الیکایی (پرنده) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

الیکایی‌ها
الیکایی اوراسیایی (Troglodytes troglodytes)
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: گنجشک‌سانان
زیرراسته: پرنده آوازخوان
بالاخانواده: دارخزک‌واران
تیره: Troglodytidae
سوائینسون، ۱۸۳۲
سرده‌ها

متن را ببینید.

تیرهٔ اِلیکایی (نام علمی: Troglodytidae) پرندگانی از راستهٔ گنجشک‌سانان و تیرهٔ الیکاییان هستند که جثه‌ای کوچک و خپل دارند و بسیار پرجنب‌وجوش هستند. این پرندگان که با عنوان الیکایی‌های راستین (true wrens) نیز نامیده می‌شوند، نزدیک به ۸۰ گونه هستند و بیشتر در تیره Troglodytidae قرار می‌گیرند. اِلیکایی به سبب داشتن بال‌ها و پاهای کوتاه، بیش از آن‌که پرواز کند، در میان بوته‌ها به جست‌وخیز می‌پردازد.[۱]

ویژگی‌های ریخت‌شناسی

[ویرایش]

هر دو پرندهٔ نر و ماده از نظر ظاهری شبیه به یکدیگرند و بدنی چاق، رنگی قهوه‌ای، خاکستری، سیاه و سفید داشته و بال‌ها و دمشان کوتاه می‌باشد. همچنین راه‌راه‌هایی بر روی دم یا بال‌هایشان دیده می‌شود. اندازه و وزن این پرندگان با توجه به گونه‌شان متفاوت می‌باشد و در الیکایی شکم‌سفید به کمتر از ۱۰ سانتی‌متر طول و ۹ گرم وزن می‌رسد در صورتی‌که الیکایی غول‌آسا ۲۲ سانتی‌متر طول و وزنی در حدود ۵۰ گرم دارد.

تغذیه

[ویرایش]

الیکایی‌ها حشره‌خوارند و از حشرات مختلف و عنکبوت‌ها تغذیه می‌کنند اما ماهی، مارمولک و جوندگان کوچک نیز غذای آن‌ها را تشکیل می‌دهد.

زیستگاه

[ویرایش]

گونه‌های مختلف الیکایی در طیف گسترده‌ای از زیستگاه‌ها شامل مناطق خشک و کم‌درخت تا مناطق مرطوب و جنگل‌های بارانی زندگی می‌کنند. بیشتر الیکایی‌هایی که در نزدیکی سطح زمین و در زیر گیاهان یا تخته سنگ‌ها دیده می‌شوند اما گونه‌های دیگری از این پرنده نیز هستند، مکان‌های بلند زندگی می‌کنند.

محدودهٔ زیستی الیکایی اوراسیایی (Troglodytes troglodytes)[۲] در ایران، دامنه‌های شمالی و مرطوب رشته کوه‌های البرز می‌باشد اما این پرنده در ۱۳۸۶ در ارتفاعات شمال تهران و در پارک جمشیدیه و در سال ۱۳۹۸ در جنوب تهران بوستان بعثت نیز مشاهده شده‌است.[۳]

رده‌بندی

[ویرایش]

الیکایی‌ها از جمله پرندگانی هستند که رده‌بندی علمی آنها پیچیده بوده و جدا شدن چندین گونه و تشکیل سرده‌های جدید در تیره‌شان در آینده محتمل است. از سوی دیگر، بعضی گونه‌هایی که گمان می‌رفت در این تیره عضو باشند ممکن است در واقعیت عضو تیره‌های دیگر باشند. برای نمونه، دوناکوب سرسیاه پیشتر گونه‌ای الیکایی شناخته می‌شد، اما به تازگی نشان داده شده‌است که نزدیکی بیشتری به گروهی از سسک‌ها دارد.[۴]

تیره Troglodytidae

نگارخانه

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. گروه نویسندگان. حیات وحش ایران. نشر طلایی. صص. ۷.
  2. «الیکایی». وبگاه کویرها و بیابان‌های ایران. دریافت‌شده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۱.
  3. «کوچک‌ترین پرنده ایران برای اولین بار در تهران مشاهده شد». خبرگزاری میراث فرهنگی. ۱۵ بهمن ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۸۸.
  4. Alström, Per; Ericson, Per G.P. ; Olsson, Urban; Sundberg, Per (2006). "Phylogeny and classification of the avian superfamily Sylvioidea". Molecular Phylogenetics and Evolution (به انگلیسی). 38 (2): 381–97. doi:10.1016/j.ympev.2005.05.015. PMID 16054402.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)