زبان‌های موسکوگی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

موسکوگی
پراکنش:جنوب شرق آمریکای شمالی
تبار:یکی از خانواده‌های زبانی جهان
زیرگروه‌ها:
چوکتاو–چیکاساو
آلاباما–کواساتی
هیتچیتی–میکاسوکی
کریک–سمینول
گلاتولوگmusk1252[۱]
{{{mapalt}}}
پراکندگی زبان‌های موسکوگی تا پیش از ورود اروپاییان

زبان‌های موسکوگی یک خانواده زبانی بومی جنوب شرقی ایالات متحده است. زبان‌های موسکوگی به‌طور کلی به دو شاخه موسکوگی شرقی و موسکوگی غربی تقسیم می‌شوند، اگرچه بحث در مورد روابط متقابل آن‌ها در جریان است. زبان‌های این خانواده دارای ویژگی هم‌چسبی هستند. آپالاچی تنها زبان مستند این خانواده منقرض شده‌است و دیگر زبان‌های باقی‌مانده نیز به شدت در معرض خطر انقراض هستند.

واژگان[ویرایش]

در زیر واژگان پنج زبان موسکوگی با یکدیگر مقایسه شده‌اند:[۲]

زبان چیکساو چوکتاو آلاباما میکاسوکی کریک
همه mõma mõma óyha maamos- omalka
خاکستر hottok hitokchobi histo tolhambi iisso
شکم ittakoba' iffoka ikfi lampi nalhki
بزرگ ishto chito coba coob- lhakkii
پرنده foshi' hoshi foosi foosi foswa
گزیدن kisili kopooli kachalhlhi kabalikci akkita
سیاه losa losa loca looci lasti
خون issish issish lhakhani picikci caati
استخوان foni' foni cokfoni -fooni iffoni
سینه ip shik ip shik pisi owaaci hokpi
سوختن lowa lowah libatli yill- noklhita
پنجه iyyakchosh iyyakchosh iyyaksi iiyakoosi ilinkososwa
ابر hoshonti hoshõti onoolici hosoti aholocii
سرد kapassa kapassa kasatka kapaali kasappi
آمدن minti m ti ila ont- atita
مردن illi illi illi il- ilita
سگ ofi' ofi ifa iifi ifa
نوشیدن ishko ishko isko isk- iskita
خشک shila shila solotka sokook- kalhpii
گوش haksibis haksobish hakco hacoobi hakco
زمین yakni' yakni ihaani yakni iikana
خوردن impa pa ipa imp- hompita
تخم مرغ akankoshi' akãkoshi akaakocóòsi onaasi costaki
چشم ishkin nishkin ittilhi iti tolhwa
چاق niha bila nitokci niihi nihaa
آتش lowak lowak tikba iiti tootka
ماهی nani' nani lhalho lhaalhi lhalho
پرواز کردن wakaa hika wakayka yakaal- tamkita
پا iyyi' iyyi iyyi iyi ili
پر kayya kayya kayya labakni fackita
دادن ima ima inka iik- imita
خوب chokma achokma kano hiilhi h lhi
سبز okchamali okchamaali okcakko honotbitalakci laani
مو pãshi'/hishi' pãshi/hishi hissi tokisi issi
دست ilbak ibbak ilbi ilbi inki
سر ishkobo' noshkobo isbakko yoosi ika
شنیدن hánglo haklo haalo hakl- pohita
قلب chõkash chõkash conoska conosbi fiiki
شاخ lapish lapish lapihci lap-i yapi
من ano' ano ana aani ani
کشتن abi abi ibi ill c iliicita
زانو iyyinto'lhka' iyyi kalaaha ittôlhpa tolhpi tolhkowa
دانستن ithána ikhana sobayli ataalh kilhlhita
دراز کشیدن tí'wa talaaya baláàli talaal wakkita
رود salakha salakha illopi lopi lopi
دراز falaa falaaya baski backi capki
شپش issap issap icha hicahci icka
مرد hattak nakni' hattak nakni naani nakni honanwa
بسیار lawa lawa lawa aconki solkii
گوشت nipi' nipi nipo akni apiswa
کوه onchaba habik bokkoscaaha iikanhalwii
دهان iti itialbi icokhalbi ici cokwa
نام holhchifo hohchifo holcifa hocilki hocifka
گردن nokhistap ikkõla nokbi nokbi nokwa
نو himitta himmona hahpa himaci mocasi
شب oklhili' ninak tanka niilhaki nilhii
بینی ibichchala' ibishakni ibisaani ibi yopoo
نیست ki'yo kiiyo mánko maati monks
یک chaffa achaffa caffaaka lhaamin hamkin
انسان hattak hattak aati yaati isti
باران omba õba oyba okoob- oskita
قرمز homma homma homma kitisci caati
راه hina' hina hini hini nini
ریشه haksish hakshish assikci aski yalomka
گرد lhibokta kalaaha bonotka polocki polooki
گفتن aachi aachi manka kaac maakita
شن shinok shinok sanco samooci oktaaha
دیدن p sa p sa hicha hica hicita
دانه nihi' nihi hilhikci yiilhi nilhka
نشستن bínni'li biniili cokóòli cokool- leykita
پوست hakshop hakshop affakci halbi halhpi
خوابیدن nosi nosi noci nooc- nocita
کوچک iskanno'si osi cinoofa wink- cotki
دود کردن shobohli shobohli sobotli ockoci ikkoci
ایستادن híkki'ya hikiiya lokóòli lokooka hoylhita
ستاره foshik fichik hociilhi owaaciki kocacampa
سنگ tali' tali tali tali cato
خورشید hashi' hashi hasi haasi hasi
شنا کردم yopi okshiniili oohapka opahk- omeyyita
دم hasimbish has bis haci haaci haci
آن yamma ma akki ma ma
این yappa pa ya ya ya
تو ishno' chishno isna cihn- ciimi
زبان isõlash ittõlas icoolaksi cokolaasi tolaaswa
دندان noti' noti innati -nooti noti
درخت itti' itti itto ahi ito
دو toklo toklo tôklo toklan hokkoolin
راه رفتن nõwa nowa ciyahli cayahl yakapita
گرم lashpa lashpa ikba hãyyi hayyita
آب oka' oka oki ooki oywa
ما poshno' pishno posna pohni poomi
چی nanta natah náàsi naaki naaki
سفید tohbi tohbi hatka hatki hatki
کی kata katah náksi noolh- isteyma
زن ihoo ohooyo tayyi tayki hoktii
زرد lakna lakna laana lakni laanii

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Muskogean". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. ↑ Broadwell, George Aaron. (1992). Reconstructing Proto-Muskogean Language and Prehistory: Preliminary Results. Paper presented at the Southern Anthropological Society, St. Augustine, FL.

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان‌های_موسکوگی&oldid=30754553»