پاکستان دژها و برج‌ها و دیگر آثار معماری کهن و همچنین دره هونزا و دره‌های چیترال را دارا است. دره‌های چیترال محل جامعه کوچک پیش از اسلام آنیمیست کلشه است که...

کیلومتر مربع وسعت و ۴۷۸ هزار نفر جمعیت (برآورد ۲۰۱۴) دارد. این شهر در دره اورَش از دره‌های کوهستان هندوکش و در ۱۱۵ کیلومتری شمال خاوری اسلام‌آباد و ۱۵۰ کیلومتری...

قله رشته‌کوه هندوکش است. در استان شمال باختری پاکستان جای گرفته‌است. شهرک چیترال در دامنه آن جای دارد. با توجه به مرزی بودنش به آسانی از افغانستان نیز دیده...

کالاش قومی هندوایرانی ساکن هندوکش است. آن‌ها در ناحیه چیترال، استان سرحد در شمال شرقی پاکستان سکونت دارند و به زبان کالاش از زبان‌های هندوایرانی شاخه زبان‌های...

نیز نامیده می‌شوند که نباید آن‌ها را با قوم کالاش که در همسایگی آنان در چیترال پاکستان زندگی می‌کنند، اشتباه گرفت. کالاش‌ها همچنان به کیش کهن آریایی پایبند...

कुभा) رودی است به طول ۷۰۰ کیلومتر که از ناحیۀ دره‌های سرچشمه واقع در کوه‌های هندوکش شروع می‌شود و در درۀ اونی کوه پغمان از رود هلمند جدا شده، جلگۀ میدان...

بلندترین کوه‌های رشته کوه هندوکش در شمال شرقی افغانستان، شمال شرقی کابل و غرب چیترال است. کوه بندکا ۶٬۸۱۲ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده‌است. از نظر عارضه‌نگاری...

شده‌است. سخنوران این زبان در ولایت کابل و ولایت کاپیسا (ولسوالی نجراب دره پچغان) و دره غچولان متمرکزند. اکثریت مردم این زبان کشاورز پیشه‌اند. زبان اورمری...

زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت می‌شود، منطقه‌ای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در...

اورتسونیوار یا اورچونیوار (اُرچؕنوار) گویشی از زبان کالاش است که در دره اورتسون در ناحیهٔ چیترال، ایالت خیبر پختونخوا، پاکستان صحبت می‌شود. تعداد کل سخنوران این...

است که در چترال، در آن‌سوی مرز در پاکستان، رایج است. زبان یدغه در بالادست دره لوت‌کوه چترال در غرب گرم‌چشمه در خیبر پختونخوا پاکستان صحبت می‌شود. از نظر...

آمودریا و سیردریا بوده‌است. مرکز سغدی‌ها سمرقند بود. زبان سغدی در آغاز در درۀ رودخانۀ زرافشان و نواحی پیرامون رایج بود و بعداً به عنوان زبان میانجی در...

گلگت—بلتستان پاکستان، مردم وخی عمدتاً در گوجال، اشکومن، دارکوت و در ناحیه چیترال بروغیل زندگی می‌کنند. آنها همچنین در برخی از مناطق واخان در افغانستان، بدخشان...

زبان داملی شاخه از زبان داردی - هندو آریائی -هندو اروپائی می‌باشد. مردمان دره دامیل کنار دریای ارندوی دو طرف سرحد خط دیورند جنوب ولسوالی چترال خیبر پختونخوای...

(Neo-Sogdian) زبانی از شاخۀ زبان‌های ایرانی است، که مردم یغنابی ساکن در درهٔ یغناب، در کشور تاجیکستان، میان رشته‌کوه‌های زرافشان و حصار، بدان سخن می‌گویند...

ناحیهٔ چیترال در ایالت جامو و کشمیر پاکستان و نیز در ایالت سین کیانگ چین، جمعاً دارای حدود ۳۹هزار گویشور. گروه وَنجی، که اکنون مرده‌است، اما ساکنان درهٔ رود...

منطقه جدا در شمال شرق افغانستان در ولایت نورستان، و در آنسوی مرز در منطقه چیترال پاکستان زندگی می‌کنند و به زبان نورستانی صحبت می‌کنند. بسیاری از نورستانی‌ها...

زبان کالاشها و یکی از زبان‌های هندوایرانی -از شاخهٔ داردی است. کالاش‌ها در چیترال در کشور پاکستان می‌زیند. تا اواخر سدهٔ بیستم میلادی کالاش زبانی نامستند...

جنوب زندگی می‌کنند، و همچنین در دره‌های غُند و شاه‌دره که در خاروغ به هم می‌پیوندند ساکن اند. آنها همچنین ساکنین اصلی دره مرتفع بَژودره در شمال خاروغ هستند...

می‌رسند منتهی می‌شوند به کاشغر در شمال، یچنگ در شرق، بدخشان و واخان در غرب، و چیترال و هانزا در جنوب غربی (خیبر پختونخوا و گلگت-بلتستان، پاکستان). حدود ۲٬۰۰۰...

حرف «پ» در واژهٔ «کاسپی» نشانهٔ جمع بوده باشد. نام قوم کاسپین در نواحی چیترال هند نیز دیده می‌شود. ژورژکنتنو دانشمند و باستان‌شناس از محلی به نام «آریا...

دره باشگل منطقه در نورستان است که مردم آن به زبان باشگلی یا کاتییا کاتویری صحبت می‌نمایند. زبان باشگلی از کلاس زبانهای هندواروپائی هندوایرانی هندوآریائی...

ییدغایی دارد حدود سه هزار تن گویشور در شمال شرق کشور افغانستان دارد. وَخی: در درهٔ رود وخان — سرچشمهٔ رود پنج و در ولسوالی وخان ولایت بدخشان افغانستان و ناحیهٔ...

و به ترکی سخن می‌گفتند. دره شاهرود خلخال، بزرگ‌ترین محل تجمع تات‌زبان‌ها در آذربایجان و اردبیل است. حدود چهل روستا در این دره و یکی دو ناحیهٔ دیگر خلخال،...

پور ساهیوال سرگودها تانک توبا تیک سینگ وهاری منطقه مرزی تانک منطقه مرزی دره اسماعیل خان مشاهدهٔ منطقه و جمعیت سرائیکستان. این distracts نیز Saraiki چکوال...

مهرانی لهجه دوشیخی لهجه کپرات گویش کُردَلی: لهجه آبدانانی لهجه دهلرانی لهجه دره‌شهری گویش گروسی: لهجه بیجاری گویش قروه‌ای گویش کُلیایی گویش صحنه‌ای گویش...

به‌علاوه مناطق شمال دره سوات، کوهستان و مناطق شرقی افغانستان، داردستان گفته می‌شد. هم‌اکنون مردم مناطق شمالی، چیترال، گیلگیت، کوهستان و شمال دره سوات جز مردم...

هخامنشی (شاهنشاهی: ۵۵۰–۵۲۹ ق‌م) از بلخ و ارتفاعات هندوکش گذر کردند و از راه درّهٔ کابل، به سرزمین هند رسیدند. (گرشویچ، ۱۳۸۵/۱۹۸۵). در نتیجهٔ این برخورد، واژه‌هایی...

واسی-وری زبان مردمان واسی است که در درهٔ پارون در افغانستان گویشورانی دارد. واسی-وری از شاخهٔ زبان‌های نورستانی از خانوادهٔ زبان‌های هندوایرانی است. این...

زبانی است که در افغانستان بدان سخن‌می‌رانند. این زبان در ولسوالی دره‌پیچ ولایت کنر و درهٔ رودپیچ در ولایت نورستان این کشور گویشورانی دارد. این زبان در دستهٔ...

کلکوتی اشوجی پالوله ساوی پشه‌ای پشه‌ای کونار داملی گواربتی نانگالامی شمشتی چیترال کالاش کهواری کوهستانی ماییا باتری چیلیسسو گوورو کالامی تیراهی توروالی...