‌کاری اگزیستانسیالیسم...
120 KB (10,606 words) - 07:51, 22 April 2024
خردگرایی یا عقلگرایی انتقادی یا عقلانیت نقاد فلسفه‌ای معرفت‌شناسانه است که کارل پوپر آن را به پیش برد. پوپر دربارهٔ خردگرایی انتقادی در آثارش جامعه باز...
4 KB (302 words) - 14:10, 17 May 2023
رئالیسم کلاسیک ماتریالیسم یگانه‌انگاری طبیعت‌گرایی عمل‌گرایی تقلیل‌گرایی خردگرایی اصالت نفع دیگر آنارشیسم جمع‌گرایی نئو کنفوسیانیسم محافظه‌کاری اگزیستانسیالیسم...
67 KB (5,102 words) - 16:01, 24 April 2024
در کتاب حس غم‌انگیز زندگی، چاپ ۱۹۱۳، زندگی «گوشت و استخوان» را جدا از خردگرایی محض می‌داند. اونامونو فلسفهٔ سیستماتیک را رد می‌کند و به تلاش فردی برای...
50 KB (4,820 words) - 11:29, 14 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
30 KB (2,595 words) - 14:42, 20 April 2024
دیدگاه غالب در مورد تألیف تورات توسط موسی ایجاد نکرد. به تدریج، با ظهور خردگرایی، به ویژه همراه با چهره‌هایی چون توماس هابز (۱۵۸۸–۱۶۷۹) و باروخ اسپینوزا...
117 KB (11,145 words) - 12:42, 17 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
51 KB (4,214 words) - 20:52, 26 April 2024
اندیشه‌های آزادی‌خواهانه بیشتر در طول رنسانس و با گسترش انسان‌گرایی، خردگرایی و استدلال در اروپا پدیدار شد. داستان‌نویسان جوامع ایده‌آلی را که بیشتر...
133 KB (11,441 words) - 14:31, 13 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
2 KB (200 words) - 11:15, 14 January 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
159 KB (14,100 words) - 15:14, 24 April 2024
طبیعی‌شده پدیده باوری اثبات‌گرایی تقلیل‌گرایی اعتمادگرایی واقع گرایی تصویری خردگرایی شک‌گرایی فلسفی نظریه مثل ایده آلیسم استعلایی اصالت‌یکنواختی مفاهیم پسینی...
23 KB (1,728 words) - 22:11, 2 April 2024
خاک قرار گرفته‌است. غزالی از آن دسته افرادی بود که به دوری مسلمانان از خردگرایی و نفی فلسفه تأثیر بسیاری گذاشت. او هرچند ماهیت فلسفه را دچار مشکل نمی‌دانست،...
35 KB (2,916 words) - 18:25, 6 April 2024
رئالیسم کلاسیک ماتریالیسم یگانه‌انگاری طبیعت‌گرایی عمل‌گرایی تقلیل‌گرایی خردگرایی اصالت نفع دیگر آنارشیسم جمع‌گرایی نئو کنفوسیانیسم محافظه‌کاری اگزیستانسیالیسم...
48 KB (4,252 words) - 20:27, 14 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
107 KB (9,916 words) - 16:28, 26 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
112 KB (10,724 words) - 10:12, 27 April 2024
فلسفه هم‌عصر و پس از خود قرار گرفت. رازی را می‌توان برجسته‌ترین چهرهٔ خردگرایی و تجربه‌گرایی در فرهنگ ایرانی نامید. وی در فلسفه به سقراط و افلاطون متمایل...
62 KB (5,430 words) - 15:41, 23 April 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
195 KB (16,326 words) - 18:22, 26 February 2024
عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism ساخت‌گرایی اجتماعی سوفسطایی‌گری...
54 KB (5,087 words) - 16:53, 19 February 2024