Zimmi — Vikipediya

kənd
Zimmi
40°20′07″ şm. e. 44°10′06″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı UTC+4
Xəritəni göstər/gizlə
Zimmi xəritədə
Zimmi
Zimmi

Zimmi — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Vedi (Ararat) rayonunda kənd olmuşdur.[1]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məngük kəndinin yaxınlığında, Zimmi dərəsində, Yağan dağının ətəyində yerləşirdi. 1728-ci il tarixli "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Zimmi Vedisi formasında qeyd edilmişdir. Kənddə 1873-cü ildə 184 nəfər, 1886-cı ildə 231 nəfər, 1897-ci ildə 322 nəfər, 1904-cü ildə 259 nəfər, 1914-cü ildə 285 nəfər, 1916-cı ildə 216 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır 1918–19-cu illərdə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qovulmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılardan sağ qalanı kəndlərinə dönə bilmişlər. 1922-ci ildə 24 nəfər, 1926-cı ildə 60 nəfər, 1931-ci ildə 31 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır 1948–49-cu illərdə kəndin sakinləri SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunaraq Azərbaycana köçürülmüş və kənd ləğv edilmişdir. İndi xaraba kənddir.

Toponimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toponim VII əsrdə Arran əhalisinin islam dinini qəbul etməyən hissəsinə xristianlara ərəblərin verdiyi Zimmi sözü əsasında formalaşmışdır. İslamı qəbul edən yerli əhalini ərəblər movla, islamı qəbul etməyənləri Zimmi adlandırmışlar. Quruluşca sadə toponimdir.[2]

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1828–1832-ci illərdə kənddə xaricdən gəlmə ermənilər yerləşmişlər[3]. 1949-cu ildə azərbaycanlılar köçürülmüşdür. 1728-ci ilə aid mənbədə "Vadi-Zimmi" kimi qeyd olunmuşdur[4][5][6]. Həmin mənbədə "Zimmi dər nəzdi kariye-i Menquk" ifadəsi də vardır. Ona görə XVII əsrə aid mənbədə həm də "Xristian Vedisi" adlanmışdır. Ərəbcə zimmi ("əhl əz zimma") "Müsəlman dövlətinin himayəsi altında olan adamlar (xristianlar)" mə'nasındadır.[7]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис,. 1913.
  2. ↑ İbrahim Bayramov. Qərbi Azərbaycanın Türk Mənşəli Toponimləri. Bakı,. 2002.
  3. ↑ Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи.Спб.,. 1852.
  4. ↑ Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri. .
  5. ↑ Дорн Б. Каспий. Спб.,. 1975.
  6. ↑ Budaqov B.Ə. Еrmənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. “Didərginlər” məcmuəsi. Bakı. 1990.
  7. ↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Зимми // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimmi&oldid=6831426"