Nigar Rəfibəyli — Vikipediya

Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir. Lütfən, etibarlı mənbələr əlavə etməklə məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Qərəz yaradan mənbəsiz hissələr müzakirəsiz silinə bilər.

Nigar Rəfibəyli
Nigar Xudadat qızı Rəfibəyli
Doğum tarixi	23 iyun 1913(1913-06-23)
Doğum yeri	Yelizavetpol, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	9 iyul 1981(1981-07-09) (68 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Fəxri Xiyaban
Milliyyəti	azərbaycanlı
Həyat yoldaşı	Rəsul Rza
Uşağı	Anar
Atası	Xudadat bəy Rəfibəyli
Təhsili	Moskva Dövlət Pedaqoji Universiteti[d]
Fəaliyyəti	yazıçı, şairə, dramaturq, tərcüməçi
Fəaliyyət illəri	1940–1981
Əsərlərinin dili	Azərbaycan dili
Mükafatları	1981 1959
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nigar Xudadat qızı Rəfibəyli (23 iyun 1913, Yelizavetpol – 9 iyul 1981, Bakı) — azərbaycanlı şair, tərcüməçi, 1934-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR xalq şairəsi (1981), Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi (1967).

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nigar Rəfibəyli 1913-cü il iyunun 23-də Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirmişdir (1930). Moskvada Pedaqoji İnstitutda təhsilini davam etdirmişdir (1932–1936). Bakı kinostudiyasında ssenari şöbəsində, eyni zamanda fəhlə-gənclər məktəbində (1930–1932), "Azərnəşr"də bədii-ədəbiyyat şöbəsində tərcüməçi və redaktor (1931)^[1], "Uşaqgəncnəşr"də bədii ədəbiyyat şöbəsində redaktor (1937–1939) vəzifələrində işləmişdir. Xidmətlərinə görə "Şərəf" nişanı, orden və medallarla təltif olunmuşdur.

"Çadra" adlı ilk şeri 1928-ci ildə "Dan ulduzu" jurnalında dərc edilmişdir. 1934-cü ildə nəşr olunmuş ilk "Şerlər" kitabı Azərbaycan qadınlarının yeni həyat quruculuğunda iştirakından bəhs edir. "Dolores İbarruri" (1936) şeri ispan xalqının faşizmə qarşı qəhrəmanlıq mübarizəsinə həsr olunmuşdur. "Cəmilə" şeri Əlcəzair xalqının milli azadlıq mübarizəsinə həsr olunmuş qüvvətli lirik əsərlərdəndir.

Məhsəti Gəncəvinin rübailərini, Evripidin "İfigeniya", Fridrix Şillerin "Məkr və məhəbbət", Anton Çexovun "Vanya dayı", "Albalı bağı" dramalarını, E. L. Voyniçin "Ovod", O. Qonçarın "Bayraqdarlar" romanlarını, Əlişir Nəvai, Aleksandr Puşkin, Mixail Lermontov, Taras Şevçenko, Ş. Petöfi, A. Mitskeviç, A. Sereteli və başqalarının əsərlərini tərcümə etmişdir. Əsərləri xarici dillərə tərcümə olunmuşdur.

1981-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir. Məzarı II Fəxri Xiyabandadır.

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

• "Şərəf nişanı" ordeni — 9 iyun 1959
• "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adı — 21 oktyabr 1967
• Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı — 28 iyun 1973^[2]
• "Azərbaycan SSR xalq şairəsi" fəxri adı — 19 iyun 1981

Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbiət mənzərələri, mənəvi zənginlik, vətənpərvərlik, sülh, demokratiya, azadlıq ideyaları tərənnüm olunan kitabları

• Şerlər (1934)
• Dənizin səsi gəlir (1964)
• İşıqlı dünyam (1969)
• Günəşdən gənclik istədim (1974)
• Həzin bir axşamda düşsən yadıma (1982)
• Şanlı nəsillərin yadigarısan (1982)

Müharibə movzusuna və müharibə əleyhinə həsr olunan kitabları

• Zəfər nəğməsi (1943)
• Şerlər (1949)
• Anaların səsi (1951)
• Yol xatirələri, Avropa ətrafında səyahət gündəliyindən (1957)

Uşaqlar üçün yazdığı kitablar

• Balaca qəhrəman (1942)
• Günəşin cavabı (1966)
• Məstanın balaları (1968)
• Bizə bahar yaraşır (1978)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şeirlərinə yazılmış mahnılar[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Şövkət Ələkbərova — Güllər — musiqi: Emin Sabitoğlu
• Akif İslamzadə — Ala gözlüm — musiqi: Emin Sabitoğlu
• Zeynəb Xanlarova — Dağları duman alanda — musiqi: Emin Sabitoğlu
• Xədicə Abbasova — Aman ayrılıq — musiqi: Emin Sabitoğlu

Digər[redaktə | mənbəni redaktə et]

• N. Rəfibəylinin və R. Rzanın şeirləri və şeirlərinə mahnılar diski
• Rəsulun Nigarı Arxivləşdirilib 2007-10-06 at the Wayback Machine
• Rəsul Rza və Nigar Rəfibəylinin uşaq şeirlərinin yeni nəşri təqdim olunub