توماس کارلایل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

توماس کارلایل
زاده	۴ دسامبر ۱۷۹۵ اکلفچن
درگذشته	۵ فوریهٔ ۱۸۸۱ (۸۵ سال) لندن
پیشه	زبان‌شناس، تاریخ‌نگار، مترجم، ریاضی‌دان، فیلسوف، مقاله‌نویس، و نویسنده
جنبش ادبی	ادبیات انگلیسی در عصر ویکتوریا، رمانتیسم
کار(های) برجسته	Sartor Resartus The French Revolution: A History On Heroes, Hero-Worship, and The Heroic in History Carlyle circle (mathematics)
امضا

توماس کارلایل (به انگلیسی: Thomas Carlyle؛ ۴ دسامبر ۱۷۹۵ – ۵ فوریهٔ ۱۸۸۱) یک زبان‌شناس، تاریخ‌نگار، مترجم، ریاضی‌دان، فیلسوف، مقاله‌نویس، و نویسنده اهل اسکاتلند بود.

در چهارم دسامبر ۱۷۹۵ به دنیا آمد و مهم‌ترین اثر او «تاریخ انقلاب کبیر فرانسه» (The French Revolution: A History) است که آن را در سال ۱۸۳۷ نوشت. توماس کارلایل، در پنجم فوریهٔ ۱۸۸۱ چشم از جهان فرو بست.

فلسفۀ تاریخ[ویرایش]

فلسفۀ انتقادی تاریخ[ویرایش]

کارلایل در تاریخ‌نگاری انقلاب کرد و تألیفاتش را بدون پانوشت منتشر ساخت که امروز از آن نگارش ژورنالیستی تاریخ نام می‌برند. به گمان او، از یک سو خواننده باید به مورخ اعتماد کند و از او سند و مرجع و پانوشت نخواهد و از سوی دیگر، مورخ نیز نباید مطالبی را که به صحتشان اطمینان ندارد، در کتاب خود بیاورد و صرفاً با آوردن منبع در پانوشت، مسئولیت آن را به گردن دیگران بیندازد. از دیگر ویژگی‌های اندیشه و سبک تاریخ‌نگاری کارلایل می‌توان به تبیین رابطۀ خبرنگار حرفه‌ای با کار تاریخ‌نگار اشاره کرد.

فلسفۀ نظری تاریخ[ویرایش]

به باور کارلایل، تاریخ را قهرمانان و نخبگان می‌سازند و همانان مستحق رهبری جامعه‌اند، اساساً تحول در تاریخ توسط شخصیت‌های بزرگ ایجاد می‌شود، تاریخ فقط احوال قهرمانان است، تمام نهضت‌های بشری به واسطۀ قهرمانان وارد تاریخ شده‌اند، توجیه و تبیین اصلاحات، بنیادها، ادوار تازه و قوانین مربوط به اساس حکومت ها را تنها می‌توان به‌وسیلۀ شرح احوال اشخاص مشهوری انجام داد که در آن دوره زندگی می‌کردند یا آن موارد را رقم زدند. از دید او تاریخ جنگ میان نوابغ (خواهان تغییر) و عقل‌های عادی (خواهان حفظ وضع موجود) است و علت اصلی حرکت تاریخ مردان بزرگ هستند. این مردان مظهر، تجسم یا نمایندۀ جنبش‌ها و ادوار تاریخی‌اند. آنان فرستاده‌ای از قلمرو مشیت الهی هستند که برای نجات، هدایت و تعلیم مردم ماموریت دارند قیام کنند و مردم تنها آلات و ابزار این قهرمان‌ها هستند.

بر اساس نظرات کارلایل اگر بخواهیم برای عنوان مثال جنگ جهانی دوم را بررسی کنیم تنها پرداختن به شخصیت آدولف هیتلر کافی‌ست و پرداختن به مردم و قوانین تاریخ و جامعه اهمیتی ندارد. او نجات انسان را در گرو بازگشت به دوران قرون وسطی و تسلیم شدن مردم به حکومت افراد توانا و عادل که از جانب مردم انتخاب نشده‌باشند می‌دانست و پیشرفت‌های بعد از قرون وسطی را بی‌ارزش در نظر می‌گرفت.^[۱]

یکی از معروف‌ترین آثار او، کتابی است که بر مبنای همین عقیده نوشته شده و عبارت است از: «درباره قهرمانان، ستایش قهرمان و نقش قهرمانی در تاریخ» (On Heroes, Hero-Worship, and the Heroic in History) که به اختصار «قهرمانان و ستایش قهرمانان» (Heroes and Hero Worship) یا «قهرمانان» خوانده می‌شود. کارلایل در این کتاب، که در سال ۱۸۴۱ آن را چاپ کرد، دربارهٔ شخصیت و زندگانی برخی از قهرمانان تاریخ می‌پردازد که به باور او در اصلاح جامعه اثرگذار بوده‌اند، مانند: شکسپیر، ناپلئون بناپارت، مارتین لوتر…، و از آن جمله، فصلی را نیز به پیامبر اسلام اختصاص داده است.

جستارهای وابسته[ویرایش]

• نظریه مرد بزرگ

منابع[ویرایش]

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Thomas Carlyle». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۵.
• «Thomas_Carlyle». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۵.
• «Thomas Carlyle - Encyclopaedia Britannica».

پیوند به بیرون[ویرایش]

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به توماس کارلایل در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ توماس کارلایل موجود است.