گاه‌شماری پارسی قدیم، تقویم زرتشتی، گاه‌شماری اوستایی کهن، گاه‌شماری اوستایی نو، گاهشماری دوره اشکانیان، ساسانیان و گاه‌شماری یزدگردی بود. گاه‌شماری پس...

گاهشماری اوستایی کهن آثار این گاه‌شماری در اوستا دیده می‌شود و مبنی بر سالی است که به شش فصل غیرمتساوی یعنی ۴۵ روزه و ۶۰ روزه و ۷۵ روزه و ۳۰ روزه و ۸۰...

مراسم و فرایض دینی زرتشتیان بنا شده‌است. گاه‌شماری اوستایی کهن بر اساس اوستا است. گمان می‌رود که سال و ماه اوستایی قدیم در همان ناحیه‌ای که اوستا و مخصوصاً...

گاهشماری اوستایی نو یکی از گاهشماری‌های رایج در ایران پیش از اسلام بود که جایگزین گاهشماری اوستایی کهن شد. به گفتهٔ اکثر محققان این گاهشماری در زمان هخامنشیان...

از گاه‌شمار یا تقویم در ایران پیشینه‌ای بسیار کهن دارد. در گذر زمان گاه‌شماری ایرانی دگرگونی‌های بسیاری داشته‌است. در ایران از روش‌های گاه‌شماری متفاوت...

گاه‌شماری ارمنی، گاه‌شماری سغدی و گاه‌شماری خوارزمی که اشکال دیگر گاه‌شماری‌های ایرانی بوده‌اند، ماه نوسرد بوده‌است. آثار گاه‌شماری اوستایی کهن در اوستا دیده...

این گاهشماری ۳۶۰ روزه بوده‌است و روزهای باقی مانده، کبیسه می‌شده‌اند، گاهشماری اوستایی در میانه‌های دوران حکومت هخامنشیان جایگزین این گاه‌شماری شد، اما...

جداگانه «اَهورا» و «مَزدا» است که ریشه آن به زبان اوستایی کهن در گاتاها بازمی‌گردد. در گاتاها گاه ترکیب «اهورا مزدا» جدا از هم و به شکل تنهای «اهورَه»...

گاه شماری‌های گوناگونی رواج داشته‌است. در زمان ساسانیان دو نوع گاه‌شماری معمول بود. نخست سال عرفی یا شمسی ناقصه یا سال سیار یا همان گاه‌شماری اوستایی...

ایجاد شده است. کهن‌ترین سنت ادبی ملی ایران، از زبان اوستایی، زبان مقدس نوشتار اوستا است که از متون افسانه‌ای و مذهبی زرتشتی و آیین‌های کهن ایرانی تشکیل...

در تاریخ، ۱۲۷ و ۱۲۸. تاریخچه تقویم ایرانی گاه‌شماری در ایران باستان گاه‌شماری اوستایی نو گاه‌شماری اوستایی کهن بهیزک بزرگ جشن‌های ایران باستان بهیزک تقی‌زاده،...

معنی دانش) نَسک مجموعه کوچکی از قطعات اوستایی است که اتفاقی و گاه بی نظم و ترتیب، بیشتر از وندیداد (یا قطعات اوستایی نقل شده در خلال ترجمه پهلوی این کتاب)...

زمان (تقویم)، ص ۲۰۰ تاریخچه تقویم ایرانی گاه‌شماری در ایران باستان گاه‌شماری اوستایی نو گاه‌شماری اوستایی کهن تقی‌زاده، سید حسن (۱۳۴۹)، مقالات تقی‌زاده،...

پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند. در گاه‌شماری یزدگردی (ساسانی) و گاه‌شماری اوستایی نو هر ماه ۳۰ روز بوده‌است و ۵ روز به آخر سال اضافه می‌شده‌است...

برج فلکی مهرماه برج میزان است. در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه هفتم گاه‌شماری اوستایی نو که در اوستایی میثرَ و در پهلوی میتْرْ نام دارد،...

یزشن یکی از مهم و اساسی‌ترین آیین‌های دین کهن ایران یعنی دین زرتشتی به‌شمار می‌آید. واژهٔ «یزشن» از ریشهٔ اوستایی به معنی ستودن، پرستیدن و دعا کردن می‌آید...

(سانسکریت: آ-ریا āˊrya، ایرانی باستانی: اَریا arya، پارسی باستان: اَرییا ariya، اوستایی: اَیرییا airiia) نامی است که به مهاجران هندواروپایی‌زبانی که در طول هزاره...

شده‌است. این تقویم کهن را یدالله حاجعلیان، محقق سنگسری گردآوری کرده و به صورت سالنامه و تقویم انتشار داده‌است. مبدأ این گاهشماری ۲۰۲۰ سال پیش از تقویم...

اهریمن (به اوستایی: 𐬀𐬢𐬭𐬀⸱𐬨𐬀𐬌𐬥𐬌𐬌𐬎 «اَنگِرِه‌مَینیو») یا اهرِمن[۱]، در مزدیسنا نیرویی بدنهاد و پلید است که برای از بین بردن نیکی تلاش می‌کند...

از همگی نژاد ایرانی و هندی آریایی به‌کار می‌رود. دین کهن مردمان ایرانی‌تبار برگرفته از باورهای کهن‌تر آریایی‌هاست که در آن نیروهای کیهانی و روان مردگان...

آیین کهن آریایی‌ها به اعتقادات مشترک اقوام آریایی تا پیش از منشعب شدن دو قوم بزرگ ایرانی و هندوآریایی در هزارهٔ دوم پیش از میلاد می‌پردازد. آیین آریایی‌ها...

آغازگرِ هر هات است. گات‌ها، به زبان گاتی یا اوستایی کهن سروده شده‌است. زبان گاتی بخشی از گروهِ زبان‌های ایرانی کهن بوده که زیر شاخهٔ خانوادهٔ خاوری زبان‌های...

نوشته‌های دیگران برجای مانده‌است؛ اما از زبان‌های اوستایی و پارسی باستان مدارک بسیار در دست است. اوستایی زبان دینی مزدیسنا است. ، شعر اندرز دانایان به مزدیسنان...

ارواح و مردگان به‌شمار می‌آمد که شباهت تامی با همان پنجه دزدیده در گاه‌شماری اوستایی نو دارد. پنجهٔ دزدیده (اندرگاه یا پنج روز گاهانی یا روزهای گات‌ها...

سِپَندارْمَذ (اوستایی: 𐬯𐬞𐬆𐬧𐬙𐬀 𐬁𐬭𐬨𐬀𐬌𐬙𐬌 = سْپِنتَ آرمَئیتی) یکی از ایزدبانوان و اَمِشاسْپَندان زرتشتی است. در زبان پهلوی بدان «سپندارمذ» (sepandaarmaz)...

 'yama-xšaita'؛ به اوستایی: 𐬫𐬌𐬨𐬀 𐬑𐬱𐬀𐬉𐬙𐬀 ت.ت. 'yima xšaēta'؛ به پارسی میانه: ت.ت. 'جَم')، یکی از پادشاهانِ اساطیری ایرانی است و قدمتی بس کهن دارد. نام...

زَرْتُشْتْ یا زَرْدُشْتْ (به اوستایی: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀‎، ت.ت. 'زَرَثوشْتْرَ') رهبر و اصلاح‌گر دینی، فیلسوف و شاعر ایرانی بود. او به پیروانش آموخت...

زرتشت بر طبق کتاب اوستا در جایی به نام آریانم ویج به اوستایی آریَنَ وئیجَه بوده هست در یشت‌های کهن که احتمالاً از یک تا چند قرن پس از گات ها نوشته شده‌است،...

روز به مردمان دستور داد تا غسل کنند تا از گناهان پاک شوند. سال در گاه‌شماری اوستایی نو دوازده ماه سی روزه دارد، نام این ماه‌ها همسان نام ماه‌های خورشیدی...

رَپِتوِن (اوستایی: 𐬭𐬀𐬞𐬌𐬚𐬡𐬌𐬥) در مَزدَیَسنا نامِ یکی از پنج‌گاه روز و هم نامِ ایزدِ سرپرستِ هنگامهٔ نیمروز است. گاهِ رپتون زمانی است که اسطورهٔ...

از فارسی میانه nwklwc (آوانویسی: nōgrōz) و برگرفته از زبان اوستایی است. مورخان، معادل اوستایی آن را navaka raocah حدس می‌زنند. امروزه این واژه به‌طور عام...