آردم پاتاپوتیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آردم پاتاپوتیان
زادهٔ۱۹۶۷ (۵۶–۵۷ سال)
بیروت، لبنان
پیشهزیست‌شناس مولکولی، عصب‌پژوه
جایزه(ها)جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی (۲۰۲۱)
پس‌زمینه‌های علمی
تحصیلات
کار علمی
نهادمؤسسه پژوهشی اسکریپس

آردم پاتاپوتیان (ارمنی: Արտեմ Փաթափութեան آرتم باتاپوتیان نیز صحیح است؛ زادهٔ ۱۹۶۷ در بیروت) زیست‌شناس مولکولی و عصب‌پژوه آمریکایی-لبنانی است. او به همراه دیوید جولیوس، به دلیل «کشف گیرنده‌های حرارت و لمس» برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۱ شده‌است.[۱][۲] تحقیقات پاتاپوتیان در رابطه با گیرنده‌های بیولوژیکی دما و درد است. این دانش به جهت ارائه سازوکار درمانی برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های دارای درد مزمن بسیار ثمربخش و قابل استفاده است. اکتشافات در این زمینه باعث شده‌است تا درک کنیم که سرما، گرما و سایر محرک‌های غیرارادی چطور باعث تحریک تکانه‌های عصبی می‌شوند.[۳]

پاتاپوتیان همچنین در شناساندن کانال‌ها و حسگرهای گیرنده یونی جدید که توسط دما، محرک‌های غیرارادی یا افزایش حجم سلول فعال می‌شوند مشارکت قابل‌توجهی داشته‌است. وی و همکارانش توانستند نشان دهند که این کانال‌های یونی، نقش برجسته‌ای در احساس دما، حس لامسه و درد نوروپاتی دارند.[۴][۵][۶]

زندگی‌نامه[ویرایش]

آردم پاتاپوتیان از مادر و پدری ارمنی در لبنان در سال ۱۹۶۷ متولد شد و در جوانی به لوس‌آنجلس رفت و در مؤسسه تحقیقات اسکریپز در کالیفرنیا کار می‌کند. پاتاپوتیان نیز در مؤسسه تحقیقات اسکریپز مشغول تحریک سلول‌ها در آزمایشگاه بود و گیرنده‌های دیگری را کشف کرد که به فشار فیزیکی و لمس حساس هستند. به عنوان عضو افتخاری فرهنگستان ملی علوم ارمنستان برگزیده شد.[۷] در روز ۱۴ ژوئن ۲۰۲۲ تمبر یادبود وی در نگارخانه ملی ارمنستان با حضور آرائیک هاروتیونیان رئیس دفتر نخست‌وزیر ارمنستان ابطال شد.[۸] مدال مسروپ ماشتوتس مقدس از سوی نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان به وی اهدا گردید[۹]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021". NobelPrize.org. 10 January 2022. Retrieved 11 January 2022.
  2. ↑ Ahlander, Johan; Burger, Ludwig (4 October 2021). "Two Americans win Medicine Nobel for work on heat and touch". رویترز (به انگلیسی). Retrieved 5 October 2021.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
  3. ↑ "Medizin-Nobelpreis – US-Forscher David Julius und Ardem Patapoutian ausgezeichnet". Deutschlandfunk (به آلمانی). April 15, 2019. Archived from the original on October 4, 2021. Retrieved October 4, 2021.
  4. ↑ "Nobel Prize in Medicine Awarded to David Julius and Ardem Patapoutian". نیویورک تایمز. October 4, 2021. Retrieved October 4, 2021.
  5. ↑ Syeda, Ruhma; Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Murthy, Swetha E.; Florendo, Maria N.; Mason, Daniel E.; Mathur, Jayanti; Cahalan, Stuart M.; Peters, Eric C.; Montal, Mauricio; Patapoutian, Ardem (January 28, 2016). "LRRC8 Proteins Form Volume-Regulated Anion Channels that Sense Ionic Strength". Cell. 164 (3): 499–511. doi:10.1016/j.cell.2015.12.031. ISSN 1097-4172. PMC 4733249. PMID 26824658.
  6. ↑ Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Mathur, Jayanti; Tu, Buu; Reddy, Kritika; Miraglia, Loren J.; Reinhardt, Jürgen; Orth, Anthony P.; Patapoutian, Ardem (2014). "SWELL1, a Plasma Membrane Protein, Is an Essential Component of Volume-Regulated Anion Channel". Cell. Elsevier BV. 157 (2): 447–458. doi:10.1016/j.cell.2014.03.024. ISSN 0092-8674. PMC 4023864. PMID 24725410.
  7. ↑ «Nobel Prize laureate Ardem Patapoutian elected honorary member of the National Academy of Sciences of Armenia».
  8. ↑ "Arayik Harutyunyan attends "World-famous Armenians. Ardem Patapoutian" stamp cancellation ceremony".
  9. ↑ "PM Pashinyan hosts Nobel Laureate Ardem Patapoutian, awards him with the Order of St. Mesrop Mashtots".
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آردم_پاتاپوتیان&oldid=38027191»