اصل امتناع تناقض - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در منطق، اصل امتناع تناقض یا اصل عدم تناقض (به انگلیسی: Law of noncontradiction) بیان می‌کند که گزاره‌های متناقض نمی‌توانند هم‌زمان و به یک معنا، صادق باشند، یعنی از دو گزارهٔ «الف، ب است» و «الف، ب نیست»، فقط یکی می‌تواند صادق باشد. ارسطو معتقد بود اگر اصل عدم تناقض نباشد، ما هیچ‌چیز را نمی‌توانیم بدانیم.

پل استراترن در مقاله خود می گوید لایبنیتس به سه گونه حقیقت ایمان داشت نخست گزاره های تعریفی مانند حقایقی که میشود آنها را با تعریف فروکاست مثلاً تعریف اقلیدس از زاویه تند زاویه‌ای که کمتر از قائمه باشد دوم گزاره های این همانی از آن گونه که در ریاضیات یافت می شود سنخ سوم حقیقت عبارت بود از گزاره های تجربی که میشود آنها را از تجربه به دست آورد مثلاً رودخانه تیمز از لندن می گذرد این یک حقیقت ضروری نیست بلکه امکانی است. اما یک ناقد تیزبین مانند او یادآور شد که همه حقایق در این سه مقوله جای نمی گیرند از آن میان می توان از اصول موضوعه ریاضیات یاد کرد مثلاً اصول موضوعه قبلی دوست را در نظر بگیرید کل بزرگتر از جز است و دو چیز مساوی با یک چیز با یکدیگر برابرند این گفته ها ممکن است بدیهی به نظر برسند اما به بیان دقیق هیچ یک از این دو نه تعریف است نه گزاره این‌همانی بلکه طوری توانستند بین این دو قرار گیرند لاینیتس میخواست به این اذعان کند که این اصول موضوعه اگر اینگونه پیش برود باید پذیرفته شوند روشی که برای اثبات این گونه اصول موضوعه را پیشنهاد کرد و به این وسیله اصل امتناع تناقض را پیشنهاد کرد او بران بود که اینگونه حقایق در واقع به دلیل ضرورت منطقی که دارند اعتقاد به خلاف آنها به تناقض می‌انجامد. اصل امتناع تناقض بنیاد ریاضیات است و هر آنچه را که از این حیث منطقی ممکن است بگذرد فقط چیزی ممکن و منطقی است به معنی فعل نمی تواند باشد برای توزیع آن چه به فلفل است اصل دومی نیز لازم است علم به جای اینکه صرفاً از تناقض اجتناب کند نیازمند دلیل کافی است تا امری رخ دهد و اعتقاد داشت هیچ چیز در جهان رخ نمی دهد مگر اینکه دلیل کافی برای چنین موضوعی و به این گونه وجود داشته باشد از این اصل برای اثبات وجود خدا و نیز بسیاری وجوه متافیزیکی و ایزد شناختی دیگر بهره برد که با مسیحیت زمانه او وفق داشت

^[۱] همچنین این اصل به‌شکل صوری می‌تواند به‌صورت همان‌گوی ${\displaystyle {\mathord {\neg }}(P\land {\mathord {\neg }}P)}$ نوشته شود.

منابع[ویرایش]

این یک مقالهٔ خرد منطق است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.