فَلسَفِه (یونانی باستان: φιλοσοφία philosophia "فیلوسوفیا") و (به پارسی میانه: خردْدوستی، آوانگاری: xraddōstih) مطالعه پرسشهای عمومی و اساسی با رویکردی...
67 KB (5,102 words) - 12:58, 13 April 2024
اگزیستانسیالیسم (redirect from فلسفه تبارمندی هستی)
مخاطبان فرانسوی اش در مقالهٔ «وجود و اُبژکتیویته» (۱۹۲۵) و در مجلهٔ متافیزیک (۱۹۲۷)، معرفی نمود. به عنوان نمایشنامه نویس و فیلسوف، مارسل مبدأ فلسفهٔ خویش...
50 KB (4,820 words) - 11:29, 14 April 2024
فلسفه اخلاق یا اِتیک (به فرانسوی: éthique)، شاخهای است از فلسفه که به استدلال دربارهٔ پرسشهای بنیادین علم اخلاق میپردازد. درستی و نادرستی امور، شناخت...
52 KB (5,459 words) - 00:25, 28 January 2024
اثباتگرایی (redirect from فلسفه تحصلی)
پوزیتیویسم یا اثباتگرایی (یافتباوری) (فرانسوی: Positivisme) هر گونه[فلسفه علم]بر اساس این دیدگاه است که در [علوم طبیعی]و اجتماعی، دادههای برگرفته شده...
6 KB (546 words) - 16:48, 9 April 2024
اصول و فروع این نظریه، پرداختهاست. این فلسفه از همان آغاز پیدایش، در برابر فلسفه ارسطویی مشاء عرض اندام کرد. فلسفهای که پیشینهای استوار و بیبدیل در سنت...
14 KB (1,345 words) - 12:11, 1 April 2024
فلسفهٔ سکسوالیته، فلسفهٔ سکس یا فلسفۀ جنسیت، به بررسی فلسفی سکسوالیته، آمیزش جنسی، عشق و موضوعات مرتبط میپردازد. اینکه چه چیزی باعث به وجود آمدن احساسات...
8 KB (688 words) - 10:04, 15 June 2022
طبیعتگرایی یا ناتورالیسم (به فرانسوی: naturalisme) معمولاً در اشاره به این باور فلسفی بکار میرود که تنها قوانین و نیروهای طبیعت (نه قوانین و نیروهای...
22 KB (2,057 words) - 18:32, 23 February 2024
فلسفه مَشّاء یا مکتب مشاء مکتبی از فلسفه است که از آموزههای ارسطو الهام میگیرد. نیز فلسفه مشایی، یکی از دورهها یا مکاتب برجسته فلسفه اسلامی است، که...
7 KB (605 words) - 18:19, 24 August 2023
فلسفه ژاپن (به انگلیسی: Japanese philosophy) یا فلسفه ژاپنی در بستر تاریخ، تلفیقی از ادیان بومی شینتو و قارهای، مانند بودیسم، تائوئیسم و کنفوسیوسیسم...
40 KB (3,662 words) - 08:10, 11 April 2024
فلسفه طبیعی یا فلسفه طبیعت (به لاتین: philosophia naturalis) عبارت بود از مطالعه فلسفی طبیعت و جهان فیزیکی که تا پیش از گسترش دانش نوین، دانشی فراگیر بود...
2 KB (172 words) - 20:12, 18 January 2024
«فلسفه اسلامی» شاخهای از علوم اسلامی است که به تفسیر مسائل متافیزیکِ اسلام میپردازد. از فلسفه اسلامی با عنوان «فقه اکبر» نیز یاد میشود. فلسفه اسلامی...
29 KB (2,573 words) - 07:31, 10 April 2024
۱۷۷۰ در اشتوتگارت به دنیا آمد. وی به مدت ۵ سال (از سال ۱۸۰۱) مقام استادی فلسفه را در دانشگاه ینا به عهده داشت. در سال ۱۸۱۶ به دانشگاه هایدلبرگ رفت. چاپ...
13 KB (1,232 words) - 12:07, 4 March 2024
عینیگرایی (به فرانسوی: Objectivité) بیطرفی محقق در فرایند تحقیق و دوری از ارزشها و گرایشهای فردی در بازگویی و واکاوی رویدادها است. ناظر عینیتگرا...
5 KB (353 words) - 11:25, 30 January 2024
تاریخ فلسفه آن چیزی است که بر فلسفه گذشتهاست. تاریخ فلسفه، سیر حرکت فلسفه و فیلسوفان را بررسی میکند که میتواند شامل بخشهایی مهم از زندگینامهٔ فیلسوف...
61 KB (5,392 words) - 09:55, 27 March 2024
داستانهای آمریکایی، غذا، خانواده و فلسفه (فرانسوی: Histoires d'Amérique) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی شانتال آکرمن است که در سال ۱۹۸۹ منتشر شد. از...
2 KB (55 words) - 10:53, 4 February 2023
متافیزیک (redirect from فلسفه اولی)
الطبيعة) شاخهای از فلسفه است که به پژوهش دربارهٔ چیستی و کُنه وجود، زندگی و جهان به عنوان یک کل میپردازد. متافیزیک را ریشهٔ فلسفه میدانند؛ بدین معنا...
10 KB (672 words) - 13:53, 1 April 2024
فلسفۀ هند به سنتهای فلسفی شبهقاره هند گفته میشود. هند یک دستگاه فلسفی سنتی غنی و گوناگون دارد که ترکیبی از اوپانیشاد در دوره ودایی هست. مطابق نظریات...
33 KB (2,996 words) - 04:54, 13 October 2023
فلسفه سیاست مطالعه مسائلی همچون سیاست، دموکراسی، حقوق بشر، آزادی، عدالت، مالکیت، حقوق، قانون و شیوهٔ اجرایی کردن آن توسط قوای حاکم از منظر فلسفی است،...
64 KB (6,195 words) - 00:25, 13 February 2024
اسکاندیناوی بیشتر دپارتمانهای دانشگاهی فلسفه خود را به عنوان دپارتمانهای «فلسفهٔ تحلیلی» معرفی میکنند. اصطلاح «فلسفهٔ تحلیلی» میتواند به یکی از موارد زیر...
14 KB (1,360 words) - 17:49, 6 August 2023
معنای «آنچه دیده میشود»، پدیدار یا پدیده و λόγος lógos به معنای «بررسی») فلسفهٔ مطالعهٔ ساختارِ تجربه یا آگاهی است. این جنبش فلسفی در ابتدای سدهٔ بیستم...
18 KB (1,626 words) - 07:32, 1 April 2024
فلسفه غرب حاصل کار و تفکر فلسفی جهان غرب است و از فلسفههای شرقی و انواع فلسفههای بومی متمایز است. از دیدگاه تاریخی، این واژهٔ نوساخته برای اشاره به اندیشهٔ...
8 KB (653 words) - 18:23, 10 February 2024
واقع فلسفهٔ علم، دانش «مطالعه علوم» است. فلسفهٔ علم، از لحاظ علمِ مورد بررسی، به زیر گرایشهای گوناگونی از جمله: فلسفه ریاضیات، فلسفه فیزیک، فلسفه علوم...
54 KB (5,204 words) - 02:20, 18 October 2023
آمریکایی فلسفهٔ استرالیایی فلسفهٔ بریتانیایی فلسفهٔ کانادایی فلسفهٔ چکی فلسفهٔ دانمارکی فلسفهٔ هلندی فلسفهٔ فرانسوی فلسفهٔ یونانی فلسفه آلمانی فلسفهٔ ایتالیایی...
20 KB (1,491 words) - 08:10, 9 April 2024
کار میرود که به چیزهایی اشاره دارد که ابژهٔ حواس هستند یا ادراک میشوند. فلسفه جدید عموماً نسبت به امکانِ شناختِ مستقل از حواس مشکوک بودهاست. خصوصاً ایمانوئل...
2 KB (108 words) - 05:37, 14 February 2024
تمایز بین ابژه و سوبژه (انگلیسی: Subject and object) از ایدههای اساسی فلسفه است. سوبژه یا سوژه موجودی است که اختیار را اعمال میکند، تجربههای آگاهانه...
23 KB (2,145 words) - 00:24, 13 March 2024
سکولاریسم (category فلسفه سیاسی)
میتوانند در همین زندگی آزمون شوند. فلسفه سکولاریسم سکولاریسم در فلسفه سیاسی و فلسفه دین مورد توجه است. به عنوان یک فلسفه، سکولاریسم ارتباط تنگاتنگی با طبیعت...
34 KB (2,807 words) - 02:41, 30 March 2024
ریزوم (Rhizome) اصطلاحی است که توسط ژیل دلوز فیلسوف فرانسوی از زیستشناسی وارد فلسفه شدهاست. وی با ترم ریزوم یک مفهوم فلسفی ساخت. ژیل دلوز در کتاب هزار...
15 KB (1,515 words) - 10:43, 3 June 2019
در فلسفه اخلاق و دیگر شاخههای فلسفه بهطور کل، خودکشی پرسشهای سختی را ایجاد کرده که پاسخهای گوناگونی نیز توسط فلاسفه بدانها داده شدهاست. مقالهنویس،...
28 KB (2,727 words) - 01:34, 30 March 2024
ایمانوئل کانت (redirect from فلسفه کانت)
سرشناس آلمانی در عصر روشنگری و کارساز در فلسفه جدید بود. او یکی از فیلسوفان کلیدی عصر روشنگری است و فلسفهٔ وی از اندیشههای چیره بر نیمهٔ نخست سدهٔ نوزدهم...
64 KB (5,730 words) - 22:04, 2 April 2024
فلسفهٔ پُستمدرن (به انگلیسی: Postmodern philosophy)(پسامدرن، پسانوگرایی، فرامدرن) - که نتیجهٔ طرز نگرش پیشگامان مکتب پستمدرن است-، به مجموعه پیچیدهای...
15 KB (1,308 words) - 09:53, 5 April 2024
فلسفهٔ زبان (به انگلیسی: Philosophy of language) از مهمترین جریانهای فلسفه تحلیلی است و شامل این تفکر است که معنا و محتوای الفاظ فلسفی با عمل زبانی تبیین...
6 KB (546 words) - 10:29, 4 June 2023