گاهشماری پارسی قدیم، تقویم زرتشتی، گاهشماری اوستایی کهن، گاهشماری اوستایی نو، گاهشماری دوره اشکانیان، ساسانیان و گاهشماری یزدگردی بود. گاهشماری پس...
25 KB (2,140 words) - 14:37, 8 April 2024
گاهشماری اوستایی کهن آثار این گاهشماری در اوستا دیده میشود و مبنی بر سالی است که به شش فصل غیرمتساوی یعنی ۴۵ روزه و ۶۰ روزه و ۷۵ روزه و ۳۰ روزه و ۸۰...
4 KB (327 words) - 06:59, 31 August 2019
مراسم و فرایض دینی زرتشتیان بنا شدهاست. گاهشماری اوستایی کهن بر اساس اوستا است. گمان میرود که سال و ماه اوستایی قدیم در همان ناحیهای که اوستا و مخصوصاً...
39 KB (3,685 words) - 07:51, 14 April 2024
گاهشماری اوستایی نو یکی از گاهشماریهای رایج در ایران پیش از اسلام بود که جایگزین گاهشماری اوستایی کهن شد. به گفتهٔ اکثر محققان این گاهشماری در زمان هخامنشیان...
25 KB (2,228 words) - 11:24, 10 December 2023
از گاهشمار یا تقویم در ایران پیشینهای بسیار کهن دارد. در گذر زمان گاهشماری ایرانی دگرگونیهای بسیاری داشتهاست. در ایران از روشهای گاهشماری متفاوت...
33 KB (3,044 words) - 22:05, 25 March 2024
گاهشماری ارمنی، گاهشماری سغدی و گاهشماری خوارزمی که اشکال دیگر گاهشماریهای ایرانی بودهاند، ماه نوسرد بودهاست. آثار گاهشماری اوستایی کهن در اوستا دیده...
26 KB (2,147 words) - 12:51, 13 July 2023
این گاهشماری ۳۶۰ روزه بودهاست و روزهای باقی مانده، کبیسه میشدهاند، گاهشماری اوستایی در میانههای دوران حکومت هخامنشیان جایگزین این گاهشماری شد، اما...
15 KB (1,459 words) - 11:11, 18 July 2023
جداگانه «اَهورا» و «مَزدا» است که ریشه آن به زبان اوستایی کهن در گاتاها بازمیگردد. در گاتاها گاه ترکیب «اهورا مزدا» جدا از هم و به شکل تنهای «اهورَه»...
10 KB (331 words) - 12:07, 13 April 2024
گاه شماریهای گوناگونی رواج داشتهاست. در زمان ساسانیان دو نوع گاهشماری معمول بود. نخست سال عرفی یا شمسی ناقصه یا سال سیار یا همان گاهشماری اوستایی...
74 KB (6,886 words) - 18:30, 6 April 2024
ایجاد شده است. کهنترین سنت ادبی ملی ایران، از زبان اوستایی، زبان مقدس نوشتار اوستا است که از متون افسانهای و مذهبی زرتشتی و آیینهای کهن ایرانی تشکیل...
367 KB (28,545 words) - 10:32, 28 April 2024
معنی دانش) نَسک مجموعه کوچکی از قطعات اوستایی است که اتفاقی و گاه بی نظم و ترتیب، بیشتر از وندیداد (یا قطعات اوستایی نقل شده در خلال ترجمه پهلوی این کتاب)...
137 KB (13,810 words) - 23:49, 29 April 2024
در تاریخ، ۱۲۷ و ۱۲۸. تاریخچه تقویم ایرانی گاهشماری در ایران باستان گاهشماری اوستایی نو گاهشماری اوستایی کهن بهیزک بزرگ جشنهای ایران باستان بهیزک تقیزاده،...
70 KB (7,164 words) - 14:44, 3 November 2019
زمان (تقویم)، ص ۲۰۰ تاریخچه تقویم ایرانی گاهشماری در ایران باستان گاهشماری اوستایی نو گاهشماری اوستایی کهن تقیزاده، سید حسن (۱۳۴۹)، مقالات تقیزاده،...
2 KB (158 words) - 12:41, 7 August 2016
پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین میدانستند. در گاهشماری یزدگردی (ساسانی) و گاهشماری اوستایی نو هر ماه ۳۰ روز بودهاست و ۵ روز به آخر سال اضافه میشدهاست...
23 KB (1,942 words) - 19:11, 25 February 2024
برج فلکی مهرماه برج میزان است. در گاهشماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه هفتم گاهشماری اوستایی نو که در اوستایی میثرَ و در پهلوی میتْرْ نام دارد،...
16 KB (1,100 words) - 15:22, 6 April 2024
یسنا (category آیین کهن ایرانی)
یزشن یکی از مهم و اساسیترین آیینهای دین کهن ایران یعنی دین زرتشتی بهشمار میآید. واژهٔ «یزشن» از ریشهٔ اوستایی به معنی ستودن، پرستیدن و دعا کردن میآید...
17 KB (1,644 words) - 19:37, 21 March 2024
(سانسکریت: آ-ریا āˊrya، ایرانی باستانی: اَریا arya، پارسی باستان: اَرییا ariya، اوستایی: اَیرییا airiia) نامی است که به مهاجران هندواروپاییزبانی که در طول هزاره...
169 KB (14,934 words) - 08:13, 13 April 2024
آغازگرِ هر هات است. گاتها، به زبان گاتی یا اوستایی کهن سروده شدهاست. زبان گاتی بخشی از گروهِ زبانهای ایرانی کهن بوده که زیر شاخهٔ خانوادهٔ خاوری زبانهای...
35 KB (3,023 words) - 05:33, 27 April 2024
شدهاست. این تقویم کهن را یدالله حاجعلیان، محقق سنگسری گردآوری کرده و به صورت سالنامه و تقویم انتشار دادهاست. مبدأ این گاهشماری ۲۰۲۰ سال پیش از تقویم...
12 KB (1,053 words) - 21:24, 15 April 2023
اهریمن (به اوستایی: 𐬀𐬢𐬭𐬀⸱𐬨𐬀𐬌𐬥𐬌𐬌𐬎 «اَنگِرِهمَینیو») یا اهرِمن[۱]، در مزدیسنا نیرویی بدنهاد و پلید است که برای از بین بردن نیکی تلاش میکند...
10 KB (778 words) - 18:22, 9 April 2024
از همگی نژاد ایرانی و هندی آریایی بهکار میرود. دین کهن مردمان ایرانیتبار برگرفته از باورهای کهنتر آریاییهاست که در آن نیروهای کیهانی و روان مردگان...
132 KB (11,693 words) - 15:10, 25 March 2024
آیین کهن آریاییها به اعتقادات مشترک اقوام آریایی تا پیش از منشعب شدن دو قوم بزرگ ایرانی و هندوآریایی در هزارهٔ دوم پیش از میلاد میپردازد. آیین آریاییها...
60 KB (5,039 words) - 02:44, 7 October 2023
نوشتههای دیگران برجای ماندهاست؛ اما از زبانهای اوستایی و پارسی باستان مدارک بسیار در دست است. اوستایی زبان دینی مزدیسنا است. ، شعر اندرز دانایان به مزدیسنان...
260 KB (20,155 words) - 20:18, 27 April 2024
پنجه دزدیده (category گاهشماری در ایران باستان)
ارواح و مردگان بهشمار میآمد که شباهت تامی با همان پنجه دزدیده در گاهشماری اوستایی نو دارد. پنجهٔ دزدیده (اندرگاه یا پنج روز گاهانی یا روزهای گاتها...
5 KB (474 words) - 04:42, 26 March 2023
زرتشت بر طبق کتاب اوستا در جایی به نام آریانم ویج به اوستایی آریَنَ وئیجَه بوده هست در یشتهای کهن که احتمالاً از یک تا چند قرن پس از گات ها نوشته شدهاست،...
3 KB (305 words) - 11:44, 20 January 2024
سپندارمذ (امشاسپند) (section گاهشماری)
سِپَندارْمَذ (اوستایی: 𐬯𐬞𐬆𐬧𐬙𐬀 𐬁𐬭𐬨𐬀𐬌𐬙𐬌 = سْپِنتَ آرمَئیتی) یکی از ایزدبانوان و اَمِشاسْپَندان زرتشتی است. در زبان پهلوی بدان «سپندارمذ» (sepandaarmaz)...
8 KB (762 words) - 03:08, 16 March 2024
'yama-xšaita'؛ به اوستایی: 𐬫𐬌𐬨𐬀 𐬑𐬱𐬀𐬉𐬙𐬀 ت.ت. 'yima xšaēta'؛ به پارسی میانه: ت.ت. 'جَم')، یکی از پادشاهانِ اساطیری ایرانی است و قدمتی بس کهن دارد. نام...
44 KB (4,159 words) - 06:39, 20 March 2024
زرتشت (section در بخشهای کهن)
زَرْتُشْتْ یا زَرْدُشْتْ (به اوستایی: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀، ت.ت. 'زَرَثوشْتْرَ') رهبر و اصلاحگر دینی، فیلسوف و شاعر ایرانی بود. او به پیروانش آموخت...
242 KB (22,118 words) - 15:30, 20 April 2024
روز به مردمان دستور داد تا غسل کنند تا از گناهان پاک شوند. سال در گاهشماری اوستایی نو دوازده ماه سی روزه دارد، نام این ماهها همسان نام ماههای خورشیدی...
111 KB (10,214 words) - 22:14, 1 April 2024
رَپِتوِن (اوستایی: 𐬭𐬀𐬞𐬌𐬚𐬡𐬌𐬥) در مَزدَیَسنا نامِ یکی از پنجگاه روز و هم نامِ ایزدِ سرپرستِ هنگامهٔ نیمروز است. گاهِ رپتون زمانی است که اسطورهٔ...
9 KB (770 words) - 01:44, 5 March 2024
نوروز (category آیین کهن ایرانی)
از فارسی میانه nwklwc (آوانویسی: nōgrōz) و برگرفته از زبان اوستایی است. مورخان، معادل اوستایی آن را navaka raocah حدس میزنند. امروزه این واژه بهطور عام...
126 KB (8,993 words) - 15:47, 1 April 2024