زبان‌های یهودی-ایرانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یهودی-ایرانی
زبان بومی درایران، ازبکستان، جمهوری آذربایجان، روسیه (داغستان)، تاجیکستان، افغانستان، عراق، اسرائیل
قومیتیهودیان ایران
شمار گویشوران

۶۰٬۰۰۰[۱]
عبری، لاتین، فارسی و سیریلیک
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹jpr
گلاتولوگjude1257[۲]
{{{mapalt}}}
شهرهای ایرانی دارای گویش محلی یهودی[۳]

زبان‌های یهودی-ایرانی شماری از گونه‌های ایرانی یهودیان هستند که در سراسر قلمرو گسترده امپراتوری ایران گویش می‌شوند. گویش‌های یهودی-ایرانی در مقایسه با همسایگان مسلمان خود معمولاً محافظه‌کارانه هستند. برای نمونه گویش یهودی-شیرازی به زبان حافظ نزدیک‌تر است تا لهجه فارسی شیرازی.

زبان‌های یهودی-ایرانی همانند سایر زبان‌های یهودی دارای مقدار زیادی وام‌واژه از عبری هستند و به گونه‌ای از الفبای عبری نوشته می‌شوند. برخی از گویش‌های این گروه به صورت محاوره‌ای به نام لوترایی خوانده می‌شوند که به معنی «زبان تورات نیست/غیرتوراتی» است. این اشاره به شکلی دیگر از زبان دارد در آن تعداد وام‌واژگان عبری و آرامی عمداً به حداکثر می‌رسد تا بتواند به عنوان یک زبان رمزی عمل کند. در کل شمار این وام‌واژه‌ها نسبت به ییدیش یا لادینو بسیار کم است.[۴]

گونه‌ها[ویرایش]

مقایسه واژگان[ویرایش]

در جدول زیر واژگانی از گونه‌های مختلف یهودی-ایرانی ارائه شده‌است.[۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Judeo-Persian (Dzhidi)
  2. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "یهودی-ایرانی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Borjian, Habib (2014). "What is Judeo-Median and how does it differ from Judeo-Persian?". The Journal of Jewish Languages.
  4. ↑ Habib Borjian, “Judeo-Iranian Languages,” in Lily Kahn and Aaron D. Rubin, eds. , A Handbook of Jewish Languages, Leiden and Boston: Brill, 2015, pp. 234-295. [۱].
  5. ↑ "I Think, Therefore I Am - Original Farsi" (PDF). Archived from the original on 2016-07-25.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  6. ↑ "I Think Therefore I am" (PDF). Archived from the original on 2016-03-03.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ http://www.babanouri.com/En/I-Think-Therefore-I-Am.pdf
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ "Judeo-Iranian". Archived from the original on 2016-07-29.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ "Encyclopædia Iranica: Loterāʾi". Archived from the original on 2016-07-29.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Encyclopædia Iranica: Judeo-Persian Communities of Iran x. Judeo-Persian Jargon (Loterāʾi)". Archived from the original on 2016-07-29.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  11. ↑ «لتِرایی: گویش یهودیان اصفهان». ایران‌نامگ.

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان‌های_یهودی-ایرانی&oldid=37496965»