محمدجواد لاریجانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محمدجواد لاریجانی
دبیر ستاد حقوق بشر
دوره مسئولیت
دی ۱۳۸۴ – ۸ دی ۱۳۹۸
گمارندهسید محمود هاشمی شاهرودی
پس ازتأسیس ستاد[۱]
پیش ازعلی باقری کنی (معاون امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه)
معاون امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه
دوره مسئولیت
۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۱[۲] – ۶ مرداد ۱۳۸۳[۳]
گمارندهسید محمود هاشمی شاهرودی
پس ازایجاد معاونت[۴]
پیش ازانحلال معاونت تا سال ۱۳۹۸
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی
دوره‌های چهارم و پنجم
دوره مسئولیت
۷ خرداد ۱۳۷۵ – ۶ خرداد ۱۳۷۹
حوزه انتخاباتیتهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
اکثریت۳۹۸٬۵۱۷ (۲۷٫۸۷٪)
دوره مسئولیت
۷ خرداد ۱۳۷۱ – ۶ خرداد ۱۳۷۵
حوزه انتخاباتیتهران، ری و شمیران
اکثریت۵۳۴٬۳۰۰ (۵۲٫۰۹٪)
مدیرعامل سازمان صدا و سیما
سرپرست
دوره مسئولیت
۳۰ تیر ۱۳۶۲ – ۱ مرداد ۱۳۶۲
گمارندهشورای سرپرستی[۵]
پس ازمحمد هاشمی رفسنجانی
پیش ازمحمد هاشمی رفسنجانی
اطلاعات شخصی
زاده
محمدجواد اردشیر لاریجانی

۱۳۳۰ (۷۲–۷۳ سال)
نجف، عراق
حزب سیاسیجامعه اسلامی مهندسین[۶]
دیگر عضویت‌های سیاسیجبهه پیروان خط امام و رهبری (۱۳۷۹–۱۳۷۸)
پدرمیرزا هاشم آملی
خویشاوندانعلی، فاضل، باقر و صادق (برادر)[۷]
سید مصطفی محقق داماد (شوهرخواهر)[۸]
سید محمدامین آقامیری (داماد)[۹]
پس‌زمینه‌های علمی
تحصیلاتمهندسی برق
ریاضیات (ناتمام)
دانشگاهدانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (ناتمام)
استاد راهنمارابرت وات[۱۰]
کار علمی
زمینهٔ تخصصی/حوزه کاریریاضیات
زیرشاخهٔمنطق ریاضی
نهادپژوهشگاه دانش‌های بنیادی
دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه امام صادق

محمدجواد اردشیر لاریجانی (زادهٔ ۱۳۳۰) سیاستمدار ایرانی و مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی است.[۱۱] او از زمان شکل‌گیری ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران در سال ۱۳۸۴ تا ۸ دی ماه ۱۳۹۸ معاون بین‌الملل و رئیس این ستاد بود. لاریجانی از اعضای شورای نظارت بر صدا و سیما است و همچنین نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره‌های چهارم[۱۲] و پنجم، معاون سابق وزارت امور خارجه[۱۳] و مؤسس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از فعالان سیاسی ایران بوده‌است.

خانواده[ویرایش]

او در سال ۱۳۳۰ در خانوادهٔ مازندرانی در نجف به دنیا آمد.[۱۴] او پسر بزرگ میرزا هاشم آملی روحانی شیعه و یکی از ۵ برادرِ لاریجانی (علی لاریجانی رئیس مجلس هشتم، باقر لاریجانی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، صادق لاریجانی رئیس سابق قوهٔ قضائیه فاضل لاریجانی) است. وی هم‌چنین پسرخالهٔ مادرِ احمد توکلی است.[۱۵] پدر وی در سال ۱۳۱۱ خورشیدی به نجف مهاجرت کرد و تا حدود ۳۰ سال بعد در عراق ماند و محمدجواد لاریجانی نیز در همان‌جا به دنیا آمد.[نیازمند منبع]

تحصیلات[ویرایش]

او ابتدا جهت تحصیل به حوزه علمیه رفت و سپس تحصیلات عالی را در رشته مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد. او طی دوران تحصیل با عبا و لباس روحانیت در دانشگاه حاضر می‌شد.[۱۶] بعداً او تحصیلات تکمیلی را از ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی پی گرفت. به گفته بهمن بختیاری، در کتابی چاپ شده توسط دانشگاه فلوریدا، و همچنین گزارشی در نشریه تایم لاریجانی مدرک دکترایش را از برکلی اخذ کرد.[۱۷][۱۸] اما به گفته آلین جکسن، در ماهنامهٔ انجمن ریاضی آمریکا، وی این دوره دکترا را به پایان نرسانده‌است. به گزارش وی در ژوئیه ۲۰۰۶ گوگل یک مدخل در پروژه تبارشناسی ریاضی برای محمدجواد لاریجانی ذخیره کرد که می‌گفت که او تحت نظارت رابرت وات در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در زمینه نظریه مدل دکترا گرفته‌است؛ ولی چندی بعد مدخل او حذف شد.[۱۹]

اظهارنظرهای رسمی[ویرایش]

مذاکره با نیک براون[ویرایش]

در آستانه انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶ وی در مجلس پنجم مقام ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس را داشت و در جناح‌بندی سیاسی از متحدان علی‌اکبر ناطق نوری بود. پیش از انتخابات وی طی سفری به بریتانیا در ملاقاتی محرمانه با نیک براون یکی از مدیران کل وقت وزارت خارجه انگلیس به وی گفته بود که پیروزی ناطق نوری در انتخابات می‌تواند منافع انگلیس و غرب را تأمین کند و تلاش کرده بود با ارائه تصویری رادیکال از مجمع روحانیون و به‌ویژه سید محمد خاتمی انگلیس را به حمایت از ناطق نوری برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تشویق کند.

انتشار بخش‌هایی از مذاکرات محرمانه محمدجواد لاریجانی با نیک براون در ایران از سوی روزنامه سلام به آبروریزی بزرگی برای هواداران ناطق نوری و شخص وی منجر شد.[۲۰][۲۱][۲۲]

لاریجانی در برنامه شناسنامه در دی ماه ۹۲ در مورد این ماجرا، روایت کاملاً متفاوتی دارد: «علت این دیدار پیچیده نبود. وزارت خارجه انگلیس به کاردار ایران در انگلیس نوشت که این شخص می‌خواهد بعداً در ایران سفیر شود به همین دلیل می‌خواهد قبل از سفر به ایران ملاقاتی داشته باشد و آشنا شود. این ملاقات در محیط سفارت و با حضور کارشناسان مختلف انجام شد. این دیدار پیامی هم از سوی دولت انگلیس داشت که می‌گفت شما مسئله جایزه مرگ سلمان رشدی را مطرح کرده‌اید که در اروپا باعث ایجاد حساسیت شده‌است. ما هم جوابشان را دادیم. زمانی که ملاقات به پایان رسید به او گفتم شما راجع به انتخابات ایران چه برداشتی در اروپا دارید که او گفت ما در جامعه اروپا به این نتیجه رسیده‌ایم که به هر ترتیب آقای ناطق نباید رئیس‌جمهور شود. ما تضمین‌هایی پیدا کردیم که در دولت آقای خاتمی دگراندیشان می‌توانند فعالیت داشته باشند. یکی از کارشناسانی که در آنجا بود با دوستان ما مثل بهزاد نبوی در ارتباط بود و احساس خطر کرد که اگر به ایران بیایم و این مسئله را مطرح کنم اتفاق عجیب غریبی خواهد افتاد. قبل از اینکه به ایران برسم یک نشریه دو صفحه‌ای درست شده و در تیراژ ۲۰ میلیون در سراسر ایران پخش کرده‌اند. این دو صفحه هم شاید دو جمله درست داشت اما عمدتاً چیز غلطی بود. در واقع دست پیش گرفتند که پس نیفتند.»

اعدام قاچاقچیان مواد مخدر[ویرایش]

لاریجانی برخوردهای قوهٔ قضائیه با مجرمان و رکوردداری آن در این زمینه را باعث افتخار سیستم قضایی ایران و خدمت به بشریت می‌داند و در این باره می‌گوید: «متأسفانه نهادهای بین‌المللی به جای تجلیل از ایران، افزایش تعداد اعدام‌ها به خاطر برخورد قاطع ایران با [قاچاقچیان] مواد مخدر را به محملی برای تهاجم حقوق بشری به جمهوری اسلامی ایران کرده‌اند.»[۲۳]

وی در قسمتی از یک مصاحبه مطبوعاتی در جواب سؤالی دربارهٔ حقوق بشر و اعدام‌های دسته جمعی اخیر، می‌گوید:[۲۴]

... آمار خوبی از نرخ زاد و ولد وجود دارد، که حدود ۴ درصد است. ما حدود ۲ میلیون جمعیت جدید در هر سال داریم. من انسان امیدوار و خوشبینی هستم…

[۲۵]

محمدجواد اردشیر لاریجانی هشت ماه پس از آن که ایران قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را پذیرفت از معاونت وزارت خارجه کنار رفت. علی‌اکبر ولایتی اظهار داشته‌است که آقای لاریجانی به خواست وزارت اطلاعات از معاونت وزارت خارجه برکنار شد.[۲۶]

اظهارات نژاد پرستانه در مورد باراک اوباما[ویرایش]

لاریجانی در نشستی با اعضای جامعه اسلامی مهندسین، با انتقاد از سیاست‌های رئیس‌جمهور ایالات متحده باراک اوباما علیه ایران و در اظهاراتی نژاد پرستانه گفت: «زمانی که اوباما بر سر کار آمد از تعامل و گفتگو با ایران سخن گفت چه شده که امروز این «کاکا سیاه» حرف از تغییر نظام ایران می‌زند؟!»[۲۷]

خرید واکسن کرونا، طرحی برای زانو زدن ایران[ویرایش]

در میانه بحث‌های مطرح دربارهٔ خریدن واکسن کرونای تولید کشورهای دیگر در دیماه ۱۳۹۹، وی موضوع خرید واکسن کرونا به ویژه واکسن‌های تولیدی در آمریکا را طرحی برای به زانو درآوردن ایران دانست. وی دراینباره گفت «این یکی از برنامه‌های اتاق فرماندهی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است.» و افزود «تلقین می‌کنند که واکسن غیرآمریکایی نزنید، واکسن بخرید و حتماً هم واکسن فایزر یا مادرنا باشد درحالی که باید بابت خرید آن دلار بپردازیم و، چون امریکایی‌ها قبول نمی‌کنند پس می‌گویند باید زانو بزنیم و کرنش کنیم تا به ما چندتا واکسن عرضه کنند.»[۲۸][۲۹]

سلاح اتمی[ویرایش]

او پس از اظهارات کمال خرازی دربارهٔ توانایی جمهوری اسلامی برای ساخت بمب اتم گفت «اگر بخواهیم به دنبال تولید سلاح اتمی برویم کسی نمی‌تواند جلویمان را بگیرد»[۳۰]

تشویق به برخورد با مولوی عبدالحمید و مسجد مکی زاهدان[ویرایش]

لاریجانی در ۱۶ دی ۱۴۰۱ از مواضع مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، به تندی انتقاد کرد و خواهان برخورد با او شد. او همچنین مسجد جامع مکی زاهدان را به مسجد ضرار تشبیه کرد و گفت که «از آن‌جا حرف‌های متعفن بیرون می‌آید.»[۳۱] در واکنش مدیران جامعه مدرسین حوزه‌های علمیه و امامان جمعه و جماعات چند شهرستان استان سیستان و بلوچستان در بیانیه‌ای شدیداللحن، او را «یاوه‌گو و هتاک» خطاب کردند. آن‌ها اظهارات او علیه امام جمعه زاهدان را «با شدیدترین الفاظ» محکوم کردند.[۳۱] نماینده چابهار در واکنش به صحبت‌های او گفت «جواد لاریجانی با سفارتخانه‌های خارجی ارتباط داشته / امیدوارم در دام انگلیس نیفتد»[۳۲]

دفاع از اجرای حکم سنگسار[ویرایش]

او در دی ۱۴۰۱ با دفاع از اجرای حکم سنگسار گفت: «رجم (سنگسار) یکی از قوانین خوب اسلامی است و بازدارندگی بسیار خوبی تا کنون داشته‌است.» او افزود: «رجم یک قانون بازدارنده بسیار مهم برای محافظت از قرارداد ازدواج خانواده‌هاست.»[۳۳] او در سال ۱۳۸۹ که در سمت دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه مشغول به فعالیت بود باز هم از این مجازات دفاع کرده بود. او گفته بود سنگسار جزو «احکام شرع مقدس اسلام» است.[۳۴][۳۵]

منابع[ویرایش]

  1. «منشور مشترک حقوق بشر اسلامی باید با همکاری سایر کشورهای اسلامی تدوین شود». خبرگزاری مهر. ۲۷ دی ۱۳۸۴.
  2. «محمدجواد لاریجانی به سمت معاونت امور بین‌الملل قوه قضائیه منصوب شد». ایسنا. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۱.
  3. «انتصابات جدید در قوه قضاییه * رئیسی؛ معاون اول * ایزدپناه؛ رئیس حوزه ریاست * سهراب‌بیگ؛ معاون اجرایی». ایسنا. ۶ مرداد ۱۳۸۳.
  4. «تشکیل معاونت بین‌الملل قوه قضائیه از طرح‌های جدید این قوه است». ایسنا. ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۱.
  5. «علت استعفای اجباری روحانی چه بود؟». مشرق‌نیوز. ۱ مرداد ۱۳۹۶. ۷۵۲۸۷۲.
  6. «محمدجواد لاریجانی: به وجود آمدن فضای نقد، دستاورد مثبت دوران ریاست جمهوری خاتمی است». ایسنا. ۲۹ مرداد ۱۳۸۱. ۰۶۶۵۳–۸۱۰۴.
  7. «برادران لاریجانی: خانواده مقامات عالیه». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۱۴.
  8. «همه دامادها در جمهوری اسلامی/وقتی بهترین شغل، داشتن پدر زن خوب است». ۲۰۲۱-۱۱-۱۵.
  9. «بیوگرافی سید محمدامین آقامیری رئیس جدید مرکز ملی فضای مجازی». صاحب‌خبر. ۷ اسفند ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۵ مارس ۲۰۲۳.
  10. "People in the News" (PDF). FOCUS. Mathematical Association of America. 8 (1): 5. January–February 1988. ISSN 0731-2040. Mohammad Javad Larijani, an MAA member from 1984 through 1986, now holds the post of Deputy Foreign Minister of Iran. From 1974 until 1981, he studied mathematics at the University of California at Berkeley, and did research in mathematical logic, including Ph.D. work, under the supervision of Professor Robert L. Vaught
  11. محمدجواد لاریجانی: ملت ایران بزودی چشم فتنه را در خواهد آورد بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine ایرنا
  12. مجلس چهارم همراه با آغاز نظارت استصوابی روزنامه اعتماد ملی
  13. «انتصاب معاونت امور اقتصادی و بین‌المللی وزارت امور خارجه». جمهوری اسلامی (۱۸۸۱): ۲. ۴ آذر ۱۳۶۴ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.
  14. «دربارهٔ محمدجواد لاریجانی». ایرنا. ۱۱ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۲۴.
  15. «توکلی: مادر آقای لاریجانی خالهٔ مادر من است و خالهٔ همسرم…». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۶.
  16. خبر آن لاین[پیوند مرده]
  17. Bahman Baktiari, Parliamentary politics in revolutionary Iran, University Press of Florida, 1996, p. 222
  18. «مجله تایم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اوت ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۰۹.
  19. A Labor of Love: TheMathematics Genealogy Project
  20. گویا نیوز
  21. «دربارهٔ محمدجواد لاریجانی و پیشینه نه چندان درخشانش». موج سبز آزادی. دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۳۸۸.
  22. «بهانه تازه برای تخریب !؟». پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۳۸۸.
  23. بهانه‌جویی نهادهای حقوق بشری از اعدام قاچاق‌چیان مواد مخدر در ایران
  24. «ایران، یک زندان بزرگ» (به آلمانی، فارسی، زیرنویس انگلیسی). ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۸۸.
  25. I have a good number for the birth rate. It is about 4%. We have two million new people each year. I am a positive person, optimistic minded
  26. بهنود، مسعود (۲۹ تیر ۱۳۸۶). «از صدور قطعنامه تا 'جام زهر'». دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۸۸.
  27. «اظهارات نژاد پرستانه به جای پاسخ سیاسی!». آفتاب. ۵ بهمن ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۱۱-۲۴.
  28. «خرید واکسن کرونا، طرحی برای زانو زدن ایران». خبرگزاری صداوسیما. ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۲۶.
  29. «جواد لاریجانی: خرید واکسن برنامه اتاق فرماندهی آمریکاست». دویچه‌وله. ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۲۶.
  30. «محمدجواد لاریجانی: اگر بخواهیم به سلاح اتمی دست پیدا کنیم کسی نمی‌تواند جلوی ما را بگیرد». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «امامان جمعه سیستان و بلوچستان اظهارات محمدجواد لاریجانی را به‌شدت محکوم کردند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  32. «نماینده چابهار در مجلس: جواد لاریجانی با سفارتخانه‌های خارجی ارتباط داشته / امیدوارم در دام انگلیس نیفتد». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۱-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  33. «جواد لاریجانی، دبیر سابق ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه: سنگسار یکی از قوانین خوب اسلامی است». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۴.
  34. «دفاع محمدجواد لاریجانی از مجازات سنگسار – DW – ۱۳۸۹/۴/۱۹». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۴.
  35. «محمدجواد لاریجانی: اعتراض‌ها به سنگسار تأثیری در نظر قضات ندارد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۴.

پیوند به بیرون[ویرایش]

مناصب رسانه‌ای
پیشین:
محمد هاشمی رفسنجانی
مدیرعامل سازمان صدا و سیما
سرپرست

۱۳۶۲
پسین:
محمد هاشمی رفسنجانی
پیشین:
حسین مظفر
عضو شورای نظارت بر صدا و سیما از قوه قضائیه
اکنون–۱۳۸۹
متصدی همزمان: رئیسی (۱۳۹۵–۱۳۸۹)،
محسنی اژه‌ای (۱۴۰۰–۱۳۹۵)، مصدق (اکنون–۱۴۰۰)
در حال تصدی
مناصب سیاسی
پیشین:
حسین کاظم‌پور اردبیلی
معاون امور اقتصادی و بین‌المللی وزیر امور خارجه
۱۳۶۷–۱۳۶۴
بدون متصدی
به علت انحلال بخش اقتصادی معاونت
تصدی بعدی توسط:
محمود واعظی
به عنوان معاون هماهنگی امور اقتصادی
پسین:
سید محمدحسین لواسانی
به عنوان معاون امور بین‌الملل
عنوان جدید معاون اروپا و آمریکا وزیر امور خارجه
۱۳۶۸–۱۳۶۷
پسین:
محمود واعظی
سِمَت‌های علمی
عنوان جدید رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
اکنون–۱۳۶۸
در حال تصدی
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
۱۳۷۹–۱۳۷۴
پسین:
سید محمدرضا خاتمی
کرسی پارلمانی
پیشین:
سید علی‌اکبر پرورش
نایب اول رئیس کمیسیون سیاست خارجی
۱۳۷۶–۱۳۷۱
۱۳۷۹–۱۳۷۷
پسین:
سید محمود دعایی
پیشین:
سید محمود دعایی
پسین:
محسن آرمین
مناصب قضایی
عنوان جدید معاون امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه
۱۳۸۳–۱۳۸۱
بدون متصدی
به علت انحلال معاونت تا سال ۱۳۹۸
تصدی بعدی توسط:
علی باقری کنی
پیشین:
سید صباح زنگنه
مشاور امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه
اکنون–۱۳۸۳
در حال تصدی
عنوان جدید دبیر ستاد حقوق بشر
۱۳۹۸–۱۳۸۴
پسین:
علی باقری کنی
به عنوان معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه