راسبوریکاز - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

راسبوریکاز
داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Elitek, Fasturtec
AHFS/Drugs.com	monograph
داده‌ها	EU EMA: by INN; US DailyMed: Rasburicase;
رده‌بندی داروهای; بارداری	AU: B2 ; ;
روش مصرف دارو	تزریق وریدی
کد ATC	V03AF07 ;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	AU: فقط با نسخه (اس۴) ; US: فقط ℞ ; EU: Rx-only ; ℞ (Prescription only);
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	N/A
نیمه‌عمر حذف	۱۸ ساعت
شناسه‌ها
	نام آیوپاک Aspergillus urate oxidase;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۱۳۴۷۷۴-۴۵-۱ ;
IUPHAR/BPS	۷۴۶۷;
دراگ‌بنک	DB00049 ;
کم‌اسپایدر	none;
UNII	08GY9K1EUO;
KEGG	D05704;
ChEMBL	ChEMBL۱۲۰۱۵۹۴ ;
ECHA InfoCard	100.207.686
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C1521H2381N417O461S۷
جرم مولی	۳۴۱۰۹٫۶۶ g·mol−1
	(این چیست؟) (صحت‌سنجی)

راسبوریکاز (با نام تجاری Elitek در ایالات متحده و Fasturtec در اتحادیه اروپا) دارویی برای کمک به پاکسازی اوریک اسید از خون است. این دارو یک نسخه نوترکیب از اورات اکسیداز است، آنزیمی که اوریک اسید را به آلانتوئین متابولیزه می‌کند. اورات اکسیداز در بسیاری از پستانداران وجود دارد اما به طور طبیعی در بدن انسان یافت نمی‌شود.^[۱] راسبوریکاز توسط یک سویه ساکارومایسس سرویزیه اصلاح ژنتیکی شده تولید می‌شود. DNA مکمل (cDNA) کدکننده راسبوریکاز از سویه‌ای از آسپرژیلوس فلاووس کلون شده‌است.^[۱]

راسبوریکاز یک پروتئین تترامر با زیر واحدهای یکسان است. هر زیر واحد از یک زنجیره پلی‌پپتیدی ۳۰۱ آمینو اسیدی با جرم مولکولی حدود ۳۴ کیلو دالتون تشکیل شده‌است. محصول دارویی، یک پودر لیوفیلیزهٔ استریلِ سفید تا مایل به سفید است که برای تزریق داخل وریدی پس از رقیق‌سازی با یک رقیق‌کننده در نظر گرفته شده‌است. الیتک (راسبوریکاز) در ویال‌های شیشه‌ای بی‌رنگ ۳ و ۱۰ میلی‌لیتری حاوی راسبوریکاز با غلظت ۱٫۵ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر پس از رقیق سازی، عرضه می‌شود.^[۲]

این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.^[۳]

مصارف پزشکی[ویرایش]

راسبوریکاز برای استفاده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (و همتایان اروپایی) برای پیشگیری و درمان سندرم لیز تومور (TLS)^[۴] در افرادی که شیمی درمانی برای سرطان‌های خونی مانند لوسمی‌ها و لنفوم‌ها دریافت می‌کنند، تایید شده‌است.^[۵]

برای درمان سطوح خونی بالای اوریک اسید از منابع دیگر در حال بررسی است. به عنوان مثال، برای هایپراوریسمی در نقرس،^[۶] در سایر شرایط روماتولوژیک، و در رابدومیولیز با نارسایی کلیه استفاده شده‌است.^[۷]

منع مصرف[ویرایش]

مصرف راسبوریکاز در بیماران مبتلا به کمبود G6PDH منع مصرف دارد.^[۸]

عوارض جانبی[ویرایش]

تجویز راسبوریکاز می‌تواند باعث آنافیلاکسی شود (بروز ناشناخته). متهموگلوبینمی ممکن است در افراد مستعد مانند افراد مبتلا به کمبود G6PDH به دلیل تولید هیدروژن پراکسید در واکنش اورات اکسیداز رخ دهد.^[۱] آزمایش بیماران برای کمبود G6PDH قبل از شروع دوره راسبوریکاز توصیه شده‌است.^[۱]

مکانیسم عمل[ویرایش]

در انسان، اوریک اسید آخرین مرحله در مسیر کاتابولیک پورین‌ها است. راسبوریکاز اکسایش آنزیمی اوریک اسیدِ کم محلول را به یک متابولیتِ غیرفعال و محلول‌تر آلانتوئین با کربن دی‌اکسید و هیدروژن پراکسید به عنوان محصولات جانبی در واکنش شیمیایی کاتالیز می‌کند.^[۱]

منابع[ویرایش]

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ ^۱٫۴ Wilson FP, Berns JS (October 2012). "Onco-nephrology: tumor lysis syndrome". Clin J Am Soc Nephrol. 7 (10): 1730–9. doi:10.2215/CJN.03150312. PMID 22879434. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «Wilson2012» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
↑ "Elitek (rasburicase)". Rxlist.
↑ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
↑ Ho VQ, Wetzstein GA, Patterson SG, Bradbury R (April 2006). "Abbreviated rasburicase dosing for the prevention and treatment of hyperuricemia in adults at risk for tumor lysis syndrome". Supportive Cancer Therapy. 3 (3): 178–82. doi:10.3816/SCT.2006.n.016. PMID 18632493.
↑ Cheuk, Daniel Kl; Chiang, Alan Ks; Chan, Godfrey Cf; Ha, Shau Yin (8 March 2017). "Urate oxidase for the prevention and treatment of tumour lysis syndrome in children with cancer". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017 (3): CD006945. doi:10.1002/14651858.CD006945.pub4. ISSN 1469-493X. PMC 6464610. PMID 28272834.
↑ Cammalleri L, Malaguarnera M (2007). "Rasburicase represents a new tool for hyperuricemia in tumor lysis syndrome and in gout". International Journal of Medical Sciences. 4 (2): 83–93. doi:10.7150/ijms.4.83. PMC 1838823. PMID 17396159.
↑ Lin, PY; et al. (2011), "Rasburicase improves hyperuricemia in patients with acute kidney injury secondary to rhabdomyolysis caused by ecstasy intoxication and exertional heat stroke", Pediatr Crit Care Med, 12 (6): e424–e427, doi:10.1097/PCC.0b013e3182192c8d, PMID 21572370.
↑ Dean, Laura (29 September 2020). "Rasburicase Therapy and G6PD and CYB5R Genotype". Medical Genetics Summaries.

پیوند به بیرون[ویرایش]

"Rasburicase". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine.

[Wilson2012-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ ^۱٫۴ Wilson FP, Berns JS (October 2012). "Onco-nephrology: tumor lysis syndrome". Clin J Am Soc Nephrol. 7 (10): 1730–9. doi:10.2215/CJN.03150312. PMID 22879434. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «Wilson2012» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).

[Elitek_rasburicase-2] "Elitek (rasburicase)". Rxlist.

[WHO22nd2-3] World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.

[pmid_18632493-4] Ho VQ, Wetzstein GA, Patterson SG, Bradbury R (April 2006). "Abbreviated rasburicase dosing for the prevention and treatment of hyperuricemia in adults at risk for tumor lysis syndrome". Supportive Cancer Therapy. 3 (3): 178–82. doi:10.3816/SCT.2006.n.016. PMID 18632493.

[5] Cheuk, Daniel Kl; Chiang, Alan Ks; Chan, Godfrey Cf; Ha, Shau Yin (8 March 2017). "Urate oxidase for the prevention and treatment of tumour lysis syndrome in children with cancer". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017 (3): CD006945. doi:10.1002/14651858.CD006945.pub4. ISSN 1469-493X. PMC 6464610. PMID 28272834.

[pmid_17396159-6] Cammalleri L, Malaguarnera M (2007). "Rasburicase represents a new tool for hyperuricemia in tumor lysis syndrome and in gout". International Journal of Medical Sciences. 4 (2): 83–93. doi:10.7150/ijms.4.83. PMC 1838823. PMID 17396159.

[pmid_-21572370-7] Lin, PY; et al. (2011), "Rasburicase improves hyperuricemia in patients with acute kidney injury secondary to rhabdomyolysis caused by ecstasy intoxication and exertional heat stroke", Pediatr Crit Care Med, 12 (6): e424–e427, doi:10.1097/PCC.0b013e3182192c8d, PMID 21572370.

[8] Dean, Laura (29 September 2020). "Rasburicase Therapy and G6PD and CYB5R Genotype". Medical Genetics Summaries.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]