Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı — Vikipediya

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı APEC
Asia-Pacific Economic Cooperation[1]
Növü	İqtisadi forum
Yaranma tarixi	1989
Mərkəzi	Sinqapur
Üzvləri	50 nəf. (2022)[2]
www.apec.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı (APEC) — Asiya-Sakit okean regionu boyunca azad ticarət və iqtisadi əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə çalışan 21 üzv ölkənin təşkil etdiyi forumdur.

Yaranma tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı təşkilatı (APEC — Asia-Pacific Economic Cooperations) 1989-cu ildə Asiya-Sakit okeanı regionunun iqtisadiyyatının daha da müstəqilləşməsinə cavab olaraq yaradılmışdır.

Məqsədləri və fəaliyyət istiqamətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

ASOİƏ-nin məqsədləri bunlardır:

• regionda və bütün dünyada iqtisadi artıma dəstək;
• əmtəədən, xidmətdən, kapitaldan və texnologiyadan effektli istifadə etmək;
• açıq çoxtərəfli ticarət sisteminin inkişafı və mövcudluğu

ASOİƏ-nin fəaliyyəti üç geniş miqyasda aparılır:

• ticarətin və investisiya ab-havasının liberallaşdırılması;
• ticarətə və investisiyaya əlverişlilik;
• ölkələrin iqtisadi və texniki əməkdaşlığı zamanı iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi.

Ayrıca tapşırığı Asiya-Sakit okean regionunda 2020-ci ilə qədər, sənayeləşmiş ölkələrdə isə 2010-cu ilə qədər ticarət və investisiya üçün əlverişli şəraitin yaradılmasıdır. Regionun inkişafında əsas diqqət xüsusi sektorun rolunun gücləndirilməsinə yönəldilir.

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hər il nazirlər səviyyəsində görüşlər keçirilir və təhsil, elektrik enerjisi, ətraf mühit və davamlı inkişaf. əmək ehtiyatlarının inkişafı, elm və texnologiyada əməkdaşlıq, kiçik və orta biznesin təşkili, telekommunikasiya və informasiya sənayesi, ticarət və nəqliyyat mövzularının müzakirəsi aparılır. Həmçinin on işçi qrup balıqçılıq məsələləri ilə, əmək ehtiyatları ilə, texnologiya və işləmə, dəniz ehtiyatlarının mühafizəsi, elektrikləşdirmə, telekommunikasiya, turizm, ticarət, investisiya və nəqliyyat sahəsində regional əməkdaşlıq məsələləri ilə məşğul olur.

Üzvləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İqtisadi xalq	Üzv
Avstraliya	1989
Bruney	1989
Kanada	1989
İndoneziya	1989
Yaponiya	1989
Cənubi Koreya	1989
Malayziya	1989
Yeni Zelandiya	1989
Filippin	1989
Sinqapur	1989
Tailand	1989
ABŞ	1989
Çin	1991
Çin Respublikası	1991
Honkonq	1991
Meksika	1993
Papua-Yeni Qvineya	1993
Çili	1994
Peru	1998
Rusiya	1998
Vyetnam	1998

İllik görüş zirvələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hər il Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlığı ticarət məsələləri ilə bağlı müzakirə aparmaq üçün illik zirvə toplantısı keçirir. Hər zirvə toplantısına ev sahibliyi edən ölkə üzvlərdən təsadüfi olaraq qərara alınır:

Sumqayıt görüşləri sayı	Zirvə görüşü nə vaxt keçirilib	Ev sahibi iqtisadiyyatı	Yer
1-ci	6–7 noyabr 1989	Avstraliya	Kanberra
2-ci	29–31 iyul 1990	Sinqapur	Sinqapur
3-ci	12–14 noyabr 1991	Cənubi Koreya	Seul
4-ci	10–11 sentyabr 1992	Tailand	Banqkok
5-ci	19–20 noyabr 1993	ABŞ	Bleyk adası
6-ci	15–16 noyabr 1994	İndoneziya	Boqor
7-ci	18–19 noyabr 1995	Yaponiya	Osaka
8-ci	24–25 noyabr 1996	Filippin	Manila/Subik
9-ci	24–25 noyabr 1997	Kanada	Vankuver
10-ci	17–18 noyabr 1998	Malayziya	Kuala Lumpur
11-ci	12–13 sentyabr 1999	Yeni Zelandiya	Oklend
12-ci	15–16 noyabr 2000	Bruney	Bandar Seri Begavan
13-ci	20–21 oktyabr 2001	Çin	Şanxay
14-ci	26–27 oktyabr 2002	Meksika	Los-Kabos
15-ci	20–21 oktyabr 2003	Tailand	Banqkok
16-ci	20–21 noyabr 2004	Çili	Santyaqo
17-ci	18–19 noyabr 2005	Cənubi Koreya	Busan
18-ci	18–19 noyabr 2006	Vyetnam	Xanoy
19-ci	8–9 sentyabr 2007	Avstraliya	Sidney
20-ci	22–23 noyabr 2008	Peru	Lima
21-ci	14–15 noyabr 2009	Sinqapur	Sinqapur
22-ci	13–14 noyabr 2010	Yaponiya	Yokohama
23-ci	12–13 noyabr 2011	ABŞ	Honolulu
24-ci	9–10 sentyabr 2012	Rusiya	Vladiqafqaz
25-ci	5–7 oktyabr 2013	İndoneziya	Bali
26-ci	10–11 noyabr 2014	Çin	Pekin
27-ci	18–19 noyabr 2015	Filippin	Pasay
28-ci	19–20 noyabr 2016	Peru	Lima
29-ci	10–11 noyabr 2017	Vyetnam	Dananq
30-ci	17–18 noyabr 2018	Papua-Yeni Qvineya	Port Morsbi
Mövcud deyil	16–17 noyabr 2019 (Ləğv edilib)	Çili	Santyaqo
31-ci	20 noyabr 2020	Malayziya	Kuala Lumpur (Proqramlaşdırılmış onlayn)
32-ci	16 iyul və 12 noyabr 2021	Yeni Zelandiya	Oklend (Proqramlaşdırılmış onlayn)
33-ci	18–19 noyabr 2022	Tailand	Banqkok
34-ci	15–17 noyabr 2023	ABŞ	San-Fransisko

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

• http://kayzen.az/blog/diplomatiya/9763/beyn%C9%99lxalq-t%C9%99%C5%9Fkilatlar.html
• http://apec.org