ارمنی‌ها در فوتبال ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آندرانیک تیموریان به اعتقاد بسیاری «بهترین بازیکن ارمنی تاریخ تیم ملی فوتبال ایران» است.[۱]

ارمنی‌های ایران به عنوان یک اقلیت قومی–مذهبی از زمان آغاز فوتبال در ایران در آن حضور و مشارکت داشته‌اند.[۱][۲][۳]

باشگاه‌ها[ویرایش]

تیم فوتبال اسپرت ارامنه. بازیکنان تیم در عکس:
ردیف اول از چپ: کارو خاچاطوریان، آرتوش زادوریان (کاپیتان تیم)، امیل یغیازاریان، آرتم بخشی، ژرژ آفتاندیلیان. ردیف دوم: آرتم طونیان، کارلوس بغوسیان، آشوت آودیان، آراکل بابایان. ردیف سوم و چهارم: ژرژ ماناسریان، پیر مسروبیان، واچیک مارگوسی، سرپرست و مربی ویکتور آبیان

کلوپ اسپرت ارامنه از نخستین باشگاه‌های فوتبال در ایران بود.[۴] تیم اسپرت ارامنه در اولین دوره رسمی جام باشگاه‌های تهران در سال ۱۳۰۲ به همراه کلوپ ایران و توفان حضور داشته است.[۵][۶][۷][۸] این تیم با شرکت بازیکنان ایرانی ارمنی و ایرانی مسلمان تشکیل شد که تا سال ۱۳۱۶ دوام آورد. از بازیکنان ایرانی مسلمان می‌توان از مظاهری و بلورفروشان نام برد. پس از منحل شدن این تیم، در سال ۱۳۲۰ تیمی دیگر با همان نام اسپرت از بازیکنان فقط ارمنی تشکیل شد.[۴]

باشگاه ورزشی آرارات تهران که در سال ۱۳۲۳ تأسیس شده نیز در فوتبال فعالیت دارد و ۴ بار حضور در بالاترین دست لیگ فوتبال ایران را تجربه کرده‌است. (۲ بار جام تخت جمشید و ۲ بار جام آزادگان) باشگاه آرارات در سال ۱۳۸۶ فعالیت تیم حرفه‌ای خود را تعطیل کرد اما همچنان در رده‌های پایه فعالیت دارد و بازیکن‌سازی می‌کند.[۹]

بازیکنان[ویرایش]

بازیکنان ارمنی زیادی در فوتبال باشگاهی ایران و همچنین تیم ملی فوتبال ایران بازی کرده‌اند.[۱][۲] ارمنی‌ها پیش از تشکیل تیم ملی ایران، در تیم منتخب تهران که در سال ۱۳۰۵ به بادکوبه مسافرت کرد حاضر بودند. هراند گالوتسیان، آرشاک و پل ۳ بازیکن ارمنی تیم منتخب بودند.[۱] در نخستین تیم ملی ایران نیز که در سال ۱۳۲۰ با تیم ملی فوتبال افغانستان در کابل بازی کرد، آرتوش آساطوریان عضو تیم بود.[۲][۳]

آندرانیک اسکندریان و آندرانیک تیموریان دو بازیکن ارمنی هستند که در جام جهانی برای تیم ملی ایران بازی کرده‌اند.[۲]

مارکار آقاجانیان با بستن بازوبند کاپیتانی در بازی دوستانه‌ای مقابل ترکمنستان در اردیبهشت ۱۳۷۵ نخستین ارمنی است که کاپیتان تیم ملی ایران بوده‌است. آندرانیک تیموریان نیز با کاپیتانی در بازی مقابل بلاروس در اردیبهشت ۱۳۹۳ دومین کاپیتان ارمنی تیم ملی لقب گرفت.[۱۰][۳]

از دیگر بازیکنان برجسته ارمنی ایران می‌توان به ادموند بزیک اشاره نمود که در فصل ۸۲–۱۳۸۱، آقای گل لیگ برتر فوتبال ایران شد. بزیک مدت‌ها بهترین گلزن تاریخ لیگ ایران به‌شمار می‌رفت اما بعدتر رکوردش توسط رضا عنایتی و فریدون فضلی شکسته شد.[۲][۳]

بازیکنان سرشناس[ویرایش]

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ «روزگار هراند، روزگار آندرانیک: مشارکت ۸۵ ساله ارمنی‌ها در فوتبال ملی» (PDF). روزنامه شرق (۱۴۳۵): ۸. ۱۵ دی ۱۳۹۰.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ «هدیه تماشاگر به هموطنان ارمنی، به مناسبت سال نو میلادی: پرونده‌ای برای همه ارمنی‌های فوتبالیست». همشهری تماشاگر. گروه مجلات همشهری (۳۷). ۱۰ دی ۱۳۸۹. شاپا 1735-7535.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «پرونده ای برای همه ارمنی های فوتبالیست». www.tabnak.ir. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ هاوان، آلفرد (۱۳۹۰). امیرخانیان، سبو، ویراستار. ورزشکاران نامی ارمنی ایرانی. شاکه. تهران: نائیری. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۳۰۷-۱۷-۷. (به فارسی و ارمنی)
  5. «فوتبال در ایران/سیدعلی پورحسینی». شهروند. ۲۰۱۴-۰۱-۳۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
  6. «فوتبال در ایران». web.archive.org. ۲۰۰۸-۱۲-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
  7. «Magiran | روزنامه ایران (1395/06/07): در مسیر تاریخ». www.magiran.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
  8. «پرونده ای برای همه ارمنی های فوتبالیست». www.tabnak.ir. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
  9. ایزدی، محمدعلی (مصاحبه‌کننده)؛ زاریک آوایانس، خاچیک بابایانس، آرا جهانیان، مارکار آقاجانیان (مصاحبه‌شوندگان) (۱۵ دی ۱۳۹۲). «گزارش کریسمسی ایسنا از باشگاه ارامنه: آرارات به فوتبال بازمی‌گردد». خبرگزاری دانشجویان ایران. دریافت‌شده در ۱۳ تیر ۱۳۹۳.
  10. «آندرانیک تیموریان شصتمین کاپیتان تاریخ تیم ملی؛ دومین کاپیتان ارمنی». خبرآنلاین. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۳۹۳.