Macarıstan parlamenti — Vikipediya

Macarıstan Milli Məclisi
mac. Országgyűlés
VII çağırış
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Növü birpalatalı parlament
Təsis tarixi 1848
İdarə heyəti
Sədr Laslo Köver, Fides
6 avqust 2010-ci il tarixindən
Quruluşu
Üzvlərin sayı 199
Siyasi partiyalar

Hökumət (133)

Dəstəkləyən (1)

Müxalifət (65)

Məclis zalı
Sayt
www.parlament.hu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Macarıstan Milli Məclisi (mac. Országgyűlés) — Macarıstanın birpalatalı nümayəndəsi və qanunvericilik orqanı (parlament).

Birpalatalı orqan 4 il müddətinə seçilmiş 199 deputatdan (1990-cı ildən 2014-cü ilədək — 386 deputatdan) ibarətdir. Üzvlərin seçilməsi, tək mandatlı və çox mandativ seçki dairələrində seçkilər daxil olmaqla, qarışıq seçki sisteminə əsaslanır. Siyasi partiyalar və ya birliklər məclisə getmək üçün səslərin ümumi sayının 5%-ni keçməlidirlər, lakin bu birmərəfli seçki dairələrində özünü göstərən namizədlərə tətbiq edilmir. Milli Məclisdə 25 daimi komitə var. Macarıstan Konstitusiya Məhkəməsi qanuna qarşı konstitusiyaya zidd olduğunu əsas gətirib etiraz etmək hüququna malikdir. Bu görüş 1902-ci ildən Budapeştdə Macarıstan parlamentinin binasında toplanıb.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Dövlət Assambleyası" [1] (mac. Országgyűlés) orta əsr Macarıstanın 1290-cı illərdən bəri qanunvericilik qurumudur. Qanunvericilik orqanının adı əvvəlcə Orta əsrlərdə "Parlamentum" adlanırdı. Müntəzəm olaraq 1527-ci ildən 1918-ci ilədək, 1946-cı ilədək isə mütəmadi olaraq keçirilmişdir.

Macarıstan parlamentinin demokratik təbiəti 1989-cu ildə Demir Çarının düşməsi və kommunist rejimin düşməsi ilə bərpa edilmişdir. Bu gün hələ də "Orsaqdüleş" adlanır (sözün əslində "dövlət məclisi"), kral dövrlərində olduğu kimi, ancaq azərbaycan dilində "Milli Məclis" deyilir — onu tarixi ("Seym" adlandırılır) .

Macarıstan Milli Məclisinin sədrləri (1990-ci ildən)[redaktə | mənbəni redaktə et]

Siyasi partiya   Partiyasız   Azad demokratlar ittifaqı   Macarıstan demokratik forumu   Macarıstan sosialist partiyası   Fides — Macar vətəndaş birliyi

Şəkil Adı
(yaşam illəri)
Səlahiyyət müddəti Siyasi partiya Milli Məclis
(Seçkilər)
Fodor İştvan
(1945–)
и.о.
23 oktyabr 1989 2 may 1990 Partiyasız
19 Arpad Qönts
(1922–2015)
2 may 1990 3 avqust 1990 Azad demokratlar ittifaqı 1 (1990)
20 Dyörd Sabad
(1924–2015)
3 avqust 1990 27 iyun 1994 Macarıstan demokratik forumu
21 Zoltan Qal
(1940–)
28 iyun 1994 17 iyun 1998 Macarıstan sosialist partiyası 2 (1994)
22 Yanoş Ader
(1959–)
18 iyun 1998 14 may 2002 Fides 3 (1998)
23 Katalin Sili
(1956–)
15 may 2002 15 may 2006 Macarıstan sosialist partiyası 4 (2002)
16 may 2006 14 sentyabr 2009 5 (2006)
24 Bela Katona
(1944–)
15 sentyabr 2009 13 may 2010 Macarıstan sosialist partiyası
25 Pal Şmitt
(1942–)
14 may 2010 5 avqust 2010 Fides 6 (2010)
26 Laslo Köver
(1959–)
6 avqust 2010 5 may 2014 Fides
6 may 2014 cari 7 (2014)

Tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cari tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nəticələr
Partiya Partiya siyahısına görə Tək nəfərlik seçki Cəmi +/-
Səslər % Yerlər Səslər % Yerlər
Fides-ХDXP 2 824 206 49,27 42 2 636 203 47,89 91 133
Yobbik 1 092 669 19,06 25 1 276 842 23,20 1 26 3
MSP — Macarıstan üçün dialoq 682 602 11,91 12 622 458 11,22 8 20 10
Siyasət fərqli ola bilər 404 425 7,06 7 312 731 5,64 1 8 3
Demokratik koalisiya 308 068 5,37 6 348 178 6,28 3 9 5
Momentum 175 225 3,06 0 75 035 1,35 0 yeni
İki quyruqlu itlər partiyası 99 410 1,73 39 763 0,72 yeni
Birlikdə 37 561 0,66 58 591 1,06 1 1 2
Alman azlıqlarının siyahısı 26 477 0,46 1 - 1 1
Müstəqil 55 612 1 1

Parlament tərkibi (1990-ci ildən)[redaktə | mənbəni redaktə et]

1990–1994:
33 93 21 21 164 44 10
1994–1998:
209 69 20 22 38 26 2
1998–2002:
134 24 148 17 48 14 1
2002–2006:
178 20 164 24
2006–2010:
190 20 141 23 11 1
2010–2014:
59 16 227 36 47 1
2014–2018:
29 5 117 16 23 9
2018–i.z.:
20 8 117 17 26 1 1
  Fides
  Ədalət və həyat
  Yobbik
  Samoquert
  Alman azlıqlarının siyahısı
  Müstəqil

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. András Gergely, Gábor Máthé: The Hungarian state: thousand years in Europe (published in 2000)

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]