در فلسفه تحلیلی، پادواقع‌گرایی، ضد واقع‌گرایی یا ضد رئالیسم موضعی است که انواع مختلفی از جمله زمینه‌های متافیزیکی، ریاضیاتی، معنایی، علمی، اخلاقی و معرفتی...

واقع‌گرایی یا رئالیسم، یک مکتب فلسفی است که ادّعا دارد بین علم و معلوم، قابلیت تطابق، وجود دارد؛ یعنی علم می‌تواند جهان را همان‌گونه که واقعاً هست، توصیف...

سرنوشت (تقدیر) اختیار برهان اختیار قضا و قدر لیبرترینیسم (متافیزیک) (اختیار گرایی) کالونیسم شکست‌پذیری سیکاتاگانایی «دربارهٔ جبر و تقدیرگرایی توضیح دهید»...

نسبی‌گرایی اخلاقی اصطلاحی است که برای توصیف چندین موضع فلسفی در رابطه با تفاوت قضاوت های اخلاقی در بین اقشار مختلف و فرهنگ های خاص خود به کار می‌رود....

شواهد (عقلانیت و تجربه گرایی) را بر پذیرش دگم اندیشی و خرافات ترجیح می‌دهد. در انتقاد از برخی مضامین انسان‌گرایی فراانسان‌گرایی مطرح شده‌است. اومانیسم...

شک‌گرایی یا شکاکیت یا اسکپتیسیسم (به انگلیسی: Skepticism) یکی از مکاتب زیرمجموعهٔ خردگرایی است. شک‌گرایان اصراری بر اثبات و پافشاری بر عقاید خود و دیگران...

مکتبِ سنّت‌گرایی، رویکردی در فلسفه معاصر است که نسبت به مدرنیته و فلسفه جدید در غرب موضعی بشدت انتقادی دارد و خواهان احیای دانش و خرد در معنای قدسی است...

اخلاق‌ستیزی شک‌گرایی جهانی‌گرایی هستی‌شناسی کنش رخداد فرایند واقعیت ضدواقع‌گرایی مفهوم‌گرایی ایدئالیسم ماده‌باوری طبیعت‌گرایی نام‌گرایی فیزیکالیسم واقع‌گرایی...

عینیت‌گرایی فلسفه‌ای ایجادشده توسط فیلسوف و رمان‌نویس روسی-آمریکایی آین رند است. اصول مرکزی عینیت‌گرایی این است که: واقعیتی مستقل از خودآگاهی وجود دارد...

بشر را رد می‌کند. این اندیشه معمولاً در ارتباط نزدیک با بدبینی عمیق و شک‌گرایی رادیکال است. شاید بتوان گرگیاس، سوفیست یونانی قرن پنجمِ پیش از میلاد را...

تعیّن‌گرایی یا دترمنیسم (به انگلیسی: Determinism) یک نظریه فلسفی است که بر طبق آن هر رویدادی از جمله رفتارها و کنش‌های انسان، به صورت عِلّی (علت و معلول)...

عمل‌گرایی یا پراگماتیسم (به فرانسوی: Pragmatisme)، سنتی فلسفی است که کلمات و افکار را ابزارهایی برای پیش‌بینی، حل مسئله و کنش می‌داند، و این ایده که کارکرد...

نام‌گرایی یا اصالت تسمیه، نظری فلسفی است در متافیزیک که اعلام می‌کند موجودات دارای ماهیت یا ذات نیستند و تعریف‌ها در کل به گوهر موجودات بازنمی‌گردند و...

شک‌گرایی فلسفی (به یونانی: σκέψις، به معنی تحقیق) یک مکتب فکری فلسفی و همچنین یک روش است که فرهنگ‌ها و روش‌های مختلف را دربرمی‌گیرد. بسیاری شک‌گرایان...

نفس‌گرایی (به انگلیسی: Solipsism) (از لاتین: solus=تنها و ipse=خود) یا عینیت منحصربه‌فرد فلسفه‌ای است مبنی بر اینکه «ذهن من تنها چیزی است که هر کسی کاملاً...

اخلاق‌ستیزی شک‌گرایی جهانی‌گرایی هستی‌شناسی کنش رخداد فرایند واقعیت ضدواقع‌گرایی مفهوم‌گرایی ایدئالیسم ماده‌باوری طبیعت‌گرایی نام‌گرایی فیزیکالیسم واقع‌گرایی...

نوکانتی (آلمانی: Neukantianismus) یا نئوکانت‌گرایی یا نوکانتیسم (Neo-Kantianism) اشاره به گونه‌ای از احیاء فلسفه برپایهٔ خطوطی است که به‌دستِ امانوئل...

عینی‌گرایی (به فرانسوی: Objectivité) بی‌طرفی محقق در فرایند تحقیق و دوری از ارزش‌ها و گرایش‌های فردی در بازگویی و واکاوی رویدادها است. ناظر عینیت‌گرا...

اخلاق‌ستیزی شک‌گرایی جهانی‌گرایی هستی‌شناسی کنش رخداد فرایند واقعیت ضدواقع‌گرایی مفهوم‌گرایی ایدئالیسم ماده‌باوری طبیعت‌گرایی نام‌گرایی فیزیکالیسم واقع‌گرایی...

طبیعت‌گرایی یا ناتورالیسم (به فرانسوی: naturalisme) معمولاً در اشاره به این باور فلسفی بکار می‌رود که تنها قوانین و نیروهای طبیعت (نه قوانین و نیروهای...

اگزیستانسیالیسم یا هستی‌گرایی (به انگلیسی: Existentialism) اصطلاحی است که به کارهای فیلسوفان مشخصی از اواخر سدهٔ نوزدهم و اوایل سدهٔ بیستم اعمال می‌شود...

بازنمایی‌گرایی (Representationalism) دیدگاهی است که بر اساس آن آگاهی به نوعی با بازنمایی (Representation) مرتبط است. بازنمایی گرایی به دو صورت قابل تعریف...

پوزیتیویسم یا اثبات‌گرایی (یافت‌باوری) (فرانسوی: Positivisme‎) هر گونه[فلسفه علم]بر اساس این دیدگاه است که در [علوم طبیعی]و اجتماعی، داده‌های برگرفته...

اخلاق‌ستیزی شک‌گرایی جهانی‌گرایی هستی‌شناسی کنش رخداد فرایند واقعیت ضدواقع‌گرایی مفهوم‌گرایی ایدئالیسم ماده‌باوری طبیعت‌گرایی نام‌گرایی فیزیکالیسم واقع‌گرایی...

تجربه‌گرایی (به انگلیسی: Empiricism) یکی از گرایش‌های اصلی در معرفت‌شناسی و نقطهٔ مقابل خردگرایی است. بر اساس این دیدگاه همهٔ معرفت‌های بشری مستقیم یا...

ذکر شده‌است که البته تردیدهایی نیز درصحت این موارد وجود دارد. سقراط برهنه‌گرایی محمد علی زندی. «مکتب کلبیون». پژوهشکده باقرالعلوم. از پارامتر ناشناخته |کدزبان=...

معرفت‌شناسی به‌شمار می‌آید یعنی نظریه شناخت یا دانش. هدف اصلی این فلسفه تجربه‌گرایی است یعنی دیدگاهی از شناخت که در آن سوژه شناسنده با ابژه واقعی رویارو می‌شود...

اثبات‌گرایی منطقی یا پوزیتیویسم منطقی نوعی از پوزیتیویسم جدید است که اثبات‌گرایی را می‌پذیرد. پوزیتیویسم منطقی نظریه‌ای است معرفت‌شناسانه که تجربه‌گرایی قوی...

دوگانه‌گرایی ذهن و بدن یک دیدگاه فلسفی در مباحث فلسفه ذهن است. اشاعهٔ عمومی این دیدگاه اغلب به رنه دکارت نسبت داده می‌شود. با اینحال این گرایش ریشه و...

دومین نقد عمده به اندیشهٔ مارکس معمولاً به وجه تقلیل‌گرایی این اندیشه ناظر می‌باشد. تقلیل‌گرایی به این معناست که شما یک امر مهم و بزرگی را به یک چیز خلاصه...

هستی‌شناسی (ایده‌آلیسم در مقابل ماده‌گرایی، اعتقاد به وجود روح قبل از بدن...)؛ معرفت‌شناسی (عقل‌گرایی در مقابل تجربه‌گرایی)؛ اخلاق (قبول یا رد حسن و قبح عقلی...