فنوباربیتال - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فنوباربیتال
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریLuminal
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa682007
روش مصرف داروOral, rectal, parenteral (intramuscular and intravenous)
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی>۹۵٪
پیوند پروتئینی20 to ۴۵٪
متابولیسمHepatic (mostly CYP2C19)
نیمه‌عمر حذف53 to 118 hours
دفعRenal and fecal
شناسه‌ها
  • 5-ethyl-5-phenylpyrimidine-2,4,6(1H,3H,5H)-trione
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.007 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC12H12N2O۳
جرم مولی232.235 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C1NC(=O)NC(=O)C1(c2ccccc2)CC
  • InChI=1S/C12H12N2O3/c1-2-12(8-6-4-3-5-7-8)9(15)13-11(17)14-10(12)16/h3-7H,2H2,1H3,(H2,۱۳٬۱۴٬۱۵٬۱۶٬۱۷) ✔Y
  • Key:DDBREPKUVSBGFI-UHFFFAOYSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

فنوباربیتال (به انگلیسی: Phenobarbital) دارویی از نوع باربیتورات‌ها است. و تنها باربیتوراتی است که به طور قانونی در ایران تولید می شود.[۱] این دارو توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای درمان انواع خاصی از صرع در کشورهای در حال توسعه توصیه می‌شود.[۲] در کشورهای پیشرفته، این دارو معمولاً برای درمان صرع و تشنج در کودکان خردسال استفاده می‌شود،[۳] در حالی که سایر داروها معمولاً در کودکان بزرگتر و بزرگسالان استفاده می‌شوند.[۴] ممکن است به‌صورت تزریق وریدی استفاده شود، به عضله تزریق شود یا از طریق دهان مصرف شود.[۵] از فرم تزریقی ممکن است برای درمان بحران صرعی استفاده شود.[۵] از فنوباربیتال، گاهی برای درمان مشکلات خواب، اضطراب و تسکین علائم ترک مواد مخدر یا در جراحی استفاده می‌شود.[۵] معمولاً در صورت استفاده از داخل وریدی در عرض ۵ دقیقه و در صورت مصرف خوراکی، در عرض نیم ساعت شروع به اثر می‌کند.[۵] اثرات آن بین چهار ساعت تا دو روز ادامه دارد.[۵][۶]

عوارض جانبی فنوباربیتال، شامل کاهش سطح هوشیاری همراه با کاهش تلاش برای تنفس است.[۷] نگرانی در مورد سوءمصرف و ایجاد علائم پس از ترک مصرف آن، پس از استفادهٔ طولانی‌مدت فنوباربیتال وجود دارد.[۷] مصرف این دارو همچنین ممکن است ریسک اقدام به خودکشی را افزایش دهد.[۷] در ایالات متحده در دسته بارداری B یا D (بسته به نحوهٔ مصرف آن) و در استرالیا در دستهٔ D است، به این معنی که مصرف آن توسط زنان باردار ممکن است باعث آسیب شود.[۷][۸] فنوباربیتال اگر در دوران شیردهی استفاده شود ممکن است باعث خواب‌آلودگی کودک شود.[۹] دوز کمتر در افراد با عملکرد ضعیف کبد یا کلیه و همچنین در افراد مسن توصیه می‌شود.[۷] فنوباربیتال مانند سایر باربیتورات‌ها با افزایش فعالیت ناقل عصبی بازدارندهٔ گاما آمینوبوتیریک اسید عمل می‌کند.[۷]

فنوباربیتال در سال ۱۹۱۲ کشف شد و قدیمی‌ترین داروی ضد تشنج است که هنوز رایج است.[۱۰][۱۱] این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.[۱۲]

موارد مصرف[ویرایش]

فنوباربیتال در درمان انواع مختلف صرع به‌ویژه در کودکان و نوزادان استفاده می‌شود.[۱۳] فنوباربیتال اولین انتخاب برای درمان تشنج نوزادان است.[۱۴] فنوباربیتال در درمان بی‌خوابی و اضطراب نیز مصرف می‌شود. از فنوباربیتال در درمان انواع تشنج‌ها به‌جز تشنج غایب، استفاده می‌شود.[۱۵][۱۶] تأثیر فنوباربیتال در کنترل تشنج، کمتر از فنی‌توئین نیست اما فنوباربیتال به‌خوبی تحمل نمی‌شود.[۱۷] فنوباربیتال ممکن است یک مزیت بالینی نسبت به کاربامازپین برای درمان تشنج‌های جزئی داشته باشد. از فنوباربیتال گاهی به‌علت خاصیت آرام‌بخشی و ضدتشنجی آن، برای سم‌زدایی الکل و سم‌زدایی بنزودیازپین استفاده می‌شود. بنزودیازپین‌ها، کلردیازپوکساید و اگزازپام تا حد زیادی جایگزین فنوباربیتال برای سم‌زدایی شده‌اند.[۱۸] فنوباربیتال می‌تواند به‌طور مؤثری لرزش و تشنج مرتبط با ترک ناگهانی بنزودیازپین‌ها را کاهش دهد. از فنوباربیتال به‌عنوان یک درمان ثانویه برای درمان نوزادان مبتلا به سندرم ترک مواد استفاده می‌شود، وضعیتی که در آن علائم ترک در اثر قرار گرفتن جنین در معرض مواد مخدر در رحم مادر پس از تولد نوزاد ایجاد می‌شود.[۱۹]

مکانیسم اثر[ویرایش]

این دارو با اثر بر نورون‌ها تحریک‌پذیری آن‌ها را کاهش می‌دهد. باربیتورات‌ها با اتصال به گیرندهٔ گابا A و افزایش فعالیت گیرنده‌ها همانند بنزودیازپینها موجب تسهیل ورود یون کلرید می‌شوند. باربیتورات‌ها بر گیرنده AMPA نیز اثرات مهاری دارند.

فنوباربیتال یک القاکنندهٔ آنزیم کبدی سیتوکروم پی۴۵۰ است و به گیرنده‌های فاکتورهای رونویسی متصل می‌شود و رونویسی ژن سیتوکروم پی۴۵۰ را فعال می‌کند و در نتیجه، مقدار و فعالیت آن را افزایش می‌دهد.[۲۰]

عوارض جانبی[ویرایش]

اثرات آرام‌بخش و ایجاد وضعیت هیپنوتیزم عوارض جانبی اصلی فنوباربیتال هستند. اثرات بر دستگاه عصبی مرکزی مانند سرگیجه، نیستاگموس و آتاکسی نیز شایع است. در بیماران مسن، ممکن است باعث هیجان و سردرگمی شود و در کودکان، ممکن است منجر به بیش‌فعالی متناقض شود.[۲۱] این دارو برای کودکان باید با احتیاط، تجویز و استفاده شود. در میان داروهای ضدتشنج، اختلالات رفتاری بیشتر با کلونازپام و فنوباربیتال رخ می‌دهد.[۲۲]

بیش‌مصرفی[ویرایش]

فنوباربیتال باعث سرکوب برخی دستگاه‌های بدن، عمدتاً دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عصبی پیرامونی می‌شود؛ بنابراین، مشخصهٔ اصلی مصرف بیش از حد فنوباربیتال، «آهسته شدن» عملکردهای بدن، از جمله کاهش هشیاری (حتی کمابرادی‌کاردی، کنددمی، سرمازدگی و افت فشار خون (در مصرف بیش از حد زیاد) است. مصرف بیش از حد ممکن است منجر به ادم ریوی و نارسایی حاد کلیه و در نتیجه، شوک شود و منجر به مرگ شود.

نوار مغزی یک فرد مبتلا به مصرف بیش از حد فنوباربیتال ممکن است کاهش قابل توجهی در فعالیت الکتریکی تا حدی مشابه مرگ مغزی نشان دهد. این به‌دلیل سرکوب شدید دستگاه عصبی مرکزی است و معمولاً برگشت‌پذیر است.[۲۳]

موارد منع مصرف[ویرایش]

پورفیری متناوب حاد، حساسیت مفرط به هر باربیتورات، وابستگی قبلی به باربیتورات‌ها، نارسایی شدید تنفسی (مانند بیماری مزمن انسدادی ریهنارسایی شدید کبدی، بارداری و شیردهی، موارد منع مصرف فنوباربیتال هستند.[۲۱]

تداخلات دارویی[ویرایش]

فنوباربیتال به علت اثر بر آنزیم های کبدی میتواند باعث افزایش دفع و متابولیسم بسیاری از داروها شود و اثر آنها را کاهش دهد. مهمترین داروهایی که اثر آن ها با فنوباربیتال افزایش میابد شامل موارد زیر است:

اثر داروهای بالا با مصرف فنوباربیتال کاهش میابد. همچنین فنوباربیتال میتواند باعث افزایش سطح خونی و افزایش سمیت داروهای زیر شود:

از آنجایی که فنوباربیتال میتواند باعث کاهش اثر داروهای ضد بارداری شود، لذا توصیه میشود طی درمان با این دارو اثر سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده شود.

تاریخچه[ویرایش]

نخستین باربیتورات، باربیتال، در سال ۱۹۰۲ توسط شیمی‌دان آلمانی امیل فیشر و جوزف فون مرینگ تولید شد و نخستین بار توسط شرکت فرایدر با نام وِرونال (Veronal) به بازار عرضه شد. تا سال ۱۹۰۴، چندین داروی مرتبط، از جمله فنوباربیتال، توسط فیشر ساخته شد. فنوباربیتال در سال ۱۹۱۲ توسط شرکت دارویی بایر با نام تجاری لومینال به بازار عرضه شد. این دارو تا زمان معرفی بنزودیازپین‌ها در دههٔ ۱۹۶۰ تنها به‌عنوان یک آرام‌بخش و خواب‌آور معمولی باقی ماند.[۲۴]

این ویژگی‌های فنوباربیتال در سال ۱۹۱۲ به‌خوبی شناخته شده بود، اما هنوز به‌عنوان یک ضد تشنج مؤثر شناخته نشده بود. دکتری جوان به‌نام آلفرد هاپتمن آن را به‌عنوان یک مسکن به بیماران صرعی خود داد و متوجه شد که تشنج آن‌ها با این دارو بهبود نشان می‌دهد.[۲۵] هاوپتمن مطالعهٔ دقیقی روی بیماران خود در مدت طولانی انجام داد. اکثر این بیماران از تنها داروی مؤثر موجود در آن زمان یعنی بروماید استفاده می‌کردند که عوارض جانبی وحشتناک و اثربخشی محدودی داشت. پس از مصرف فنوباربیتال، صرع آن‌ها بسیار بهبود یافته بود. بدترین بیماران او، تشنج‌های کمتر و سبک‌تری داشتند و برخی بیماران، بدون تشنج شدند. علاوه بر این، با حذف برومایدها از داروهای آن‌ها، از نظر جسمی و روانی بهبود یافتند. بیمارانی که به‌دلیل شدت صرع، بستری شده بودند، مرخص شده و در برخی موارد توانستند به‌کار خود ادامه دهند. این دارو به‌سرعت به‌عنوان نخستین داروی ضد تشنج به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت، اگرچه جنگ جهانی اول معرفی آن را در ایالات متحده به تأخیر انداخت.[۲۶]

در سال ۱۹۳۹، یک خانوادهٔ آلمانی از آدولف هیتلر خواستند تا پسر معلولشان را بکشد. پس از این‌که هیتلر پزشک خود را برای معاینه فرستاد، به این پسر پنج‌ماهه، دوز کشندهٔ لومینال داده شد. چند روز بعد، ۱۵ روانپزشک به صدارتخانهٔ هیتلر احضار شدند و به آن‌ها دستور داده شد تا یک برنامهٔ مخفیانه اتانازی غیرارادی را آغاز کنند.[۲۷][۲۸]

در سال ۱۹۴۰، در کلینیکی در آنسباخ آلمان، به حدود ۵۰ کودک ناتوان ذهنی، لومینال تزریق شد و به این ترتیب، کشته شدند. در سال ۱۹۸۸ لوحی برای یادبود آن‌ها در بیمارستان محلی فویختوانگر نصب شد.[۲۹] .[۳۰][۳۱] لومینال حداقل تا سال ۱۹۴۳ در برنامهٔ اتانازی کودکان در آلمان نازی استفاده می‌شد.[۳۰][۳۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

صرع

منابع[ویرایش]

  1. "Prescribing medicines in pregnancy database". Australian Government. 3 March 2014. Archived from the original on 8 April 2014. Retrieved 22 April 2014.
  2. Ilangaratne, NB; Mannakkara, NN; Bell, GS; Sander, JW (Dec 1, 2012). "Phenobarbital: missing in action". Bulletin of the World Health Organization. 90 (12): 871–871A. doi:10.2471/BLT.12.113183. PMC 3524964. PMID 23284189.
  3. Brodie, MJ; Kwan, P (December 2012). "Current position of phenobarbital in epilepsy and its future". Epilepsia. 53 Suppl 8: 40–6. doi:10.1111/epi.12027. PMID 23205961.
  4. "The epilepsies: the diagnosis and management of the epilepsies in adults and children in primary and secondary care NICE guidelines [CG137]". National Institute for Health and Care Excellence. January 2012. {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ «Phenobarbital Monograph for Professionals - Drugs.com». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۹-۰۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۴.
  6. Marx, John A. (2010). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (7 ed.). Philadelphia: Mosby/Elsevier. p. 1352. ISBN 978-0-323-05472-0. Archived from the original on 2016-03-05.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ ۷٫۵ "Phenobarbital". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 2015-09-06. Retrieved Aug 14, 2015.
  8. "Prescribing medicines in pregnancy database". Australian Government. 3 March 2014. Archived from the original on 8 April 2014. Retrieved 22 April 2014.
  9. "Phenobarbital use while Breastfeeding". 2013. Archived from the original on 8 September 2015. Retrieved 14 August 2015.
  10. Stevens, George M. Brenner, Craig W. (2013). Pharmacology (4th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. p. 204. ISBN 978-1-4557-0278-7. Archived from the original on 2017-09-04.
  11. Engel, Jerome (2008). Epilepsy: a comprehensive textbook (2nd ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 1431. ISBN 978-0-7817-5777-5. Archived from the original on 2016-03-05.
  12. World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
  13. «مرور نشریات - Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology - مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران». ijpcp.iums.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۵.
  14. Raj D Sheth (2005-03-30). "Neonatal Seizures". eMedicine. WebMD. Archived from the original on 2006-07-09. Retrieved 2006-09-06.
  15. NICE (2005-10-27). "CG20 Epilepsy in adults and children: NICE guideline". NHS. Archived from the original on 2006-10-09. Retrieved 2006-09-06.
  16. British National Formulary 51
  17. Nolan, Sarah J.; Tudur Smith, Catrin; Pulman, Jennifer; Marson, Anthony G. (2013-01-31). "Phenobarbitone versus phenytoin monotherapy for partial onset seizures and generalised onset tonic-clonic seizures". The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD002217. doi:10.1002/14651858.CD002217.pub2. ISSN 1469-493X. PMID 23440786.
  18. Gold, Mark S.; Miller, Norman S. (July 1998). "Management of Withdrawal Syndromes and Relapse Prevention in Drug and Alcohol Abuse". American Family Physician. 58 (1): 139–46. PMID 9672434. Archived from the original on 2010-12-28. Retrieved 2011-03-31.
  19. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۵ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۴.
  20. Brodie, Martin J.; Mintzer, Scott; Pack, Alison M.; Gidal, Barry E.; Vecht, Charles J.; Schmidt, Dieter (January 2013). "Enzyme induction with antiepileptic drugs: Cause for concern?". Epilepsia. 54 (1): 11–27. doi:10.1111/j.1528-1167.2012.03671.x. PMID 23016553.
  21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ "Phenobarbital dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". reference.medscape.com. Retrieved 2019-03-27.
  22. Trimble MR; Cull C (1988). "Children of school age: the influence of antiepileptic drugs on behavior and intellect". Epilepsia. 29 Suppl 3: S15–9. doi:10.1111/j.1528-1157.1988.tb05805.x. PMID 3066616.
  23. «eMedicine - Toxicity, Barbiturate: Article by Rania Habal». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۷-۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۴.
  24. Sneader, Walter (2005-06-23). Drug Discovery. John Wiley and Sons. p. 369. ISBN 978-0-471-89979-2.
  25. Ole Daniel Enersen. "Alfred Hauptmann". Archived from the original on 2006-11-09. Retrieved 2006-09-06.
  26. Scott, Donald F (1993-02-15). The History of Epileptic Therapy. Taylor & Francis. pp. 59–65. ISBN 978-1-85070-391-4.
  27. Zoech, Irene (12 October 2003). "Named: the baby boy who was Nazis' first euthanasia victim". The Telegraph. Archived from the original on 16 December 2013. Retrieved 1 November 2013. The case was to provide the rationale for a secret Nazi decree that led to 'mercy killings' of almost 300,000 mentally and physically handicapped people. The Kretschmars wanted their son dead but most of the other children were forcibly taken from their parents to be killed.
  28. Wesley J. Smith (26 March 2006). "Killing Babies, Compassionately". Weekly Standard. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 1 November 2013. Hitler later signed a secret decree permitting the euthanasia of disabled infants. Sympathetic physicians and nurses from around the country--many not even Nazi party members--cooperated in the horror that followed. Formal 'protective guidelines' were created, including the creation of a panel of 'expert referees,' which judged which infants were eligible for the program.
  29. Kaelber, Lutz (8 March 2013). "Kinderfachabteilung Ansbach". Sites of Nazi "Children's 'Euthanasia'" Crimes and Their Commemoration in Europe. University of Vermont. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 1 November 2013. In the late 1980s, important developments occurred at the clinic that led to the first publication on the subject and the display of two plaques. Dr Reiner Weisenseel wrote his dissertation under Dr Athen, then the director of the Ansbacher Bezirkskrankenhaus, on the involvement of the clinic in Euthanasia crimes, including the operation of the Kinderfachabteilung. In 1988 two members of the Green Party as well as the regional diet (Bezirkstag) were horrified to find portraits of physicians involved in Nazi euthanasia crimes among the honorary display of medical personnel in the administrative building, and they successfully petitioned to have these portraits removed. Since 1992 a plaque hangs in the entry hall way of the administrative building. It reads: 'In the Third Reich the Ansbach facility delivered to their death more than 2000 of the patients entrusted to it as life unworthy of living: They were transferred to killing facilities or starved to death. In their own way many people incurred responsibility.' It continues: 'Half a century later full of shame we commemorate the victims and call to remember the Fifth Commandment.' The killing of children specifically transferred to the clinic to be murdered is not noted. The plaque does not address that that euthanasia victims were not only starved or transported to gassing facilities but killed using barbiturates on site.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Kaelber, Lutz (Spring 2013). "Jewish Children with Disabilities and Nazi "Euthanasia" Crimes" (PDF). The Bulletin of the Carolyn and Leonard Miller Center for Holocaust Studies. University of Vermont. Archived from the original (PDF) on 3 November 2013. Retrieved 1 November 2013. Two Polish physicians reported at the time that 235 children from ages up to 14 were listed in the booklet, of whom 221 had died. An investigation revealed that the medical records of the children had been falsified, as those records showed a far lower dosage of Luminal given to them than was entered into the Luminal booklet. For example, the medical records for Marianna N. showed for 16 January 1943 (she died on that day) a dosage of 0.1 g of Luminal, whereas the Luminal booklet showed the actual dosage as 0.4 g, or four times the dosage recommended for her body weight.
  31. Binder, Johann (October 2011). "Die Heil- und Pflegeanstalt Ansbach während des Nationalsozialismus" (PDF). Bezirksklinikum Ansbach (به آلمانی). Bezirkskliniken Mittelfranken. Archived from the original (PDF) on 3 November 2013. Retrieved 1 November 2013.
  32. López-Muñoz, Francisco; Alamo, Cecilio; García-García, Pilar; Molina, Juan D.; Rubio, Gabriel (2008). "The role of psychopharmacology in the medical abuses of the Third Reich: From euthanasia programmes to human experimentation". Brain Research Bulletin. 77 (6): 388–403. doi:10.1016/j.brainresbull.2008.09.002. PMID 18848972.