فرهنگنامه ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فرهنگنامه ایران
نویسنده(ها)رضا مرادی غیاث‌آبادی
عنوان اصلیفرهنگنامه ایران: دانشنامه فرهنگ و تمدن ایران و پیرامون آن
کشورایران
زبانفارسی
موضوع(ها)کتاب‌های مرجع- دائرةالمعارف‌ها- ایران‌شناسی
انتشار۱۳۹۳
گونه رسانهکتاب چاپی
شمار صفحات۸۴۸ صفحه.
شابکشابک ‎۹۷۸−۹۶۴−۰۴−۹۶۳۹−۸

فرهنگنامه ایران (با نام قبلی «فرهنگنامه ایران باستان») و با زیرعنوان «دانشنامه فرهنگ و تمدن ایران و پیرامون آن» یک دانشنامه به زبان فارسی با موضوع ایران است. فرهنگنامه ایران به مطالب و موضوع‌هایی می‌پردازد که با فرهنگ و تمدن ایران و پیرامون آن در پیوند است. محدوده زمانی این فرهنگنامه از دوران پیش از تاریخی تا اواخر عصر قاجار است.[۱]

موضوع مدخل‌های این فرهنگنامه عبارتند از: دوره‌های باستان‌شناسی، سکونتگاه‌ها، آثار و بناهای باستانی، سنگ‌نگاره‌ها، خط‌ها و زبان‌ها، کتیبه‌ها و متون کهن، متون ادبی و علمی، شخصیت‌های تاریخی و اسطوره‌ای، نام‌های اوستا و شاهنامه، هنرمندان، ادیبان و شاعران، جشن‌ها و گردهمایی‌های مردمی، مناسبت‌های تقویمی و باورهای کیهانی، هنرهای مردمی و صنایع دستی، موسیقی و خوشنویسی، اوزان و مقیاس‌ها، تاریخ‌نامه‌ها و جغرافی‌نامه‌ها، تاریخ‌نگاران و جغرافی‌نویسان، شرق‌شناسان، سفرنامه‌نویسان[۲] و به‌خصوص مظاهر هویت ایرانی در قبال یونسکو و آن‌چه به میراث فرهنگی ناملموس و مرکز مطالعات منطقه‌ای حفاظت از آن مرتبط است.[۳]

به گفته خبرگزاری کتاب ایران نسخه مخصوص نوجوانان یکی از برنامه‌های در دست اجرای فرهنگنامه ایران است.[۴]

مشخصات[ویرایش]

ویرایش نخست و اصلی این فرهنگ در سال ۱۳۹۲ به پایان رسید.[۵] در این فرهنگنامه تلفظ کلمات و سرواژه‌ها با استفاده از زیر و زبرهای استاندارد خط و زبان فارسی نوشته شده‌اند.[۶] گفته شده که فرهنگنامه ایران اثری غیروابسته است که از بودجه یا حمایت دولتی یا نهادی استفاده نمی‌کند.[۷] اما به نظر می‌رسد انتشارات آگاه در چاپ و نشر آن همکاری داشته‌است.[۸] این فرهنگنامه دارای ۵۰۰۰ مدخل ایران‌شناسی است و در نگارش آن از ۵۰۰ قطعه عکس استفاده شده است.[۹]

برخی دیگر از ویژگی‌های این فرهنگنامه عبارت است از:

  • تلفظ مدخل‌ها و نام‌ها با علائم هجاوندی زبان فارسی
  • دارای مدخل‌های مرتبط با زبان و فرهنگ‌های حوزهٔ فرهنگی ایران و کشورهای همسایه آن[نیازمند منبع]

نسخهٔ آنلاین فرهنگنامه ایران فاقد تمامی مدخل‌ها و متن کامل آن‌ها است. همچنین نسخهٔ آنلاین بدون تصویرهای منتشر شده در نسخهٔ چاپی است. عده‌ای این را نقصان نسخهٔ آنلاین می‌شمارند و معتقدند تمامی کتاب‌های مرجع می‌باید دارای نسخهٔ آنلاین کامل و رایگان باشند.

پیوند به بیرون[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. کتابخانه ملی بایگانی‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۸ توسط Wayback Machine.
  2. گزارش خبرگزاری ایسنا.
  3. مرثیه‌ای برای تار ایرانی و مرکز مطالعات منطقه‌ای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس.
  4. خبرگزاری کتاب ایران: فرهنگنامه‌ای که جایش خالی بود.
  5. گزارش وبگاه پژوهش‌های ایرانی.
  6. گزارش اقتصاد ایران آنلاین.
  7. درباره فرهنگنامه ایران بایگانی‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine.
  8. این کتاب در وبگاه انتشارات آگاه.
  9. «انتشار کتاب فرهنگنامه ایران». دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵.