دستگرد ( اصفهان ) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دستگرد
دستگرد اصفهان
کشور ایران
استاناصفهان
شهرستاناصفهان
بخشمنطقه ۱۳ شهرداری اصفهان
رشد جمعیت۲۰۰ درصد
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۵۴۱
میانگین دمای سالانه۲۰
میانگین بارش سالانه۵۰۰ میلی‌مترمکعب
روزهای یخبندان سالانهزمستان
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۱۳۹۹
دستگرد بر ایران واقع شده‌است
دستگرد
روی نقشه ایران
۳۲°۳۷′۲۷″شمالی ۵۱°۳۶′۲۱″شرقی / ۳۲٫۶۲۴۱۶۴°شمالی ۵۱٫۶۰۵۸۱۹°شرقی / 32.624164; 51.605819

دستگرد منطقه‌ای است واقع در شهرداری منطقه ۱۳ شهر اصفهان.[۱] دستگرد، مرز بین شهر ابریشم و شهراصفهان محسوب می‌گردد. دستگرد اصفهان از شمال به رودخانه زاینده رود و در بخشی به محله (دنبه) و از غرب به دامنه کوه که اکنون منطقه مسکونی گلزار در آن واقع شده و از جنوب در امتداد کوه صفه، شهر ابریشم وکوی امیریه و شهرک ولی عصر و از شرق به خیابان باغ فردوس و سیمین (سهروردی) محدود می‌باشد.

معنای دستگرد

[ویرایش]

دستگرد به معنای باستانی آن دسته‌گرد است یعنی یک دسته یا گروه گشت نظامی و امنیتی. این واژه در فرهنگ دهخدا به معنی زمین زراعی است که از چهار طرف با دیوار محصور شده در زمان ساسانیان در معنای زمین‌های شاهی کاربرد یافت. شاهان ساسانی زمین‌های بایر را به کشاورزان واگذار کرده تا آنها خود در آبادی آن املاک کوشش کنند. گرد کردن به معنی ساختن هست و دستگرد معنای دست ساز یا زمین بایری است که با دست آباد شده و همچنین بنایی مانند کوشک که گرد آن خانه‌ها باشد.[۲] همچنین در فرهنگ فارسی معین، دستگرد به معنای زمین پست و هموار و در لغت‌نامه دهخدا، به زمین هموار، زمین و ملک زراعی و بنائی مانند کوشک که خانه‌ها به دور آن باشد، معنی شده‌است. بیشتر نقاطی که در ایران و کشورهای پیرامون آن با نام‌های دستگرد و دستجرد معروفند، همان زمین‌های شاهی ساسانی هستند.

مناطقی با اسم دستگرد

[ویرایش]

بسیاری از مناطق در سرزمین ایران، با نام دستگرد شناخته می‌شوند. از جمله مشهورترین آن‌ها

تاریخچه

[ویرایش]

مردم بومی آن داری لهجه اصفهانی می‌باشند، شغل اولیه مردم آن کشاورزی و دامپروری بوده‌است لیکن با توسعه شهرنشینی و گذر اتوبان ذوب‌آهن در سال‌های پایانی دهه ۱۳۴۰ به مرور از حجم روستا نشینی کاسته و به میزان شهرنشینی آن افزوده گردیده‌است تا جایی که امروز شهرک‌های امیر حمزه، ولی عصر، کوی گلزار، پردیس و چندین مجموعه بزرگ و کوچک دیگر در حاشیه آن ایجاد گردیده‌است.

جاذبه‌گردشگری

[ویرایش]

از جاذبه‌های موجود در دستگرد خیار می‌توان باغ‌های سرسبز آن، باغ پرندگان، آکواریوم بزرگ اصفهان که در این منطقه قرار گرفته‌است، باغ خزندگان، باغ پروانه‌ها، درخت چندصد ساله چنار، ساحل زیبای زاینده رود و… اشاره نمود.

منابع

[ویرایش]
  1. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
  2. واژه‌نامه دهخدا، تحت واژه دستگرد. ج 12. ص435.
  3. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  4. برای اطلاعات بیشتر به کتاب تاریخچه گز برخوار مراجعه شود
  • دانشنامه ایرانیکا، سرواژه Ctesiphon، ص ۴۴۸.

پیوند به بیرون

[ویرایش]