بمباران شیمیایی سردشت - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بمباران شیمیایی سردشت
بخشی از جنگ ایران و عراق

تصویری از قربانیان بمباران شیمیایی سردشت
تاریخ۷ تیر ۱۳۶۶
موقعیت
نتایج کشته شدن ۱۱۰ غیرنظامی و مسمومیت ۸۰۰۰ نفر
طرف‌های درگیر
ایران
عراق

بمباران شیمیایی سردشت یک جنایت جنگی و بمبارانی بود که نیروی هوایی عراق در ۷ تیر ۱۳۶۶ با استفاده از بمب‌های شیمیایی در چهار نقطهٔ پرازدحام شهر سردشت در ایران انجام داد. در این حمله ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر کشته شده و ۸۰۰۰ تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.[۱]

فیلم درخت گردو (۱۳۹۸) با الهام از این واقعه ساخته شده‌است.[۲]

کشتار غیرنظامیان[ویرایش]

در کتاب حقوق مخاصمات مسلحانه نوشتهٔ شارل روسو آمده‌است: «جنگ به هیچ وجه رابطهٔ انسان با انسان نیست، بلکه رابطهٔ دولت با دولت است که در این رابطه افراد خصوصی به گونه‌ای اتّفاقی دشمنِ یکدیگر شده‌اند و این نه به عنوان دو انسان بلکه به عنوان شهروند، نه به عنوان اعضاء یک میهن بلکه به عنوان مدافع»[۳]

در جریان جنگ غیرنظامیان در آن دخالتی ندارند و بنابراین آثار جنگ هم نباید دامنگیر آنان شود. طبق مقرّرات وضع شده در سال ۱۸۷۴ (کنفرانس بروکسل) و سال‌های ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ (کنفرانس لاهه) کشورهای متخاصم ملزم شده‌اند که از سرایت جنگ به افراد غیرنظامی خودداری کرده و افراد غیرنظامی را از صحنهٔ درگیری خارج نمایند. علاوه بر آن از گسترش جبهه‌های جنگ به مناطق مسکونی منع شده‌اند.[نیازمند منبع]

واکنش‌ها[ویرایش]

بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت فجیع‌ترین تهاجم شیمیایی در تاریخ جنگ های بشر بود که آثار و مشکلات منفی بسیاری به وجود آورد. جمهوری اسلامی ایران، این تهاجم را غیرانسانی اعلام داشت و شهر سردشت را نخستین شهر قربانی جنگ‌افزارهای شیمیایی در جهان پس از بمباران هسته‌ای هیروشیما نامید. مجامع جهانی به دلیل نفوذ پشتیبانان صدام حسین، قادر به انجام اقدام قابل توجهی نبودند. کشورهای اروپایی و آمریکایی هم که به نوعی با فروش سلاح به صدام بانی این فاجعه بوده‌اند سعی کردند این اتفاق را نادیده بگیرند، و واکنش خاصی انجام ندادند و حتی در صدد انکار آن برآمدند.

روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی[ویرایش]

با پیشنهاد و پیگیری گروهی از مردم سردشت با نام «انجمن دفاع از قربانیان شیمیایی سردشت» سالروز حمله شیمیایی به سردشت به عنوان روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی نام گذاری شده‌است. این روز از سال ۱۳۸۲ هر سال در سردشت و در رسانه‌های داخلی گرامی داشته می‌شود.[۴]

تأسیس سازمان منع سلاح‌های شیمیایی[ویرایش]

پس از رویداد هولناک حلبچه و سردشت، معاهده ای شکل گرفت که در نهایت به کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی منجر شد با اجرایی شدن این کنوانسیون سازمان منع سلاح‌های شیمیایی برای هدایت امور محوله و اجرای مقررات لازم بنیانگذاری شد که مقر آن در لاهه می‌باشد

OPCW.Sardasht victims
خبری که با تأخیر مخابره شد ۱۹۸۷

در نخستین همایش بازنگری کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی، که از ۱۰ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۲ در لاهه مقر سازمان برگزار شد برای نخستین‌بار نمایشگاه عکس و آثار و فجایع بمباران شیمیایی سردشت در معرض دید نمایندگان کشورها و رسانه‌های جهانی قرار گرفت و بازتاب گسترده‌ای یافت.

نمایشگاهی از عوارض دیررس گاز خردل با حضور تعدادی از قربانیان سردشت برگزار شد و دبیرکل سازمان منع سلاح‌های شیمیایی، و شماری از سفرا و هیئتهای نمایندگی کشورها از آن بازدید کردند. اجلاس بازنگری میزبان هیئت‌های عالی‌رتبه ۱۹۰ کشور جهان بود. علاوه بر دولت‌های عضو سازمان منع سلاح‌های شیمیایی، نمایندگان بیش از ۵۰ سازمان غیردولتی در این اجلاس حضور فعال داشتند.[۵][۶]

فیلم درخت گردو[ویرایش]

فیلمی در ژانر جنگی و درام به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی محصول سال ۱۳۹۸ سینمای ایران درباره این واقعه است. فیلمنامه این اثر توسط ابراهیم امینی و حسین حسنی نوشته شده‌است.[۷][۸][۹][۱۰]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. "قربانیان سلاح‌های شیمیایی". chemical-victims.com (به انگلیسی). 2009-12-03. Archived from the original on 2009-12-03. Retrieved 2022-02-11.
  2. ««درخت گردو» فیلمی تکان‌دهنده از فاجعه بمباران شیمیایی سردشت». خبرگزاری برنا. ۱۸ شهریور ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۲ بهمن ۱۴۰۰.
  3. شارل روسو، حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمهٔ سید علی هنجنی، نشر خدمات حقوق بین‌الملل ایران، چاپ اول، زمستان ۱۳۷۰، تهران، ص ۱۰. (به نقل از ژان ژاک روسو در کتاب قرارداد اجتماعی)
  4. «۳۰۰ ثانیه سرفه در هلند - پایگاه خبری - تحلیلی». قدس آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۱.
  5. «سالروز بمباران شیمیایی سردشت و روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی». خبرگزاری صدا و سیما. ۲۰۲۲-۰۲-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۱.[پیوند مرده]
  6. «جانبازان شیمیایی سردشت در اجلاس لاهه حضور پیدا کردند- اخبار فرهنگی تسنیم». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۱۳-۱۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۱.
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۲۲.
  8. https://cinemacinema.ir/news/مهران-مدیری-به-درخت-گردو-مهدویان-پیو/
  9. «پایان فیلمبرداری «درخت گردو» + عکس». خبرگزاری فارس. ۲۳ آبان ۱۳۹۸.
  10. «پایان فیلمبرداری بخش کردستان فیلم جدید مدیری». باشگاه خبرنگاران جوان. ۳۰ مهر ۱۳۹۸.

پیوند به بیرون[ویرایش]