زبیکس - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

Zabbix
توسعه‌دهنده(ها)	Zabbix LLC
انتشار ابتدایی	آوریل ۲۰۰۱؛ ۲۳ سال پیش
انتشار پایدار	۲۸ اکتبر ۲۰۱۹؛ ۴ سال پیش
مخزن	git.zabbix.com/scm/zbx/zabbix.git ;
نوشته‌شده با	سی (سرور، پروکسی، عامل)، پی اچ پی (سمت کاربر)، جاوا
بن‌سازه رایانش	چندسکویی
گونه	سیستم مدیریت شبکه
پروانه	پروانه عمومی همگانی گنو
وبگاه	www.zabbix.com

زبیکس (به انگلیسی: Zabbix) یک نرم‌افزار متن باز برای پایش شبکه‌ها و نرم‌افزارها در سطح سازمانی است^[۱]، که توسط الکسی ولادیشو (به انگلیسی: Alexei Vladishev) ایجاد شده‌است. این نرم‌افزار برای پایش و تشخیص وضعیت سرویس‌های شبکه‌ها، سرورها و دیگر سخت افزارهای شبکه طراحی شده‌است.

زبیکس از مای‌اس‌کیوال، پست‌گرس‌کیوال، اس‌کیوال لایت، Oracle و دی‌بی۲ برای ذخیره داده‌ها پشتیبانی می‌کند. برنامه‌نویسی سمت سرور از زبان C بهره میبرد و برنامه‌نویسی سمت کاربری آن از زبان PHP استفاده می‌کند. زبیکس گزینه‌های بسیاری برای مانیتورینگ تجهیزات ارائه می‌دهد:

بررسی‌های ساده میتوانند پایداری و پاسخگویی سرویس‌های استاندارد، مانند SMTP یا HTTP، را بدون نصب نرم‌افزار بر روی سیستم مانیتور شده تأیید کنند.
یک عامل زبیکس می‌تواند بر روی سیستم‌های یونیکس و ویندوز نصب شود و آماری همچون بار سی پی یو، فضای ذخیره‌سازی، کاربرد شبکه و غیره را مانیتور نماید.
برای جایگزین نصب عامل زبیکس بر روی میزبان ها، زبیکس از مانیتورینگ SNMP، TCP و ICMP و همچنین از IPMI، JMX، SSH، Telnet و پارامترهای سفارشی پشتیبانی می‌کند.

زبیکس تحت پروانه عمومی همگانی گنو نسخه 2 منتشر می‌شود و یک نرم‌افزار آزاد است.^[۲]

تاریخچه[ویرایش]

نرم‌افزار زبیکس ابتدا به صورت یک نرم‌افزار درون سازمانی در سال 1998 ایجاد شد، 3 سال بعد در سال 2001 تحت پروانه عمومی همگانی گنو منتشر شد و در سال 2004 اولین نسخه پایدار آن انتشار یافت.

جدول زمانی نسخه‌های اصلی
تاریخ	انتشار	پایان پشتیبانی (۳ ساله)	پایان پشتیبانی (پنج ساله)
Zabbix 1.0
۱۹۹۸	درآغاز به عنوان یک پروژه داخلی در یک بانک توسط الکسی ولادیشف آغاز شد^[۳]	-	-
۰۲۰۰۱-۰۴-۰۷۷ آوریل ۲۰۰۱	Zabbix 1.0نسخه آلفا با پروانه عمومی همگانی گنو منتشر شد^[۴]	-	-
۰۲۰۰۴-۰۳-۲۳۲۳ مارس ۲۰۰۴	Zabbix 1.0 منتشر شد^[۵]	-
Zabbix 1.x
۰۲۰۰۶-۰۲-۰۶۶ فوریه ۲۰۰۶	Zabbix 1.1 منتشر شد^[۵]	-	-
۰۲۰۰۷-۰۵-۲۹۲۹ مه ۲۰۰۷	Zabbix 1.4 منتشر شد^[۵]	-	-
۰۲۰۰۸-۰۹-۱۱۱۱ سپتامبر ۲۰۰۸	Zabbix 1.6 منتشر شد^[۵]	-	-
۰۲۰۰۹-۱۲-۰۷۷ دسامبر ۲۰۰۹	Zabbix 1.8 منتشر شد^[۵]	-	-
Zabbix 2.x
۰۲۰۱۲-۰۵-۲۱۲۱ مه ۲۰۱۲	Zabbix 2.0 پشتیبانی بلند مدت(LTS) منتشر شد^[۵]	اوت ۲۰۱۵^[۶]	اوت ۲۰۱۷^[۶]
۰۲۰۱۳−۱۱−۱۲ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۳	Zabbix 2.2 LTS منتشر شد^[۵]	اوت ۲۰۱۷^[۶]	اوت ۲۰۱۹^[۶]
۰۲۰۱۴-۰۹-۱۱۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴	Zabbix 2.4 منتشر شد^[۵]	-	-
Zabbix 3.x
۰۲۰۱۶-۰۲-۱۶۱۶ فوریه ۲۰۱۶	Zabbix 3.0 LTS منتشر شد^[۵]	فوریه ۲۰۱۹^[۶]	فوریه ۲۰۲۱^[۶]
۰۲۰۱۶-۰۹-۱۴۱۴ سپتامبر ۲۰۱۶	Zabbix 3.2 منتشر شد^[۵]	-	-
۰۲۰۱۷-۰۸-۲۲۲۲ اوت ۲۰۱۷	Zabbix 3.4 منتشر شد^[۵]	-	-
Zabbix 4.x
۰۲۰۱۸-۱۰-۰۱۱ اکتبر ۲۰۱۸	Zabbix 4.0 LTS منتشر شد^[۷]	اکتبر ۲۰۲۱^[۶]	اکتبر ۲۰۲۳^[۶]
۰۲۰۱۹-۰۴-۰۲۲ آوریل ۲۰۱۹	Zabbix 4.2 منتشر شد^[۸]	Q3, 2019^[۶]	Q3, 2019^[۶]

ویژگی‌ها[ویرایش]

عملکرد بالا، ظرفیت بالا (توانایی پایش صدها هزار دستگاه)
کاوش خودکار تجهیزات شبکه
کاوش سطح پایین
پایش توزیع شده با مدیریت تحت وب یکپارچه
استفاده از دو مکانیزم رای‌گیری و به دام انداختن
عامل‌هایی با کارایی بالا (نرم‌افزار کاربری برای سیستم‌های Linux, Solaris, HP-UX, AIX, FreeBSD, OpenBSD, OS X, Tru64/OSF1, Windows 2000, Windows Server 2003, Windows XP Windows Vista, Windows Server 2008, Windows 7)
پایش بدون نیاز به عامل نرم‌افزاری
پایش JMX
پایش وب
شناسایی امن کاربر
مجوزهای کاربری انعطاف‌پذیر
رابط کاربری تحت وب
معیارهای SLA و ITIL KPI هنگام گزارش دهی
اطلاع رسانی با ایمیل در رخدادهای از قبل تعریف شده و کاملاً انعطاف‌پذیر
نمایش سطح بالایی (تجاری) از منابع پایش شده در داشبورد و صفحه نمایش‌های تعریف شده.
یادداشت رسیدگی

توسعه نرم‌افزار[ویرایش]

در حال حاضر زبیکس توسط شرکت ZabbixSIA به صورت اختصاصی توسعه داده می‌شود.

کد منبع[ویرایش]

زبیکس از چندین ماژول جداگانه تشکیل شده‌است:

سرور
عامل‌ها
سمت کاربر
پروکسی
دروازه جاوا (Java Gateway)

سرور، پروکسی و عامل‌ها به زبان C و سمت کاربر به زبان PHP و جاوا اسکریپت نوشته شده‌است.

دروازه جاوا از زبیکس نسخه 2 اضافه شده و به زبان جاوا نوشته شده‌است.

انتشارها[ویرایش]

از زمان انتشار نسخه 1.0 نرم‌افزار زبیکس ، نسخه‌های بعدی بیشتر با تغییر در زیر شماره نسخه (برای مثال: 1.1، 1.2، ... ) منتشر شده‌اند و هر انتشاری شامل بسیاری از ویژگی‌های جدید بوده‌است.

اکنون نحوه شماره‌گذاری نسخه‌ها تغییر کرده‌است. زبیکس از نسخه 1.1 به بعد تصمیم گرفت که از شماره‌های فرد برای نسخه‌های توسعه (برای مثال: 1.1، 1.3، ..) و از شماره‌های زوج برای نسخه‌های انتشار یافته‌استفاده کنید. برای مثال نسخه 1.3 نسخه توسعه بوده و به دنبال نسخه 1.1 آمده‌است و برای انتشار نسخه 1.4 توسعه می یابد.

مطالعه بیشتر[ویرایش]

منابع[ویرایش]

[1] مقاله زبیکس در ویکی‌پدیای انگلیسی

[2] وبسایت رسمی زبیکس

[presentation_for_netways-3] Presentation, containing early history

[4] Freshmeat announcement page

[zabbix_releases-5] ۵٫۰۰ ^۵٫۰۱ ^۵٫۰۲ ^۵٫۰۳ ^۵٫۰۴ ^۵٫۰۵ ^۵٫۰۶ ^۵٫۰۷ ^۵٫۰۸ ^۵٫۰۹ ^۵٫۱۰ Zabbix release list

[zabbix_life_cycle-6] ۶٫۰۰ ^۶٫۰۱ ^۶٫۰۲ ^۶٫۰۳ ^۶٫۰۴ ^۶٫۰۵ ^۶٫۰۶ ^۶٫۰۷ ^۶٫۰۸ ^۶٫۰۹ https://www.zabbix.com/life_cycle_and_release_policy

[Release_Notes_for_Zabbix_4.0.0-7] "Release Notes for Zabbix 4.0.0".

[Release_Notes_for_Zabbix_4.2.0-8] "Release Notes for Zabbix 4.2.0".

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]