ماهواره امید - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ماهوارهٔ امید
اپراتورصنایع الکترونیک ایران
شناسهٔ کوسپار2009-004A
شماره ستکات۳۳۵۰۶
آغاز مأموریت
تاریخ راه‌اندازی2 February 2009 (2009-02-02)
موشکماهواره‌بر سفیر
سایت پرتابسمنان
پایان مأموریت
پایان فعالیت23 فوریه 2009
تاریخ واپاشی۲۵ آوریل ۲۰۰۹
مشخصات مداری
سامانه مرجعمدار ارضی
رژیم مأموریتمدار نزدیک زمین
حضیض :۲۵۲٫۷ کیلومتر (۱۵۷٫۰ مایل)
اوج :۳۸۳٫۸ کیلومتر (۲۳۸٫۵ مایل)
انحراف مداری۵۵/۵ درجه
تناوب۹۰/۷ دقیقه
 


ماهوارهٔ اُمید، نخستین ماهوارهٔ ساخت کشور ایران است که تمام تجهیزاتش در صنایع الکترونیک ایران طراحی و تولید شده‌است.[۱][۲][۳] ساخت ماهوارهٔ تحقیقاتی «امید» از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ آغاز شد و طی ۲ سال آماده انجام تست‌های مشترک شد.[۴]

ماهوارهٔ «امید» شامگاه 2 فوریهٔ ۲۰۰۹ میلادی (۱۴ بهمن ۱۳۸۷) و در سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در مدار فضا قرار گرفت.[۵] و در ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ با جو غلیظ مناطق غربی آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد کرد و به کار ۸۲ روزهٔ خود پایان داد.[۶]

در سال ۲۰۰۸ میلادی ابتدا ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرد که ماهوارهٔ امید با یک «موشک ایرانی» به فضا فرستاده شده‌است اما ساعاتی بعد خبر پرتاب ماهوارهٔ امید تکذیب و تأکید شد که تنها موشک ماهواره بر سفیر امید، که قرار است در آینده ماهوارهٔ امید را به فضا منتقل کند، آزمایش شده‌است.[۷]

«امید» دومین ماهوارهٔ ایران در مدار بود. نخستین ماهواره سینا ۱ است که توسط روسیه در سال ۲۰۰۵ ساخته و برای ایران به فضا پرتاب شده‌است.[۸][۹]

پیش از ایران هشت کشور؛ شوروی (۱۹۵۷م)، ایالات متحده آمریکا (۱۹۵۸م)، فرانسه (۱۹۶۵م)، ژاپن (۱۹۷۰م)، چین (۱۹۷۰م)، بریتانیا (۱۹۷۱م)، هند (۱۹۸۰م) و اسرائیل (۱۹۸۸م) مستقلاً موفق به پرتاب ماهواره شده بودند.[۱۰]

بازخورد در جهان[ویرایش]

ناسا تأیید کرد که این پرتاب موفقیت‌آمیز بوده‌است.[۱۱] هم‌چنین محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین ایران، گفت: «این ماهواره پرتاب شد تا یکتاپرستی و صلح و عدالت را در جهان بگسترد.»[۱۲] وزیر امور خارجهٔ ایران منوچهر متکی گفت این ماهواره پرتاب شد تا نیازهای کشور را برآورده سازد و کاملاً برای اهداف صلح‌آمیز است.[۱۲] منابع ارتش آمریکا خاطرنشان کردند که این پرتاب باعث نگرانی است اما تعادل قدرت را در منطقه تهدید نمی‌کند.[۱۳]

مشخصات فنی[ویرایش]

ماهواره‌بر سفیر امید ۲ که این ماهواره را فضا برد.
  • نوع ماهواره: مخابراتی
  • ابعاد کلی سازه در حالت بسته: ۳۸ در ۳۸ سانتی‌متر
  • وزن: ۲۷ کیلوگرم
  • کنترل حرارات: غیرفعال
  • باند فرکانس: UHF-VHF
  • تاریخ شروع مأموریت: 14بهمن ۱۳۸۷
ساختار ایستگاه‌های زمینی ماهوارهٔ امید
  • ایستگاه‌های رنجینگ (۴ ایستگاه)
  • ایستگاه‌های تله‌متری و تله‌کامند (۳ ایستگاه)
  • ایستگاه کنترل مرکزی (ا ایستگاه)[۴]

== ویژگی‌ها ماهواره ی امید در هر ۲۴ ساعت، ۱۵ بار به دور زمین می‌چرخید و گزارش‌های دورسنجی به مرکز فضایی در ایران می‌فرستاد. این ماهواره همچنین دو باند بسامد و هشت آنتن برای ارسال اطلاعات داشت که در هر بار چرخش، دو بار توسط ایستگاه‌های زمینی کنترل و هدایت می‌شد.[۱۴]

ماهوارهٔ امید از نوع ماهواره سبک بود و توسط ماهواره بر «سفیر دو» در مدار قرار گرفته‌بود. این ماهواره با هدف برقراری ارتباطات متقابل ماهواره و ایستگاه زمینی، تعیین مشخصات مداری و دورسنجی مشخصات زیرسامانه‌ها، در مدار زمین قرار داده شده بود.[۱۴] مدت زمان فعالیت این ماهواره، ۵۰ روز اعلام شده‌است.[۱۵]

این ماهواره که در ارتفاع ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتری زمین و در درون جو قرار داشت و در مدار پایین بود (ماهواره‌های مدار بالا یا زمین‌گرد که بسیار محدود هستند در ارتفاع ۳۶٬۰۰۰ کیلومتری سطح زمین قرار می‌گیرند) و براساس مأموریت تعریف‌شده برای آن، پس از مدتی در اثر اصطکاک هوا انرژی خود را از دست داد و سقوط کرد.[۱۶]

سامانهٔ فضایی بومی ایران[ویرایش]

ماهواره امید سوار بر ماهواره بر سفیر

ایستگاه هدایت و کنترل ماهواره در مدار ارتفاع پایین نیز وظیفهٔ تعیین موقعیت ماهواره در مدار را بر عهده داشته و ارتباط رادیویی با ماهواره برقرار می‌کند و فرمان‌های کنترلی را به ماهواره ارسال نموده و پاسخ آن را دریافت می‌کند. این ماهواره توسط ماهواره‌بر سفیر ساخت ایران توسط موشک سفیر از پایگاه فضایی ایران، به مدار پرتاب شد. موشک سفیر برای پرتاب این ماهواره به فضا طراحی شده‌است.[۱۷] ماهوارهٔ امید به همراه ایستگاه‌های زیرزمینی و پرتاب فضایی، جمعاً نخستین سامانهٔ فضایی بومی ایران را تشکیل می‌دادند. ماهواره‌های ویژهٔ ایران عبارتند از ماهوارهٔ زهره، ماهوارهٔ سینا، ماهوارهٔ پارس و ماهواره‌های مصباح ۱ و مصباح ۲.[۱۸]

پرتاب آزمایشی[ویرایش]

احمدی‌نژاد در افتتاح مرکز فضایی نو ایران در چهارم فوریهٔ ۲۰۰۸ گفت که ماهوارهٔ امید در آیندهٔ نزدیک پرتاب خواهد شد.[۱۹] ایران در ۱۷ اوت ۲۰۰۸م از آزمایش موفقیت‌آمیز یک موشک فضایی که قادر است یک ماهواره را حمل کرده و در مدار زمین قرار دهد خبر داد و بسیاری از دولت‌های غربی آن را تکذیب کردند که از میان آنان می‌توان به فرانسه اشاره کرد که گفت این موشک نمی‌تواند در طبقات بالایی جو عمل کند.[۲۰]

مدار[ویرایش]


این ماهواره با زاویه میل مداری ۵۵٫۵ درجه در مدار زمین قرار داشت.[۲۱] ارتفاع مدار این ماهواره ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتر بوده و در هر ۹۰٫۷۶ دقیقه یک بار به دور زمین می‌چرخید.[۲۲]

بازتاب در رسانه‌های غربی[ویرایش]

مقایسهٔ ابعادی ماهواره‌بر سفیر با پیشرفته‌ترین موشک‌های نظامی دوربرد ساخت ایران

نیویورک تایمز اظهار داشت «پرتاب ماهوارهٔ امید فقط یک پیشرفت نمادین بوده‌است چرا که ماهواره بسیار کوچک بوده‌است ولی این عمل اشارات نظامی بالقوه‌ای در پی داشته‌است».[۲۳] این روزنامه همچنین به نقل از جفری فوردن از مؤسسهٔ فناوری ماساچوست نوشت: ایران با وجود رویارویی مخالفت جهانی و تحریم‌های متعدد، به این مجمع (کشورهای دارای فناوری ماهواره) منحصربه‌فرد پیوست. وی حرکت ایران را یک شاهکار فناورانه توصیف کرد.[۲۳]

همچنین به نوشتهٔ هفته‌نامهٔ نیوزویک، ایران یک آزمایش شکست‌خوردهٔ دیگر برای پرتاب این موشک داشته‌است و «طبق تحقیقات، فناوری این ماهواره به ۵۰ سال پیش بازمی‌گردد و این مشابهٔ راکتی است که ماهوارهٔ اسپوتنیک-۱ روسی را در سال ۱۹۵۷م در فضا قرار داد.» پرتاب این ماهواره که به‌معنی افزایش برد موشک‌های ایران به ۲٬۵۰۰ کیلومتر است، به نفع هواداران سپر موشکی آمریکا می‌باشد.[۲۴][۲۵]

دولت‌های غربی اعلام داشتند: ایران گام هراس‌انگیزی برداشته‌است تا موشک‌های دور بردی پرتاب کند که چه بسا قادر به حمل کلاهک‌های هسته‌ای است.[۲۶] همچنین یکی از مسئولان عالی‌رتبهٔ پنتاگون در گزارشی به شبکهٔ سی‌ان‌ان گفت ایرانیان در پرتاب موشک موفق نشدند. وی افزود وزارت دفاع اطلاعاتی در دست دارد که نشان می‌دهد موشکی که ایران از پرتاب آن خبر داد «به هدفی که برای آن طراحی شده بود نرسید»[۲۷]

واکنش کشورهای غربی[ویرایش]

  •  ایالات متحده آمریکا: سخنگوی کاخ سفید رابرت گیتس، اظهار داشت عمل پرتاب ماهواره ما را متقاعد نمی‌کند که ایران به‌طور مسئولیت‌پذیرانه‌ای در حال پیشبرد ثبات و امنیت منطقه است.[۲۸]
  •  بریتانیا: وزیر امور خارجهٔ بریتانیا بیل رمل در پی این پرتاب، «نگرانی‌های جدی» را اعلام کرد.[۲۸]

تصویر روی اسکناس[ویرایش]

تصویر ارزش دوره چاپ سال چاپ
رو پشت
۵٬۰۰۰ ریال
۱۳۹۰
سری روح‌الله خمینی

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «NASA - NSSDC - Spacecraft - Details». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱.
  2. خبرگزاری رویترز، خبر: نخستین ماهوارهٔ ساخت کشور ایران، تاریخ انتشار: ۳ فوریهٔ ۲۰۰۹.
  3. Iran launches first domestically produced satellite, Guardian
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ سازمان فضایی ایران بایگانی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، خبر: ویژگی‌ها و مشخصات ماهوارهٔ امید، تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۸۷.
  5. «نخستین ماهوارهٔ ساخت ایران در مدار زمین قرار گرفت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۷.
  6. ماهوارۀ امید با جو زمین برخورد کرد (خبرگزاری فارس) (فارسی)
  7. پرتاپ موشک ایرانی «سفیر امید» (بی‌بی‌سی فارسی)
  8. "Iran space rocket successfully transmits data", USA Today (به انگلیسی), ۲۰۰۸-۰۲-۱۷ Retrieved on 2009-02-04.
  9. "First Iranian satellite launched", BBC (به انگلیسی), 27 October 2005[پیوند مرده] Retrieved on 2008-08-17.
  10. http://www.space.com/missionlaunches/sfn-090203-iran-satellite-launch.html |وبگاه سایتspace.com
  11. Ahmadinejad anouncing launch and saying, Allahu akbar over 5 times
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Iran launches homegrown satellite (به انگلیسی), ۲۰۰۹-۰۲-۰۳ Retrieved on 2009-02-04.
  13. MSNBC
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ رادیو زمانه، خبر: ماهوارهٔ ساخت ایران در مدار زمین قرار گرفت، تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۸۷، بازدید: فوریهٔ ۲۰۰۹.
  15. ۱۳ روز دیگر؛ پایان دورۀ موفقیت‌آمیز مأموریت ماهوارۀ امید
  16. «ناگفته‌هایی از ماهوارهٔ امید». آینده نیوز. ۲۷ بهمن ۱۳۸۷خ.
  17. «راکت کاوشگر یک با دستور رئیس‌جمهوری به فضا پرتاب شد». مهر نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اكتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۶خ. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  18. «ماهواره‌ها». وبگاه آفتاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۶خ.
  19. DEBKAfile - Iran launches first space research rocket Safir 1 (به انگلیسی), archived from the original on 3 September 2009, retrieved 11 February 2009
  20. إیران تضع فی المدار أول قمر اصطناعی لها. France 24
  21. Iran puts satellite into Earth orbit (به انگلیسی) Retrieved on February 3, 2009.
  22. "Omid - Orbit Data", Heavens Above (به انگلیسی) Retrieved on 2009-02-04.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ NAZILA FATHI and WILLIAM J. BROAD (February 3, 2009), "Iran Launches Satellite in a Challenge for Obama", The New York Times (به انگلیسی) {{citation}}: Check date values in: |تاریخ= (help) Retrieved on 2009-02-7.
  24. «موشک امید، برای تقویت غرور ملی». روزآنلاین به نقل از روزنامهٔ اکسپرس. ۲۰ بهمن ۱۳۸۷خ. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریهٔ ۲۰۰۹م. دریافت‌شده در ۸ فوریهٔ ۲۰۰۹م.
  25. «موج دوم جنگ روانی علیه ماهوارهٔ ایرانی». آنیده نیوز. ۲۴ بهمن ۱۳۷۸خ.
  26. إیران تطلق أول قمر صناعی. موقع بی‌بی‌سی العربی
  27. «سفیر ۲» یحمل «الأمل» الإیرانی إلی الفضاء الخارجی. موقع سی إن إن بالعربیة
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ Jay Deshmukh (February 3, 2009), "Iran sends first home-built satellite into orbit", AFP (به انگلیسی) {{citation}}: Check date values in: |تاریخ= (help) Retrieved on 2009-02-7.

پیوند به بیرون[ویرایش]