اکسان اگو - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اَکسان اِگو (از فرانسوی: accent aigu‎) یک علامت حرکت‌گذاری به شکل ◌́ است که در برخی از زبان‌ها بر بالای حروف الفبای لاتین، سیریلیک و یونانی می‌نشیند. این نماد در بسیاری از زبان‌ها نشان‌دهندهٔ تکیه است.

کاربردها[ویرایش]

• در زبان کاتالان اکسان اگو بر روی حروف é, í, ó, ú می‌نشیند و نشان‌دهندهٔ تکیه است. در این زبان é صدای [e] و è صدای [ɛ] می‌دهد. همچنین ó صدای [o] و ò صدای [ɔ] را می‌رساند.
• در زبان اکسیتان این اکسان بر روی حروف á, é, í, ó, ú می‌نشیند و نشان‌دهندهٔ تکیه است.
• در زبان فرانسوی اکسان اگو تنها بر روی e و به صورت é می‌نشیند. در این زبان اکسان اگو در مقابل اکسان گراو است. این اکسان بر خلاف بیشتر زبان‌های رومی‌تبار، در فرانسوی نشان‌دهندهٔ تکیه نیست. در این زبان ‎é صدای ‎[e]‏، è صدای ‎[ɛ]‏، ‎ê صدای ‎[ɛ]‎ و e صدای [ə] را می‌رساند.
• در لاتین کلاسیک، اکسان اگو نشان‌دهندهٔ واکهٔ بلند است.
• در زبان چکی á, é, í, ó, ú, ý صورت بلند a, e, i, o, u, y می‌باشند.
• در زبان‌های ایرلندی و مجاری، á, é, í, ó, ú صورت کشیدهٔ a, e, i, o, uاند.
• در زبان نروژی باستان، á, é, í, ó, ú, ý صورت‌های بلند a, e, i, o, u, y هستند. گاه در این زبان ǿ نشان‌دهندهٔ حالت کشیدهٔ øست.
• میان سده‌های هژدهم تا آغاز سدهٔ بیستم، در نویسه‌گردانی زبان‌های فارسی و عربی به لاتین از á, í, ú در جایگاه واکه‌های کشیده استفاده‌می‌شد.
• در زبان لیگوری-رومی، é نشان‌دهندهٔ [e] و ó مشخص‌کنندهٔ صدای [u] است.
• در زبان صربی کرواتی، ć نشان‌دهندهٔ صدای ت کامی است.
• در زبان دانمارکی برای تفکیک میان دو واژهٔ هم‌نگاره از این اکسان بهره می‌برند. برای نمونه fór به معنای رفت و for به معنای چهار.
• در زبان روسی از این اکسان برای نشان‌داده سیلاب تکیه‌دار استفاده‌می‌شود.
• در نویسه‌گردانی زبان پشتو، Ǵǵ نشان‌دهندهٔ ږ و Źź نمایندهٔ ځ است.

جستارهای وابسته[ویرایش]

• اکسان گراو
• اکسان گراو دوتایی

منابع[ویرایش]

Wikipedia contributors, "Acute accent," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Acute_accent&oldid=611186347 (accessed June 14, 2014).