غالب دهلوی - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
غالب دهلوی | |
---|---|
نام اصلی | میرزا اسدالله بیگ خان |
زاده | ۱۲۱۲ (قمری)۱۷۹۷ (میلادی) آگره، |
درگذشته | ۱۲۸۵ (قمری)۱۸۶۹ (میلادی) (۷۲ سال) |
آرامگاه | نزدیک آرامگاه خواجه نظامالدین اولیاء |
لقب | نجمالدوله دبیرالملک، نظام جنگ، میرزا، اسد |
زمینه کاری | ادبیات فارسی و اردو |
ملیت | هندی |
همسر(ها) | امرءبیگم |
فرزند(ان) | ۷ نوزاد مُرده |
پدر و مادر | عبدالله بیک، عزتالنساء بیگم |
میرزا اسدالله بیگ خان، مشهور به میرزا غالب یا غالِب دِهلَوی از شاعران و نویسندگان پارسیگوی و اردونویس سدهٔ سیزدهم هجری در شبهقاره هند بود.[۱]
نیاکان غالب از مرزبانزادگان ترک و کشاورزان سمرقند بودند که بعداً به هندوستان آمدند. غالب در چامه سرودن پیرو سبک هندی و مکتب وقوع بود. او در نوشتههای خود از واژههای فارسی سره و همچنین واژههای دساتیری نیز استفاده مینمود. ادب و فلسفه و عرفان موضوعات بیشتر نوشتههای غالب را تشکیل میدهند.
آثار[ویرایش]
فارسی[ویرایش]
- کلیات غالب فارسی
- پنجآهنگ
- مهر نیمروز
- دستنبو
- قاطع برهان یا درفش کاویانی
- تاریخ شهریاران تیموری
- سبدچین
- مأثر غالب
- متفرقات غالب
- رسالهٔ فن بانگ
اردو[ویرایش]
- دیوان اردو
- گل رعنا (آمیخته با نظم فارسی)
- منظومه قادرنامه
- بیاض غالب
- مکاتیب غالب (شامل ۵ نامه فارسی و ۱۱۲ نامه اردو نوشته غالب)
- نادرات غالب
- نادر خطوط غالب
- انتخاب غالب
نمونه نثر[ویرایش]
- از آغاز کتاب مهر نیمروز:
- خودستایی فروهلم و بند پندار بگسلم.
- آوخ از آن روزگار که از خوی، به ناسازی و از کار، به بازی سپری شد، و داد از آن بیداد که در ورزش، افزونی خشم و کام، بر روان و هوش رفت.
- از کارفرمایی این نگارش سپاس پذیرم که به پرداختن این نمط، که خود را چون سایه با زمین هموار ساختهام تا پرداختهام - و به انگیختن این نقش - که چشم و دل و نگاه و نفس با هم آمیختهام تا انگیختهام، دست از کارهای دگر کوتاه است و دل از اندیشههای دگر برکنار.
- نامهنگار که از کردارگذاری به گفتن درد دل روی آوردهبود، باز به پای سخنی میآید، جادهای که نشان دادهاند میپیماید: نگرندگان، همهتن چشم باشند و شنوندگان، سراپا گوش.[۲]
علاقه به نجف[ویرایش]
غالب شیعه دوازده امامی بود و مثل اکثر شاعران هندی یا مهاجر به هند، مانند عرفی، صائب، کلیم و… شیفته نجف اشرف بود. وی در شعری میگوید: «در نجف مردن خوش است و در صفاهان زیستن»
نمونه شعر[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- دیوان غالب دهلوی، به اهتمام محسن کیانی، تهران: انتشارات روزنه، ۱۳۷۶، پیشگفتار.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- بررسی زندگی و آثار غالب دهلوی. بشیر سخاورز
شاعران فارسیسرای ورای مرزهای ایران | |
---|---|
افغانستان | |
تاجیکستان | |
شبهقاره هند: هند و پاکستان | طالب آملی • باذل مشهدی • آزاد بلگرامی • جهانآرا بیگم • فیضی دکنی • امیرخسرو دهلوی • بیدل دهلوی • زیبالنسا • اقبال لاهوری• غالب دهلوی • سرمد کاشانی • سلیمه سلطان بیگم • عمید لویکی • ندیم کشمیری |
گروهها و فهرستها همگی به ترتیب الفبای فارسی هستند |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
عمومی | |
---|---|
کتابخانههای ملی | |
پایگاههای دادهٔ علمی | |
سایر |
این یک مقالهٔ خرد ادبیات است. میتوانید با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |