منوچهر آتشی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

منوچهر آتشی
زاده	۲ مهر ۱۳۱۰ دهستان دهرود، شهرستان دشتستان، استان بوشهر
محل زندگی	روستای چاهکوتاه
درگذشته	۲۹ آبان ۱۳۸۴ (۷۴ سال) بیمارستان سینا، تهران ایست قلبی
آرامگاه	بوشهر
پیشه	شاعر و مترجم
ملیت	ایرانی
دوره	محمدرضا شاه و انقلاب اسلامی
همسر(ها)	ثریا ثابتی (۱۳۴۴–۱۳۵۸) ؟ (؟ –۱۳۶۱)
فرزند(ان)	شقایق، مانلی (درگذشته) از همسر اول شعله (از همسر دوم)
جوایز چهره ماندگار

منوچهر آتشی (۲ مهر ۱۳۱۰، دهرود شهرستان دشتستان استان بوشهر – ۲۹ آبان ۱۳۸۴، تهران) شاعر، روزنامه‌نگار و مترجم معاصر ایرانی بود. او از یاران قدیمی و پای کار حزب توده ایران و یکی از افراد حلقه ادبی موج ناب بود.^[۱] او دانش‌آموخته ادبیات انگلیسی بود.^[۲]

زندگی[ویرایش]

منوچهر آتشی در ۲ مهر ۱۳۱۰ در دهرود در شهرستان دشتستان در استان بوشهر به دنیا آمد. خانوادهٔ وی از کُردهای زنگنهٔ منطقهٔ کرمانشاه بودند که در حدود ۴ نسل پیش به جنوب ایران مهاجرت کرده بودند. نام جد وی «آتش‌خان زنگنه» بود و به همین دلیل نام‌خانوادگی وی «آتشی» انتخاب شد. پدر منوچهر آتشی فرد باسوادی بود و به‌دلیل علاقه‌ سرگرد اسفندیاری که در جنوب به رضاخان کوچک مشهور بود به وی، او را به بوشهر انتقال داد و کارمند اداره‌ی ثبت‌احوال بوشهر شد.^[۳]

سبک شعری[ویرایش]

منوچهر آتشی در اواخر دههٔ ۳۰ با کتاب شعر آهنگ دیگر, در شعر معاصر به تجربه‌ای تازه دست می‌زند. او با کشف و شهود در طبیعت جنوبی و وحشی به‌نوعی خشونت غریزی در شعر دست می‌یابد. اما آنچه خشونت شعری آتشی را از عنصر خشونت آشفته و غیرمنسجم برخی از شاعران قبل و بعد از خودش (مثلاً از نصرت رحمانی یا کیومرث منشی‌زاده) متمایز می‌کند به‌جز حضور «جنوب»، لحن حماسی آن است.^[۴]

در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ شعرهای او شعر کویر است و عناصر طبیعی این کویر حماسه و خشونت را با هم می‌آمیزد. گذشته از آن، عشق و امید و آرزو نیز خود را به این طبیعت جنوبی غرق می‌کند و احساس تنها در مثلث خشونت - حماسه - جنوب چهره نشان می‌دهد.^[۵] آتشی بر شاعران بسیاری در ایران تأثیر گذاشته‌است و نیز شاعران بسیاری را تربیت کرده‌ است. در همین زمینه محمدعلی بهمنی در غزلی تأکید می‌کند:
تو آتشی و تمام من از تو شعله‌ور است/ نه من، که روشنی نسلم از شماست هنوز

شاید معروفترین شعر او ظهور (معروف به عبدوی جط) باشد.

مرگ[ویرایش]

منوچهر آتشی ۲۹ آبان ۱۳۸۴ بر اثر ایست قلبی در سن ۷۴ سالگی در بیمارستان سینا تهران درگذشت و در بندر بوشهر به خاک سپرده شد. وی چند روز قبل از مرگش در مراسم چهره‌های ماندگار به عنوان چهره ماندگار ادبیات معرفی شده بود.^[۶]

آثار[ویرایش]

مجموعه‌های شعر:^[۷]

• آهنگ دیگر ۱۳۳۸
• آواز خاک ۱۳۴۶
• دیدار در فلق ۱۳۴۸
• بر انتهای آغاز ۱۳۵۰
• گزینه اشعار ۱۳۶۵
• وصف گل سوری ۱۳۷۰
• گندم و گیلاس ۱۳۷۱
• زیباتر از شکل قدیم جهان ۱۳۷۶
• چه تلخ است این سیب ۱۳۷۸
• خلیج و خزر ۱۳۸۰
• باران برگ زوق: دفتر غزل‌ها ۱۳۸۰
• اتفاق آخر ۱۳۸۰
• حادثه در بامداد ۱۳۸۰
• ریشه‌های شب ۱۳۸۴
• غزل غزل‌های سورنا ۱۳۸۴

ترجمه:

• فونتامارا (اینیاتسیو سیلونه) ۱۳۴۷

فیلمشناسی[ویرایش]

نمونه اشعار[ویرایش]

حس می‌کنم

نیش ستاره را

در چشمم

طعم ستاره را

در دهانم

و طعم یک کهکشان تنهایی را

در جانم

منابع[ویرایش]

کتاب‌شناسی[ویرایش]

• احمدی، رامین (۱۳۶۹). «موج سوم در ترازو - بخش اول». فصلنامهٔ ایران‌شناسی (۷).
• سیمای شاعران فارس در هزار سال، تألیف حسن امداد، جلد دوم، انتشارات ما، چاپ اول ۱۳۷۷

پیوند به بیرون[ویرایش]

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به منوچهر آتشی در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• نظر سپانلو، مجابی، آزاد درباره آتشی و گفته‌های منوچهر آتشی در ۴۰ سال پیش
• نامه‌های صبورالله سیاه سنگ پیرامون شاعر
• مدخل دانشنامه ایرانیکا