استری‌پنتول - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

استری‌پنتول
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریDiacomit
AHFS/Drugs.comInternational Drug Names
داده‌ها
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
  • AU: بدون رده
شناسه‌ها
  • (RS)-(E)-4,4-dimethyl-1-[3,4(methylenedioxy)-phenyl]-1-penten-3-ol
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.051.329 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC14H18O3
جرم مولی۲۳۴٫۲۹۵ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O1c2ccc(cc2OC1)/C=C/C(O)C(C)(C)C
  • InChI=1S/C14H18O3/c1-14(2,3)13(15)7-5-10-4-6-11-12(8-10)17-9-16-11/h4-8,13,15H,9H2,1-3H3/b7-5+ ✔Y
  • Key:IBLNKMRFIPWSOY-FNORWQNLSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

استری‌پنتول (انگلیسی: Stiripentol) با نام تجاری دایاکامیت (Diacomit)، یک داروی ضدتشنج است در درمان صرع کاربرد دارد. این دارو جهت درمان تشنج‌های سندرم دِراوه پذیرفته شده‌است. استری‌پنتول شباهت ساختاری با داروی ضدتشنج دیگر ندارد و از الکل‌های آلیلیک آروماتیک محسوب می‌شود.

موارد مصرف[ویرایش]

در برخی از کشورها، از این دارو، جهت درمانِ کمکی و همراه با والپروات و کلوبازام در کودکان مبتلا به سندرم دِراوه که تشنج‌شان تحت کنترل نیست، استفاده می‌شود.[۱][۲][۳] تا سال ۲۰۱۷ مشخص نشده‌است که با بالا رفتنِ سن کودکان و ورودشان به سنین نوجوانی یا بلوغ، این دارو همچنان مؤثر خواهد بود یا خیر.[۴]

عوارض جانبی[ویرایش]

  • بسیار شایع (بیش از ۱۰٪ مصرف‌کنندگان): بی‌اشتهایی، کاهش وزن، بی‌خوابی، مَنگی ناشی از اختلال خواب، آتاکسی، هیپوتونی و دیستونی.[۳]
  • شایع (بین ۱٪ تا ۱۰٪ مصرف‌کنندگان): نوتروپنی (گاهی شدید)، رفتار تهاجمی، تحریک‌پذیری، اختلالات رفتاری، لجبازی، به‌آسانی عصبانی شدن، اختلالات خواب، پرش یا افزایش حرکات عضلانی، تهوع، استفراغ، افزایش گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز.[۳]

تداخلات[ویرایش]

استری‌پنتول بازدارندهٔ چندین ایزوآنزیم سیتوکروم پی ۴۵۰ است و با بسیاری از داروهای ضد تشنج و همچنین داروهای دیگر تداخل اثر دارد.[۳]

مکانیسم اثر[ویرایش]

همچون سایر داروهای ضدتشنج دیگر، مکانیسم دقیق عملکرد این دارو مشخص نشده‌است. استری‌پنتول فعالیت گاما آمینوبوتیریک اسید را تشدید می‌کند که این کار را از دو طریق انجام می‌دهد: (الف) مدت زمانِ بازماندن دریچه‌های گیرنده‌ای GABA-A را ناحیه هیپوکامپ بیشتر می‌کند.[۵] (ب) بازجذب و متابولیسم GABA را افزایش می‌دهد.[۶] استری‌پنتول همچنین به‌طور اختصاصی، آنزیم لاکتات دهیدروژناز را مهار می‌کند که آنزیم مهمی برای فعالیت سلول‌های عصبی است. مهار این آنزیم از طریق فعال‌سازی «کانال‌های پتاسیمی حساس به ATP»، موجب می‌شود سطح پتانسیل عمل در نورون‌ها پائین بیاید.[۷]

استری‌پنتول از طریق مهار برخی آنزیم‌ها سبب می‌شود تا کارایی داروهای ضدتشنج دیگر هم بالا برود. (به‌دلیل جلوگیری از متابولیسمِ زودهنگامِ آنها و بالارفتن سطح پلاسمایی‌شان)[۳]

ساختار شیمیایی[ویرایش]

استری‌پنتول یک «آلفا-اتیلن الکل» است. فرمول شیمیایی آن «۴ و ۴-دی‌متیل-۱-[۳ و ۴-(متیلن‌دی‌اکسی)-فنیل]-۱ پنتن-۳-اُل» است. «انانتیومر R» آن در حدود ۲٫۵ برابر فعال‌تر از «انانتیومر S» آن است.[۸]

تاریخچه[ویرایش]

استری‌پنتول در سال ۱۹۷۸ توسط پژوهشگران شرکت دارویی «بیوکودکس» کشف شد و آژانس دارویی اروپا آنرا برای درمان سندرم دِراوه در سال ۲۰۰۱ پذیرفت و در سال ۲۰۰۷ میلادی اجازهٔ بازاریابی آنرا برای درمان ترکیبی صرع صادر نمود.[۳] این دارو در سال ۲۰۱۲ در کانادا[۹] و در سال ۲۰۱۷ در ژاپن مورد پذیرش واقع شد.[۲]

تا سال ۲۰۱۴ میلادی، هنوز ایالات متحده آمریکا آنرا تأیید نکرده‌است و کودکان مبتلا به این بیماری باید متحمل هزینه‌ای در حدود ۱٬۰۰۰ دلار آمریکا شوند تا دارو از اروپا برایشان ارسال شود.[۱۰]

منابع[ویرایش]

  1. Brigo, F; Igwe, SC; Bragazzi, NL (18 May 2017). "Antiepileptic drugs for the treatment of infants with severe myoclonic epilepsy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 5: CD010483. doi:10.1002/14651858.CD010483.pub4. PMID 28521067.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Nickels, KC; Wirrell, EC (May 2017). "Stiripentol in the Management of Epilepsy". CNS drugs. 31 (5): 405–416. doi:10.1007/s40263-017-0432-1. PMID 28434133.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ "Diacomit (stiripentol) SPC" (PDF). EMA. 8 January 2014. Archived from the original (PDF) on 1 اكتبر 2017. Retrieved 1 October 2017. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help) For updates see EMA index page بایگانی‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  4. Nabbout, R; Camfield, CS; Andrade, DM; Arzimanoglou, A; Chiron, C; Cramer, JA; French, JA; Kossoff, E; Mula, M; Camfield, PR (April 2017). "Treatment issues for children with epilepsy transitioning to adult care". Epilepsy & Behavior. 69: 153–160. doi:10.1016/j.yebeh.2016.11.008. PMID 28188045.
  5. Quilichini PP, Chiron C, Ben-Ari Y, Gozlan H (2006). "Stiripentol, a putative antiepileptic drug, enhances the duration of opening of GABA-A receptor channels". Epilepsia : PR. 47 (4): 704–16. doi:10.1111/j.1528-1167.2006.00497.x. PMID 16650136.[پیوند مرده]
  6. Trojnar MK, Wojtal K, Trojnar MP, Czuczwar SJ (2005). "Stiripentol. A novel antiepileptic drug" (PDF). Pharmacological reports : PR. 57 (2): 154–60. PMID 15886413. Archived from the original (PDF) on 24 September 2015. Retrieved 13 January 2018.
  7. Sada N, Lee S, Katsu T, Otsuki T, Inoue T (2015). "Targeting LDH enzymes with a stiripentol analog to treat epilepsy". Science. 347 (6228): 1362–67. doi:10.1126/science.aaa1299. PMID 25792327.
  8. "Scientific evaluation" (PDF). EMA. 2007. Archived from the original (PDF) on 21 December 2017. Retrieved 13 January 2018.
  9. "Stiripentol (Diacomit): For Severe Myoclonic Epilepsy in Infancy (Dravet Syndrome)" (PDF). Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health. April 2015.
  10. Kossoff, E (January 2014). "Stiripentol for dravet syndrome: is it worth it?". Epilepsy Currents. 14 (1): 22–3. doi:10.5698/1535-7597-14.1.22. PMC 3913306. PMID 24526870.