سیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای دیگر کاربردها، سیر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سیر
یک خوشه سیر
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
شاخه: نهان‌دانگان
رده: تک‌لپه‌ای‌ها
راسته: مارچوبه‌سانان
تیره: نرگسیان
زیرخانواده: پیازیان
سرده: سیرها
گونه: سیر
نام دوبخشی
Allium sativum

سیر (نام علمی: Allium sativum) گیاهی است از راستهٔ مارچوبه‌سانان (Asparagales) از خانوادهٔ نرگسیان و زیرخانوادهٔ پیازیان (Alliaceae) و سردهٔ سیر (Alliums).

گیاه‌شناسی[ویرایش]

سیر گیاهی است علفی و دائمی که ساقهٔ آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز می‌رسد. قسمت زیرزمینی آن متورم و مرکب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف به‌رنگ خاکستری مایل به سفید است. برگ‌های آن باریک و نواری شکل به رنگ سبز تیره و گل‌های آن کوچک و صورتی رنگ هستند که به‌صورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می‌شود.

سیر و پیاز رابطه‌ای نزدیک با هم دارند. به‌طور کلی ۲ نوع سیر وجود دارد.[نیازمند منبع]

  1. سیر آمریکایی که Greole نامیده می‌شود. این نوع سیر دارای پوست سفید است.
  2. سیر تاهیتی که درشت‌تر است و گاهی قطر آن به ۸ سانتیمتر می‌رسد.[نیازمند منبع]

تاریخچه[ویرایش]

به دستور خوفو، یکی از پادشاهان دودمان چهارم مصر باستان، یک پر سیر را روی بلندترین هرم جیزه حکاکی کردند. از این بیان چنین برمی آید که مصریان به سیر جنبهٔ خدایی می‌دادند. سنگ‌نوشته‌ای که بر یکی از سنگ‌های اهرام مصر دربارهٔ خواص طبی و درمانی سیر باقی‌مانده آشکار می‌کند که هر روز صبح به کارگرانی که در بنای هرم کار می‌کردند یک پر سیر می‌خوراندند تا آن‌ها در مقابل بیماری مصون مانده و به آن‌ها برای ساختن چنین بنای عظیم و بلندی، دل و جرأت بخشد.[نیازمند منبع]

یونانی‌ها، برخلاف مصریان هر که را که بوی سیر می‌داد از معابد بیرون می‌انداختند. با این وجود عجیب این است که پهلوانان یونانی پیش از مسابقات المپیک یک دورهٔ طولانی سیر مصرف می‌کردند.[نیازمند منبع]

یهودیان و یونانیان و رومیان سیر را مثل نوش‌دارو می‌دانستند و مورد مصرف قرار می‌دادند و جالب توجه‌است بدانیم که نزد مردم چین که مقدار زیادی سیر مصرف می‌کنند موارد سرطانی بسیار کم دیده شده‌است.[نیازمند منبع]

بر اساس نوشتار تاریخ‌نویس یونانی، هرودوت، نخستین شورش تاریخ بشر توسط کارگران معبد خوفو به‌خاطر قطع شدن جیرهٔ سیر آن‌ها به وقوع پیوسته‌است.[۱]

خواص غذایی و داروشناختی[ویرایش]

بازار فروش سیر، بانکوک
سیر خام
Nutritional value per ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی مواد خوراکی۶۲۳ کیلوژول (۱۴۹ کیلوکالری)
۳۳٫۰۶ گرم
شکرها۱ گرم
فیبر غذایی۲٫۱ گرم
۰٫۵ گرم
۶٫۳۶ گرم
ویتامین‌هامقدار
%DV†
ویتامین ب۱
17%
0.2 mg
ویتامین ب۲
9%
0.11 mg
ویتامین ب۳
5%
0.7 mg
پانتوتنیک اسید
12%
0.596 mg
ویتامین ب۶
95%
1.2350 mg
اسید فولیک
1%
3 μg
کولین
5%
23.2 mg
ویتامین ث
38%
31.2 mg
مواد مغذی معدنیمقدار
%DV†
Calcium
18%
181 mg
Iron
13%
1.7 mg
Magnesium
7%
25 mg
منگنز
80%
1.672 mg
فسفر
22%
153 mg
Potassium
9%
401 mg
Sodium
1%
17 mg
روی
12%
1.16 mg
سایر مواد تشکیل‌دهندهمقدار
آب59
سلنیم۱۴٫۲ میکروگرم
Link to USDA Database entry
†Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults.
Source: USDA Nutrient Database

سیر سرشار از فولیک اسید، ویتامین ث، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی روی و ویتامین‌های ب۱، ب۲ و ب۳ است.

سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضد قارچ و ضد ویروس قوی است. در میان فرآورده‌های مختلف سیر، اسانس سیر دارای عملکرد ضد میکروبی قوی‌تری است به طوری که نسبت به پودر سیر و سیر تازه به ترتیب ۲۰۰ و ۹۰۰ برابر اثرات ضد میکروبی قویتری دارد، به علاوه استفاده از اسانس و عصارهٔ سیر در صنایع غذایی از سوی سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا ایمن معرفی شده‌است.[۲] سیر حاوی پتاسیم و ژرمانیم است، که موجب بهبود سلامتی می‌شوند؛ ژرمانیم می‌تواند یون‌های مثبت را خنثی نماید و با تسهیل جریان خون سبب افزایش سطح انرژی بدن و رفع دردها و کوفتگی‌ها در بدن شود. به‌طور طبیعی تمامی سلول‌های بدن انسان دارای ژرمانیم هستند.[نیازمند منبع]

مهم‌ترین خواص سیر مربوط به آلیسین است، آلیسین یک ترکیب روغنی و با رنگ زرد روشن است که عطر خاص سیر را به وجود می‌آورد. به آلیسین روغن سیر هم گفته می‌شود. بیشترین میزان آلیسین موجود در سیر ۸۰٪ تا ۸۵٪ است.[نیازمند منبع]

پوست سیر[ویرایش]

اگر بسیاری از میوه‌ها با پوست خورده شوند، فواید بیشتری برای بدن دارند؛ چراکه بخش زیادی از ویتامین‌ها و مواد مغذی آن‌ها در پوستشان نهفته‌است و پوست کندن آن‌ها این مواد مغذی را هدر می‌دهد. موز، کیوی، پیاز، سیر و مرکبات از آن جمله‌اند. پوست بیرونی سیر و پیاز منبعی غنی از ویتامین‌های ئی، ث و آ و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است؛ پوست سیر همچنین منبع فلاونوئید مخصوصاً نوع کوئرستین است که آنتی‌اکسیدان و آنتی‌بیوتیکی قوی است.[۳][۴][۵]

تولید و صادرات[ویرایش]

تولید جهانی سیر، ۲۰۱۷
کشور تولید

(میلیون تن)

 چین ۲۲٫۲
 هند ۱٫۷
 بنگلادش ۰٫۴
 مصر ۰٫۳
 کره جنوبی ۰٫۳
 روسیه ۰٫۳
تولید جهانی ۲۸٫۲
شامل آمار رسمی، نیمه‌رسمی یا داده‌های تخمینی

منبع: UN Food and Agriculture Organization[۶]

سالانه حجم زیادی از سیر ایران به سایر کشورها از جمله روسیه، ترکمنستان، آذربایجان، اوکراین و عراق صادر می‌شود. به عنوان مثال در ۷ ماههٔ اول سال ۱۳۹۵ خورشیدی، بیش از ۲۶۰۰ تن سیر از ایران صادر شده‌است. ارزش این میزان از صادرات، حدود ۲٫۲ میلیون دلار آمریکا است.[۷]

نگارخانه[ویرایش]

  • جوانهٔ سیر
    جوانهٔ سیر
  • سیر
    سیر
  • سیر تازه
    سیر تازه
  • گیاه سیر
    گیاه سیر

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ تاریخچه بکار بردن سیر
  2. ↑ افشین آخوندزاده بستی و همکاران (۱۳۹۳). «مطالعه اثر غلظت‌های مختلف اسانس سیر بر روی منحنی رشد و میزان توکسین TDH تولیدی توسط ویبریو پاراهمولیتیکوس». نشریه گیاهان دارویی.
  3. ↑ LaVolpe، Natalie (۲۰۱۸-۰۲-۲۶). «10 Good Reasons To Save Those Onion and Garlic Skins». Farmers' Almanac - Plan Your Day. Grow Your Life. (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۲۵.
  4. ↑ "Save Your Garlic and Onion Peels". Food & Wine (به انگلیسی). Retrieved 2024-02-25.
  5. ↑ «کاربرد شگفت‌انگیز پوست سیر و پیاز». اقتصادنیوز. ۲۰۲۱-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۲۶.
  6. ↑ "Garlic production in 2017: Crops/World Regions/Production Quantity (from pick lists)". Food and Agriculture Organization of the United Nations, Statistics Division (FAOSTAT). 2019. Retrieved 20 December 2019.
  7. ↑ «صادرات سیر به روسیه». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۰ دی ۱۳۹۵.

منابع[ویرایش]

  • Basic & Clinical Pharmacology - Bertram G.Katzung eighth edition McGrawHill 2001
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سیر&oldid=38935299»