هِندِسه شاخهای از ریاضیات است که با شکل، اندازه، موقعیت نسبی شکلها و ویژگیهای فضا سروکار دارد. ریاضیدانی که در شاخهٔ هندسه کار میکند هندسهدان نامیده...
31 KB (3,053 words) - 12:53, 25 April 2024
هندسه تصویر کره بر روی صفحه خطوط کلی تاریخ هندسه شاخهها اقلیدسی نااقلیدسی بیضوی کروی هذلولوی غیر-ارشمیدسی تصویری آفین سینتتیک تحلیلی جبری حسابی سیالهای...
4 KB (651 words) - 00:07, 15 February 2024
بسیاری از قضایای هندسه کلاسیک برای هندسه کروی نیز صادق است، اما همه اینها صادق نیستند، زیرا کره نمی تواند برخی از فرضیه های هندسه کلاسیک ، از جمله فرض...
50 KB (7,593 words) - 12:32, 22 November 2023
در هندسه دو شکل همنهشت هستند اگر بتوان به هر تعداد تبدیل (ترکیبی از انتقال، دوران و بازتاب) آنها را برهم منطبق کرد؛ به عبارت دیگر، در دو شکل، تمامی...
4 KB (386 words) - 09:02, 24 April 2024
قضیه فیثاغورس (category تاریخ هندسه)
در ریاضیات، قضیهٔ فیثاغوریس یک رابطهٔ بنیادی هندسه اقلیدسی بین سه ضلع مثلث قائمالزاویه است. این قضیه بیان میکند که مساحت مربعی که ضلعاش وتر است (سمت...
45 KB (4,576 words) - 02:28, 8 April 2024
متوازیالاضلاع (category مقالههای خرد هندسه)
در هندسه، مُتَوازیالاَضلاع یا همراستایه چهارضلعیِ سادهٔ (غیر خود متقاطع) با دو جفت اضلاع موازی است. اندازهٔ اضلاع و زوایههای روبرو در متوازیالأضلاع...
3 KB (141 words) - 17:32, 12 April 2024
مثلث (category هندسه مثلث)
یکدیگر بهطوری که اگر هر دو خط یکدیگر را قطع کنند، مثلث پدید میآید. در هندسهٔ اقلیدسی مجموع زوایای هر مثلث برابر ۱۸۰ درجه است. مساحت یک مثلث برابر یک...
10 KB (983 words) - 18:28, 9 April 2024
در هندسه، مُحیط یا پیرامون (به انگلیسی: Perimeter) به خط و مسیری میگویند که یک سطح را در میان خود میگیرد. محیط به معنای فراگیرنده است و به درازای بخش...
5 KB (423 words) - 22:48, 27 February 2024
مربع (section هندسهٔ نااقلیدوسی)
مربع در هندسه یک چهار ضلعی منتظم است؛ به عبارت دیگر خمی بستهاست که چهار ضلع دارد که همهٔ این ضلعها با هم برابر اند و با یکدیگر دو به دو زاویهٔ ۹۰ درجه...
9 KB (787 words) - 15:40, 1 May 2023
خط مفهومی در هندسه است. تعاریف گوناگون از خط موجود است که به دو دسته تقسیم میشوند: تعاریف مفهومی و تعاریف مصداقی. تعاریف مفهومی: خط، امتداد نقطه است...
2 KB (187 words) - 21:06, 9 January 2024
هندسه اقلیدس (به انگلیسی: Euclidean Geometry) دستگاهی ریاضیاتی است که آن را به اقلیدس، ریاضیدان یونانی اهل اسکندریه نسبت میدهند؛ چرا که او در کتاب هندسه...
13 KB (1,097 words) - 06:35, 5 January 2024
استوانه (category هندسه اقلیدسی سهبعدی)
انگلیسی: Cylinder) یا سُتوُن یکی از اشکال پایه ای منحنی دار فضایی در مباحث هندسه است که سطح بیرونی آن را مجموعه نقاطی تشکیل میدهد که در فاصلهٔ یکسان از...
15 KB (1,473 words) - 08:20, 9 October 2023
و ویژگیهای فضا سروکار دارد. ریاضیدانی که در شاخهٔ هندسه کار میکند هندسهدان نامیده میشود. هندسه بهطور مستقل در پارهای از تمدنهای اولیه به شکل بدنهای...
10 KB (845 words) - 20:44, 3 April 2024
توازی (redirect from موازی (هندسه))
خطوط موازی یا همراستا در هندسه، خطهایی در یک صفحه اند که با یکدیگر برخورد نمیکنند. ویژگیهای خطوط موازی، پایهٔ اصل توازی اقلیدسی را تشکیل میدهند. حالت...
2 KB (181 words) - 15:22, 19 October 2021
p. 76. La geometria della piramide in MathWorld مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «هرم (هندسه)». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۳۰ دی ۱۳۹۱....
6 KB (387 words) - 15:58, 6 September 2023
مستطیل (category مقالههای خرد هندسه)
در هندسه اقلیدسی، مستطیل یا راستگوش یا راستگوشه (به انگلیسی: Rectangle) یک چهارضلعی است که همه گوشههایش، راست (قائمه) باشند. مستطیل نوعی متوازیالأضلاع...
3 KB (183 words) - 10:17, 1 December 2023
در هندسه، هر لوزی (به فرانسوی: Losange) یک چهار ضلعی متوازی الاضلاع است. به بیان دیگر یک چند ضلعی با چهار ضلع، که اضلاعش با هم برابر هستند. و همچنین در...
4 KB (286 words) - 19:01, 28 November 2023
هندسههای نااقلیدسی از مطالعهٔ عمیقتر موضوع توازی در هندسهٔ اقلیدسی پیدا شدهاند. دو نیمخط موازی عمود بر پاره خط PQ را در نمودار شماره ۱ در نظر بگیرد...
3 KB (194 words) - 20:40, 27 July 2023
رَأس (به عربی: رأس) (به انگلیسی: vertex) در هندسه، نقطهای است که دو پهلوی مستقیم از یک چندضلعی باز یا بسته به هم میرسند. به زبان دیگر، رأس، نوکِ گوشهها...
2 KB (183 words) - 22:06, 11 February 2024
نقطه یا نقطه فضایی در هندسه، توپولوژی و دیگر شاخههای ریاضیات، مفهومی است مجرد برای بیان موقعیتی دقیق در مکان. به بیانی سادهتر، نقطه وجود خارجی ندارد...
2 KB (86 words) - 15:28, 14 October 2023
بعدی و یا سطوح احجام سه بعدی است. با آن که نخستین بار مفهوم مساحت در بستر هندسه معرفی شد، رد پای آن در دیگر شاخههای ریاضی (همانند حساب انتگرال در آنالیز...
9 KB (466 words) - 14:21, 13 February 2024
هندسهٔ جبری شاخهای از ریاضیات است که بهطور سنتی به مطالعهٔ صفرهای چندجملهایهای چند متغیره میپردازد. هندسهٔ جبری مدرن بر اساس استفاده از تکنیکهای جبر...
43 KB (4,045 words) - 12:01, 24 December 2023
هندسه ریمانی (به انگلیسی: Riemannian Geometry)، شاخهای از هندسه دیفرانسیل است، که به مطالعه منیفلدهای ریمانی می پردازد، یعنی منیفلدهای هموار مجهز به متریک...
3 KB (260 words) - 11:35, 2 September 2023
هندسهدان ریاضیدانی است که حوزهٔ پژوهشهایش در گسترهٔ هندسه میگنجد. برخی از هندسهدانان سرشناس عبارتند از: بودایانا (اوج حدود ۸۰۰ پ. م) - هندسه اقلیدسی،...
17 KB (978 words) - 15:24, 1 May 2023
زاویه (category هندسه مقدماتی)
زاویه (به انگلیسی: Angle) یا گوشه یا کُنجه یکی از مفاهیم هندسه است و از برخورد دو خط مستقیم ساخته میشود؛ یکای اندازهگیری زاویه درجه است که میان دو نیمخط...
13 KB (1,146 words) - 02:12, 14 October 2023
دایره (category هندسه)
در هندسه، دایره یک منحنی مسطح و بسته و شامل نقاطی از صفحه است که فاصلهشان از نقطهٔ ثابتی واقع در آن صفحه مقداری ثابت باشد. نقطهٔ ثابت، مرکز دایره و مقدار...
99 KB (8,730 words) - 15:44, 11 April 2024
در هندسه، قطر یا تَراکُنج (به انگلیسی: Diagonal) پارهخطیست که هر دو رأس غیر مجاور یک چندضلعی یا چندوجهی را به هم متصل کند. به قطر در دایره تَرامون (diameter)...
2 KB (129 words) - 12:11, 29 September 2021
پارهخط (category مقالههای خرد هندسه مقدماتی)
پارهخط در علم هندسه به قسمتی از خط گفته میشود که به دو نقطه انتهایی محدود شده، و تمامی نقاط بین آن دو را در بر بگیرد. در چندضلعیها، پارهخط را ضلع...
1 KB (75 words) - 14:53, 2 July 2023
هندسه تحلیلی شاخهای از ریاضیات است که از ترکیب هندسه و جبر مقدماتی به وجود آمدهاست. در این رشته اشکال هندسی و روابط بین آنها را با مقادیر و معادلات...
2 KB (137 words) - 13:50, 3 May 2023
هندسه تصویر کره بر روی صفحه خطوط کلی تاریخ هندسه شاخهها اقلیدسی نااقلیدسی بیضوی کروی هذلولوی غیر-ارشمیدسی تصویری آفین سینتتیک تحلیلی جبری حسابی سیالهای...
3 KB (167 words) - 05:38, 28 March 2024
در هندسه اقلیدسی یک کایت(kite) چهارضلعی محدّبی است که دو ضلع مجاور برابر داشته باشد. یعنی برخلاف متوازیالأضلاع که دو ضلع روبهروی برابر دارد. این چهارضلعی...
4 KB (328 words) - 19:56, 28 April 2023