ترکی اورخون، همچنین ترکی گوک‌ترک، یک زبان تاریخی از خانواده زبان‌های ترکی و گونه کهن از زبان ترکی باستان است. این زبان را نیای اویغوری باستان نیز می‌دانند...

ترک تبار با همدیگر آورده شده‌است. برای نگارش زبان‌های مختلف ترکی در طول تاریخ الفباهای مختلف الفبای اورخون، الفبای اویغور، الفبای عربی و خزر)، الفبای لاتین...

سده‌های ۸ تا ۱۰ میلادی (۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ سال پیش) برای نوشتن زبان ترکی قدیم استفاده می‌شده‌است. الفبای اورخون برگرفته از گونه‌های الفبای آرامی است. عموماً باور بر...

سنگ نوشته اورخون سنگ نبشته ای در مغولستان و به دو زبان چینی و ترکی باستان است. برای زبان ترکی ابتدا خط قومی خاصی (ترکی باستان، اورخون) به کار می‌رفت،...

زبان ترکی باستان یا ترکی باستان شرقی یا ترکی اورخون یا اویغور باستان اولین طرح موجود در زبان‌های ترکی‌تبار در میان گوک‌ترک‌ها و خانات اویغور که از قرن...

(ترکی سیبری) خانوادهٔ خلجی (آرگو) زیرمجموعه‌های شرقی زبان ترکی عبارتند از اویغوری، قزاقی، قرقیزی و ازبکی، و زیرمجموعه‌های غربی زبان ترکی نیز شامل ترکی...

یک زبان ترکی سنگ‌نبشته اورخون به زبان ترکی باستان است که به گوک‌ترک‌ها تعلّق دارد و به قرن هفتم مربوط می‌شود. این سنگ‌نبشته ویژگی‌های شاخه شرقی زبان ترکی...

غُز (به خط اورخون: 𐰆𐰍𐰔‎، ترکی میانه: ٱغُز) (به انگلیسی: Oghuz Turks) بخشی از اقوام تُرک هستند که به شاخه اوغوز از خانواده زبانهای ترکی صحبت می‌کنند...

الفبای ترکی استانبولی (به ترکی‌استانبولی: Türk alfabesi) الفبایی لاتین است که برای نوشتن زبان ترکی استانبولی به کار می‌رود و از ۲۹ حرف تشکیل شده‌است که...

زبان در گذشته از آذربایجان تا شمال خراسان گسترده بود ولی امروزه با زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی جایگزین شده و تنها در بخش‌هایی از شمال‌باختری ایران...

شده: در زبان تُرکی نام حق تعالی است، نام خدای تعالی نزد تُرکان دور، و تُرکان نزدیک تانری گویند. شکل تُرکی تنگری (Tengri)، در کتیبه‌های اورخون قرن هشتم...

تبدیل شود. غُز یا اوغوز کنفدراسیون یا مجموعه از مردمان تُرک است. سنگ‌نبشته اورخون که تُرکمانان اولیه را توصیف می‌کند، احتمالاً به اغوز اشاره دارد. اولین مرجعی...

خاقان (ترکی استانبولی: Hakan ترکی آذربایجانی: Xaqan) شکل عربی‌شده عنوان قاغان (خط اورخون: 𐰴𐰍𐰣) در زبان ترکی باستان است. قاآن شکل دیگری از این عنوان...

خانواده زبان‌های ترکی است که تاتارها به آن سخن می‌گویند. زبان تاتاری امروزه بازماندهٔ زبان‌های منقرض‌شدهٔ قبچاق یا شاخهٔ شمال‌غربی زبان‌های ترکی و بلغاری...

گرهارد دورفر، زبان شناس آلمانی، بر احتمال تُرکی بودن این واژه تاکید دارد. کهنترین سند موجود از به‌کارگیری این لقب مربوط به سنگ‌نبشته اورخون از سدهٔ هفتم...

در زبان فارسی به معنی «محل اقامت ترکها» است. اولین استفاده ضبط شده از اصطلاح "Türk" یا "Türük" به عنوان یک نام مستقل در سنگ‌نبشته اورخون به خط ترکی قدیمی...

زبان باشقیری (سیریلیک: Башҡорт теле؛ لاتین: Bašqort tele) یکی از زبان‌های خانواده زبان‌های ترکی، شاخه زبان‌های قپچاق است که بیشتر توسط مردمان باشقیر صحبت...

المعظم» و «ایلخان بنی‌آدم» ذکر شده‌است. عنوان «ایلیگ قاغان» (خط اورخون: 𐰃𐰞𐰞𐰃𐰏𐰴𐰍𐰣) در ترکی باستان که لقب بومین خان، بنیان‌گذار خاقانات گوک‌ترک بود را...

کتیبه بیلگه خاقان یکی از کتیبه های یافت شده از دشت اورخون به زبان ترکی باستانی است.که بعد از مرگ بیلگه خاقان به دستور پسرش بر روی سنگ حکاکی شد. مشارکت‌کنندگان...

ترکی معادل عجم در عربی می‌باشد. بطوریکه اگر کسی نتواند ترکی بگوید یا بفهمد، به او تات می‌گفتند. تات واژه‌ای است که ترک‌زبانان برای مردم ایرانی‌زبان و...

کامل وی با زبان ترکی است؛ ولی فرزند او، سلطان ولد، را می‌توان یکی از نویسندگان چیره‌دست زبان ترکی دانست چون در آثار او دست‌کم ۳۶۷ بیت شعر ترکی وجود دارد...

از نوادگان کنگرهای باستانی هستند که از تاشکند سرچشمه می گیرند. کتیبه‌های اورخون، کنگرها را در میان مردمان تابع خاقانات ترک شرقی ذکر کرده‌اند. پریتسک می...

دریافت کرد و بین سالهای ۱۹۸۶–۱۹۹۰ رئیس گروه زبان و ادبیات ترکی دانشگاه بود. ارگین، سنگ‌نوشته اورخون را نیز به ترکی معاصر ترجمه کرد. او در سال ۱۹۹۰ بازنشسته...

سنگ‌نوشته‌های اورخون پس از مرگ او نوشته شده‌اند. راوی، خودِ تونیوکوک است. نوشته‌های این کتیبه در دو ستون اند. نوشته‌های آن به الفبای قدیم ترکی هستند. بخش...

ایرانی است که ریشۀ سغدی و پارسی میانه آن trk̲h̲ʾn است که زبان‌های ترکی (tarḳan) و به صورت جمع در زبان مغولی tarḳat نیز این واژه را وام گرفته‌اند. از این‌رو...

(ترکی باستان: 𐱅𐰇𐰼𐰰: 𐰃𐰠، رومی: Türük el، ترجمه تحت‌اللفظی «دولت ترک‌ها»، چینی: 後 突厥؛ پین‌یین: hòu Tūjué، معروف به دولت تُرک بیلگه خاقان؛ ترکی باستان:...

تَگین یا تِگین (ترکی باستان: 𐱅𐰃𐰏𐰤, لاتین‌نویسی: Tegin یا Tigin در فارسی کلاسیک: تَکین)، لقبی ترکی است به‌معنی شاهزاده، که آن را به رشید، خوش‌قامت...

کتاب ایرک بیتیگ (Irk Bitig) - (در ترکی ایرک= فال، بیتیگ= کتاب)، کتابی است که با خط اورخون نوشته شده است، تاریخ دقیق و قدمت این کتاب مشخص نیست اما مربوط...

خاتون و یبغو استفاده می‌کردند. و تقریباً تمامی عنوان‌های فرمان‌روایان در زبان ترکی اولیه از ریشه ایرانی هستند. خاقان عنوانی مخصوص فرمانروایان ژوآن‌ژوآن بود...

اواسط قرن ۸ و ۹ وجود داشت. آن‌ها یک کنفدراسیون قبیله ای تحت عنوان اشراف اورخون اویغور (回鶻) بودند که توسط چینی‌ها از آن‌ها به عنوان جیو زینگ ("نه قبیله")...

روسی و کاشف و باستان‌شناس و ترک شناس روسی بود. اکتشافات وی شامل سنگ‌نبشته اورخون، و پایتخت چنگیز خان و قراقروم و اردو بالیغ (Ordu-Baliq) پایتخت خانات اویغور...