بادهای بسامان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بادهای غرب‌وزان (آبی) و بادهای بسامان (زرد و قهوه‌ای)
نمایش سه‌بعدی سلول هادلی در ارتباط با بادهای بسامان

بادهای بسامان[۱] یا بادهای بازرگانی (به انگلیسی: Trade winds) یا بادهای آلیزه (به فرانسوی: Alizé) بادهایی هستند که از مناطق نیمه استوایی پرفشار به‌سوی مناطق استوایی کم‌فشار می‌وزند و بادهای غالب در مناطق گرمسیری استوایی هستند. این بادها در نیم‌کره‌های شمالی و جنوبی به ترتیب از شمال شرقی به جنوب‌غربی و از جنوب شرقی به شمال غربی در حال وزش هستند.

این بادها در بین منطقه پرفشار جنب حاره و همگرایی میان حاره‌ای در بخش اعظمی از این مناطق در تمام طول سال می‌وزند و با ثبات‌ترین بادهای کره زمین به‌شمار می‌روند. در نیم‌کره جنوبی به علت مداومت فشار زیاد جنب حاره، بادهای بسامان به‌طور منظم وزیده و طوقه‌ای را تشکیل می‌دهند. از این‌رو بسامان‌ها سطحی در نیم‌کره شمالی حالات منظم‌تر و قوی‌تری دارند.

وسعت نفوذ کمربند بسامان‌ها در نیم‌کره شمالی در حدود ۲۵۰۰ کیلومتر و در نیم‌کره جنوبی در حدود ۳۰۰۰ کیلومتر است. در سطح فوقانی کمربند گرمسیری در حدود ۱۰ کیلومتری از سطح زمین، بادهایی با جهت مخالف بادهای بسامان می‌خورند، که آنها را غرب‌وزان می‌گویند.[۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «بادهای بسامان» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «trade winds» مترادفِ: «بسامان‌ها» هم‌ارزِ واژهٔ بیگانه‌ای دیگر (trades)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ بادهای بسامان)
  2. «بادها». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۶.