حسن حنفی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حسن حنفی (۱۹۳۵[۱] – ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱)، استاد صاحب‌کرسی فلسفه در دانشگاه قاهره بود.[۲][۳] وی از چهره‌های برجستهٔ اسلام متجددانه است.[۳][۴]

حنفی در خانواده‌ای هنری در قاهره متولد شد.[۱] وی در جوانی به آموختن ساز ویولن پرداخت و تاکنون همچنان این ساز را می‌نوازد.[۱]

حنفی در جوانی با انگیزه‌های انقلابی فعالیت سیاسی داشته و با اخوان المسلمین مرتبط بوده است.[۱][۲] حنفی بعدها در دانشگاه سوربن در پاریس به تحصیل پرداخت.[۲] وی از سال ۱۹۶۷ استاد فلسفه در قاهره بوده و همچنین به عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های فرانسه، ایالات متحده آمریکا، بلژیک، کویت و آلمان حضور داشته است.

فلسفه[ویرایش]

حنفی شاگرد عثمان امین، پدیدارشناس است[۵] وی با انتشار سه گانه‌ای[۶] با استفاده از روش هوسرل به بازسازی کلاسیک فلسفه اسلامی و نقد منابع و توسعهٔ آگاهی اروپایی پرداخته است.[۵] تفسیر حنفی از اسلام را سوسیالیستی دانسته و او را از شارحان و معلمان "چپ اسلامی" دانسته‌اند. او همچنین تفسیری از اسلام را ترویج می‌دهد که حامی گسترش اخلاقی جهانی است.[۷]

حنفی در بیشتر آثار اخیرش گفته است که اسلام نیازمند درکی همسو با آزادی و پیشرفت بشر است.[۳][۸]

حنفی در شورای تعامل متقابل که از ۲۶ نخست وزیر و رئیس جمهور سابق تشکیل شده نقش مشاور را داشته است.[۹] او همچنین عضو انجمن فلسفه میان فرهنگی است که به تشویق گفتگو میان فیلسوفان از سراسر جهان می‌پردازد. حنفی از امضا کنندگان اصلی «کلمهٔ مشترک میان ما و شما» ست؛ نامهٔ سرگشادهٔ مسلمان به رهبران مسیحی برای دعوت به صلح و درک متقابل.[۱۰]

مناقشهٔ ارتداد[ویرایش]

محافظه‌کاران اسلامی کتاب حسن حنفی «دعوت برای گفتگو» را بدعت و کفر دانسته‌اند.[۱۱]

نظرات لیبرال وی در مورد اسلام خشم محافظه‌کاران از میان علمای دین و ازهر را برانگیخته است؛ مثلاً او گفته است که نام خدا را باید به «متعال» تغییر داد؛ اما محافظه کاران و دانشمندان الازهر حنفی را بر این اساس که درصدد تحریف اسلام است رد کرده‌اند.[۱۲]

علیه حنفی فتوایی هست که وی را مرتد دانسته است. این بحث در مصر جنجال‌هایی میان لیبرال‌ها در مخالفت با مرتد دانستن حنفی برانگیخته است.[۱۳]

شاگردان[ویرایش]

مجله‌ای مصری شاگردان اصلی وی در مصر را به این شرح معرفی کرده است:

  1. نصر ابوزید
  2. علی مبروک
  3. کریم السید

پانویس[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ Murphy, Caryle (2002) "Chapter 11: New Thinking in Islam" Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: The Egyptian Experience Scribner, New York, page 220, ISBN 0-7432-3743-9
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Navarro, Alain (2 October 2006) "Egypt professor compares Koran to supermarket" بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine Middle East Online
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Khuri, Richard K. (1994) "A Critique of Hassan Hanafi Concerning his Reflections on the Scarcity of Freedom in the Arab-Muslim World" page 88 In Mardin, Şerif (ed.) (1994) Cultural transitions in the Middle East E.J. Brill, Leiden, pp. 86-115, ISBN 90-04-09873-9
  4. Fornet-Betancourt, Raúl (1999) "Hassan Hanafi (Cairo, Egypt)" Quo vadis, Philosophie?: Antworten der Philosophen: Dokumentation einer Weltumfrage Wissenschaftsverlag Mainz, Aachen, Germany, page 138, ISBN 3-86073-694-9, in German
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Tymieniecka, Anna-Teresa (2002) "Phenomenology and Contemporary Islamic ThoughtPhenomenology World-wide: Foundations, expanding dynamisms, life-engagements: a guide for research and study Kluwer Academic, Dordrecht, the Netherlands, page 320, ISBN 1-4020-0066-9
  6. Hanafi, Hasan (1965) Les méthodes d'exégèse: essai sur la science des fondements de la compréhension "ʻIlm Uṣul al-fiqh" République arabe unie, Conseil supérieur des arts, des lettres et des sciences sociales, Cairo, Egypt, اُسی‌ال‌سی ۲۸۹۴۳۵۴; Hanafi, Hasan (1980) L'exégèse de la phénoménologie: l'état actuelle de la méthode phénoménologique et son application au phénomène religieux Dar al-Fikr al-Arabi, Cairo, Egypt, اُسی‌ال‌سی ۱۱۸۶۷۰۰۱; Hanafi, Hasan (1988) La phénoménologie de l'exégèse: essai d'une herméneutique existentielle à partir du Nouveau Testament Anglo-Egyptian Bookshop, Cairo, Egypt, ISBN 977-05-0917-5
  7. Olsson, Susanne. 2006.
  8. Murphy, Caryle (2002) "Chapter 11: New Thinking in Islam" Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: The Egyptian Experience Scribner, New York, page 219, ISBN 0-7432-3743-9
  9. "Universal Declaration of Human Responsibilities" بایگانی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine InterAction Council, 1 September 1997, page 10
  10. "Signatories" بایگانی‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine official website of "A Common Word"
  11. http://www.arabwestreport.info/?q=node/3749 (Arab West Report Art. 27, Week 20/2000, May 10 - May 16)
  12. http://www.arabwestreport.info/?q=node/4809 (Arab West Report Art. 11, Week 25/2001, June 20 - June 26)
  13. http://www.arabwestreport.info/?q=node/14399 (Arab West Report Art. 2, Week 51/1997, December 19 - December 25)