سونیا بالاسانیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سونیا بالاسانیان-آمیریان (ارمنی: Սոնիա Բալասանեան-Ամիրեան؛ زاده ۱۳۲۱ خورشیدی) یک نقاش ایرانی ارمنی‌تبار است. او سال‌هاست که در نیویورک و ارمنستان زندگی می‌کند.

زندگی‌نامه[ویرایش]

وی در سال ۱۳۲۱ خورشیدی (۱۹۴۲ میلادی) در اراک به دنیا آمد. پس از تحصیلات اولیه از سال ۱۳۴۶ خورشیدی (۱۹۶۷ میلادی) تا ۱۳۴۹ خورشیدی (۱۹۷۰ میلادی) در آکادمی هنرهای زیبای فیلادلفیای آمریکا با درجهٔ لیسانس فارغ‌التحصیل گردید. در سال‌های ۱۳۵۱–۱۳۵۰ خورشیدی (۱۹۷۲–۱۹۷۱ میلادی) به تحصیل آزاد در موزهٔ هنرهای زیبای نیویورک پرداخت. او همچنین دارای ده جایزه از موزه‌ها و دانشگاه فیلادلفیا و نیویورک طی سال‌های ۱۳۵۱–۱۳۴۶ خورشیدی (۱۹۷۲–۱۹۶۷ میلادی) می‌باشد.

در سال ۱۳۵۴ خورشیدی (میلادی) و سال ۱۳۵۸ خورشیدی (میلادی) در «گالری زروان» (Zarvan)، «سامان» (Saman) تهران، «آکزیت آرت» (Exit Art)، «لوتوس گالریم (Gallery Loutos)، «فرانکلین فرنس» (Franklin Furance) نیویورک، «پارت انستیتو» (Part Institute) بروکلین بیش از ۲۰ نمایشگاه گروهی برپا داشته‌است.

سونیا بالاسانیان پس از استقلال ارمنستان سفرهایی به ارمنستان داشته و با نقاشان جوان نمایشگاه‌هایی برپا نموده‌است.

فعالیت هنری سال‌های اخیر وی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

• از اوایل دههٔ ۱۹۹۰ میلادی به هنر اینستالیشین (چیده‌مان) و از اواسط این دهه به هنر ویدیوئی Video Art روی آورد و در حال حاضر تقریباً تمام کارهای وی به این دو شیوه انجام می‌گیرد.
• از سال ۱۳۷۲ خورشیدی (۱۹۹۳ میلادی) هر ساله نمایشگاه‌هایی به همراه هنرمندان جوان در شهر ایروان برپا می‌دارد.
• در سال ۱۳۷۳ خورشیدی (۱۹۹۴ میلادی) شرکت در نمایشگاه‌های در بوخوم، آلمان
• در سال ۱۳۷۴ خورشیدی (۱۹۹۵ میلادی) مدیر هنرهای غرفهٔ ارمنستان در بینال ونیز
• سال ۱۳۷۵ خورشیدی (۱۹۹۶ میلادی) تأسیس «مرکز هنرهای تجربی» در ایروان (این مرکز در رشته هنرهای هنرهای تجربی، تجسمی، نمایش، موسیقی، عکاسی و معماری هنرمندان جوان را در بر می‌گیرد)
• سال ۱۳۷۶ خورشیدی (۱۹۹۷ میلادی) شرکت در بینال ونیز
• سال ۱۳۷۹ خورشیدی (۲۰۰۰ میلادی) شرکت در نمایشگاه گروهی آمستردام، هلند

وی دانش آموختهٔ دانشگاه هنرهای زیبای فیلادلفیا است.

از جمله فعالیت‌های او می‌توان به پایه‌گذاری مرکز هنرهای تجربی ارمنستان، شرکت در بیش از بیست نمایشگاه در شهرهای مختلف از جمله نگارخانه‌های زروان تهران، سامان تهران، اگزیت آرت نیویورک، گالری لوتوس نیویورک، فرانکلین فرنس نیویورک، پارت انستیتو بروکلین، دوسالانهٔ ونیز و نمایشگاه گروهی نیویورک اشاره کرد. بالاسانیان دارای ده جایزهٔ بین‌المللی از موزه‌ها و دانشگاه‌های فیلادلفیا و نیویورک طی ۱۹۶۸–۱۹۷۳م است. آثار وی هم‌اکنون در موزهٔ هنرهای معاصر ایران و موزهٔ مرکز هنرهای معاصر ارمنستان و شماری از مجموعه‌های شخصی در سطح جهان نگهداری می‌شود.

بالاسانیان دو مجموعه کتاب به زبان ارمنی دارد به نام‌های «شاید قلبی دیوانه بوده باشد» و «عرضه رویاهای احساس به باران پرهیاهو» که در سال ۲۰۰۶ در یک جلد مشترک در ایروان چاپ شد. در سال ۱۹۸۳ کتاب پرتره‌های این هنرمند که به زنان قربانی آشفتگی‌های سیاسی اهدا شده بود منتشر شد. چاپ دوم این کتاب به مناسبت آغاز نمایشگاه کلاژهای آن در نگارخانه آریا که بعد از قریب ۳۰ سال غیبت وی از ایران برگزار شد منتشر شد.^[۱]

سونیا بالاسانیان، از جمله نخستین هنرمندانی بود که توجه مخاطبان غربی را به چادر جلب کرد. در مجموعه «روزهای سیاهِ سیاه»، وی زنانی را به تصویر می‌کشد که چهره‌هایشان در فضایی از ترس و وحشت با حجاب مخدوش و سانسور شده‌است. ارائه این کارها در هنگامی که جنگ ایران و عراق به تازگی به پایان رسیده بود، توجه بسیاری را به شرایط اجتماعی ایران جلب کرد.^[۲]

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

• فهرست نقاشان ارمنی
• زنان ارمنی در ایران
• فهرست ارمنی‌های ایران
• ارمنی‌های ایران

منابع[ویرایش]

• «گفتگوی اختصاصی «شرق» با «سونیا بالاسانیان» هنرمند ایرانی مقیم آمریکا:». دریافت‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۷.
• «ԹԵՐԹՕՆ - Արաք քաղաքը (Շար. ۶) - «ԱԼԻՔ» Օրաթերթ».^{[پیوند مرده]}
• «زنی با چهره‌ای غارت شده». آفتاب.^{[پیوند مرده]}
• «بانویی که دیر اما با قدرت به مارکت هنر ایران بازگشت -». روزنامه آلیک.^{[پیوند مرده]}
• «بالاسانیان: هیچ هنری نیست که تا حدی انتزاعی نباشد / نقاش مقیم آمریکا می‌گوید هیچگاه جلای وطن نکرده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۵.
• «چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران». فصلنامه پیمان. سال هفدهم (۶۴). تابستان ۱۳۹۲.
• لازاریان، ژانت دیگرانوهی (۱۳۸۲)، «نقاشان»، دانشنامه ایرانیان ارمنی، تهران: انتشارات هیرمند، ص. ۳۴۵–۳۴۴، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
• Contemporary Iranian Art: From the Street to the Studio
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Armenian Center for Contemporary Experimental Art». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ژانویه ۲۰۱۶.

پیوند به بیرون[ویرایش]

• www.soniabalassanian.com/en