Şüşə — Vikipediya

Şüşə — Na2CO3 + SiO2 = Na2SiO3 + CO2CaCO3 + SiO2 = CaSiO3

Şüşə qablar

Öz keyfiyyət göstəricilərinə görə insan həyatında böyük rol oynayan süni material. Fiziki kimyəvi xüsusiyyətlərinə görə qeyri-üzvi maddə, bərk cisim, strukturuna görə anorf, izotrop; bütün şüşə növləri ilkin materialın əridilməsi nəticəsində kristallaşma müddətində ən yumşaq vəziyyətdən şüşə vəziyyətinədək gəlib çatırlar[1][2]. Şüşənin ərimə temperturu 300-dən 2500 °C-dək olaraq şüşə əmələgətirən (oksidlərin, ftoridlərin, fosfatların və s.) miqdarından asılıdır[2]. Şüşə materialları strukturlarına görə möhkəm olmurlar və zərbəyə davamsızdırlar.

Adın yaranması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fulqurit

Materialın adı müxtəlif dillərdə eyni cür səslənir. Roman dillərində olan adlar (it. vetro, fr. verre, isp. vidrio, port. vidro) (lat. vitrum ) latın dilindəki adı təkraralayır. Ancaq rumın dilindəki (rum. sticlă) sözü slavyan dillərindən götürülüb. Latın dilindəki vitrum k’woit - «işıqlı» (o isə ing. white) sözündən götürülüb.

German dillərindəki ing. glass, alm. Glas‎, holland, danimarka və isveç dilindəki glas sözü p.ger. *glasan ~ glazandən götürülüb, o isə g’hel- «parıldayan».

Slavyan dillərindəki (rus. стекло, belar. шкло, ukr. скло; q.slav. стькло, bolq. стъкло, mak. стакло, serb-xorv. стакло, sloven. steklo; çex. sklo, slovak. sklo, pol. — szkło) — qot stikls («kubok», «boşqab», < qədim german dili *stikkon — «deşmək», ing. stick, götürülüb.

Şüşəyaradan maddələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şüşəyaradan maddələr aşağıdakılardır:
Oksidlər:

Ftoridlə:

və s.

Şüşə istehsalında rəng də qatılır və bu yolla materialın fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri möhkəmləndiriilir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. DiMarzio E. A. Equilibrium theory of glasses // Ann. New York Acad. Sci. 1981. Vol. 371. P. 1—20). Шульц М. М., Мазурин О. В. Современное представление о строении стёкол и их свойствах. — Л.: Наука. 1988 ISBN 5-02-024564-X
  2. 1 2 Шульц М. М., Мазурин О. В. Современное представление о строении стёкол и их свойствах. — Л.: Наука. 1988 ISBN 5-02-024564-X

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Краткая химическая энциклопедия. Т. V. М.: Советская энциклопедия. 1961
  • Качалов Н. Стекло. Издательство АН СССР. Москва. 1959
  • Шульц М. М., Мазурин О. В. «Современные представления о строении стёкол и их свойствах». Л.: Наука. 1988
  • A.K. Varshneya. Fundamentals of inorganic glasses. Society of Glass Technology, Sheffield, 682 pp. (2006).
  • М. И. Ожован. Топологические характеристики связей в окисных системах SiO2 и GeO2 при переходе стекло-жидкость. ЖЭТФ, 130 (5) 944—956 (2006).

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]