سید سعید مهدیون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


سید سعید مهدیون
زاده۱۳۰۷
زنجان
درگذشته۲۴ مرداد ۱۳۵۹ (۵۲ سال)
تهران
شاخه نظامیارتش شاهنشاهی ایران
سال‌های خدمت۱۹۴۹ تا ۱۹۸۰
درجهسپهبد
یگاننیروی هوایی شاهنشاهی ایران
فرماندهیپدافند هوایی

سید سعید مهدیون (زاده ۱۳۰۷ در زنجان – درگذشته ۲۴ مرداد ۱۳۵۹ در تهران) سپهبد نیروی هوایی شاهنشاهی، خلبان جنگنده و فرمانده پدافند هوایی آن نیرو طی سال‌های ۱۳۵۵ تا بهمن ۱۳۵۷ بود. وی تنها ۲ روز یعنی ۲۳ و ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران را بر عهده داشت. او در سال ۱۳۵۹ به جرم فرماندهی کودتای نوژه اعدام شد.[۱][۲][۳][۴][۵]

زندگی[ویرایش]

مهدیون در ۱۳۰۷ در زنجان زاده شد. در سال ۱۳۲۸ دیپلم گرفت و وارد دانشکده خلبانی گردید و در ۱۳۳۱ به درجهٔ ستوان دومی رسید. در ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ با درجهٔ ستوان یکمی در آمریکا دوره دید و در ۱۳۳۹ خلبان جنگنده تیپ یکم شکاری شد. ریاست عملیات پایگاه سوم شکاری، معاونت پایگاه سوم شکاری، ریاست دایرهٔ آموزش عملیات و ریاست عملیات نیروی هوایی و فرماندهی گردان شکاری پایگاه یکم شکاری، از سوابق او تا اواخر دههٔ ۱۳۴۰ است. پس از آن، او با درجهٔ سرتیپی فرمانده پایگاه ششم شکاری و در سال ۱۳۵۴ با درجهٔ سرلشکری فرمانده پایگاه نهم شکاری شد و سال بعد به فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوایی شاهنشاهی رسید.[۶][۷]

مهدیون در اواسط بهمن ۱۳۵۷، به‌عنوان فرماندهٔ نیروی هوایی ایران منصوب و جایگزین امیرحسین ربیعی شد. با این حال، او تنها دو روز بعد، به‌دلیل عدم محبوبیت در میان پرسنل زیردست، از قدرت برکنار شد.[۸]

شرکت در کودتای نوژه[ویرایش]

پس از لو رفتن طرح کودتای نوژه، مهدیون در هنگام تلاش برای خروج از کشور، به اتهام مشارکت در آن کودتا، دستگیر و محکوم به اعدام شد. حکم اعدام او در سحرگاه جمعه ۲۴ مرداد ۱۳۵۹ اجرا شد.«سپهبد مهدیون، اعدام شد» (PDF). اطلاعات (۱۶۲۱۴): ۴. ۲۵ مرداد ۱۳۵۹.[۹]

حکم اعدام فرمانده کودتای نوژه
تصویر حکم اعدام مهدیون[۱۰]

منابع[ویرایش]

  1. «حکم اعدام فرمانده کودتای نوژه /عکس». خبرآنلاین. ۲۰۱۵-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  2. «روایت یک ارتشی از کودتای نوژه». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۵-۰۷-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  3. «۱۹ تیر ۱۳۵۹ | عوامل کودتای نوژه بازداشت شدند». تاریخ ایرانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  4. «کودتای «نوژه» از شکل‌گیری تا شکست». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۷-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  5. گفت‌وگو با محمدی ری‌شهری رئیس دادگاه ارتش، کتاب سالنامه مجله صف، شماره ۴۴، مرداد ۱۳۵۹.
  6. «تحلیلی بر کودتای نقاب». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  7. «کودتای نوژه چگونه فاش شد؟». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.
  8. Nikola B. Schahgaldian; Gina Barkhordarian (March 1987), The Iranian Military Under the Islamic Republic (PDF), RAND, p. 111, ISBN 0-8330-0777-7, retrieved 15 January 2017
  9. Nikola B. Schahgaldian; Gina Barkhordarian (March 1987), The Iranian Military Under the Islamic Republic (PDF), RAND, p. 111, ISBN 0-8330-0777-7, retrieved 15 January 2017
  10. «تصویر حکم فرمانده اصلی کودتای نوژه منتشر شد- اخبار رسانه‌ها تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۸.

پیوند به بیرون[ویرایش]