زبان یهودی-کاشانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یهودی-کاشانی
زبان بومی دراسرائیل، ایران
شمار گویشوران
(بدون برآورد دسترسی)
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹
گلاتولوگkash1276[۱]

یهودی-کاشانی گویشی از زبان‌های ایران مرکزی است که توسط کلیمیان کاشان در مرکز ایران صحبت می‌شود. این گویش، گویش کهن مردم این شهر بوده‌است و امروزه میان نسل مسن‌تر مهاجران کلیمی در مناطقی چون اسرائیل و آمریکای شمالی زنده مانده‌است. با این حال، در روستاهای ناحیه کاشان گویشی مشابه توسط مسلمانان استفاده می‌شود که گویش کلیمیان شهر کاشان در مواردی همچون واژگان و صرف و نحو با گویش روستایی ناحیه کاشمان تفاوت دارد به شکلی که در این موارد تأثیرپذیری بیشتری از پارسی نشان می‌دهد و جز این، گویش کلیمیان کاشان شباهت بیشتری به گویش‌های کلیمیان شهرهای دیگر، به خصوص اصفهان، دارد.

واج‌شناسی[ویرایش]

واج‌های این گویش مشابی پارسی مدرن است.

شناسه[ویرایش]

مضارع اخباری اول شخص مفرد دوم شخص مفرد سوم شخص مفرد اول شخص جمع دوم شخص جمع سوم شخص جمع
شناسه ـُم /om/, ان /ɒn/ ـِه /e/ و /u/ یم /im/ ید /id/ ـِند /end/

ضمائر شخصی[ویرایش]

ضمائر شخصی منفصل[ویرایش]

  • مو(ن) /mu/ / /mu/
  • تو /tu/
  • اُوی /ovi/ / اِوی /evi/
  • هاما /hɒmɒ/
  • شوما /ʃumɒ/ / شِما /ʃemɒ/
  • ایاها /iɒhɒ/ / (او)یاها /jɒhɒ/ ,/ujɒhɒ/

ضمائر شخصی متصل[ویرایش]

مضارع اخباری اول شخص مفرد دوم شخص مفرد سوم شخص مفرد اول شخص جمع دوم شخص جمع سوم شخص جمع
شناسه م /m/ د /d/ ش /ʃ/ مون /mun/ دون /dun/ شون /ʃun/

نمونه واژه‌ها[ویرایش]

  • زون /zun/ («دان»، «بن مضاع فعلی به معنی دانستن»)
  • زوماد /zumɒd̪/ («داماد»)
  • اِسبِه /esbe/ («سگ»)
  • پور /puɾ/ («پسر»)
  • آویر /ɒviɾ/ («باردار»)
  • بِر /beɾ/ («در»، «درب»)
  • اَبی abē («باز، دوباره»، «دیگر»)
  • یِدا /jed̪ɒ/ («جدا»)
  • یا /jɒ/ («جا»)
  • وایوز /vɒ-juz/ («بن مضارع فعلی به معنی جستجو کردن، جستن»)
  • جَن /dʒæn/ («زن»)
  • جَنده /dʒænd̪e/ («زنده»)
  • روج /rudʒ/ («روز»)
  • سوج /sudʒ/ («سوز»، «بن مضارع فعلی به معنی سوختن»)
  • پِج /pedʒ/ («پز»، «بن مضارع فعلی به معنی پختن»)
  • واج /vɒdʒ/ («گو»، «بن مضارع فعلی به معنی گفتن»)
  • واجار /vɒdʒɒɾ/ («بازار»)

منابع[ویرایش]

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "یهودی-کاشانی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

پیوند به بیرون[ویرایش]