واکس میوه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یک سیب واکس خورده

واکس میوه برای جذاب شدن ظاهر میوه و حفظ کیفیت در طول زمان نگهداری آن، سطح میوه به مواد شیمیایی آغشته می‌شود که به دلیل چربی سطح میوه به آن پارافین نیز می‌گویند.[۱][۲][۳]

علت[ویرایش]

تولید کنندگان و به‌خصوص صادر کنندگان میوه‌ها جهت جذاب شدن مرکبات و سیب‌های سبز و قرمز آن‌ها را به مواد شیمیایی آغشته می‌کنند تا هم میوه زمان بهتری ماندگار باشد و هم از نفوذ باکتری‌های تجزیه کننده حفظ شود. همچنین این امر به زیبایی و جلب مشتری کمک می‌کند.[۴]

سلامت[ویرایش]

با توجه به کنده شدن پوست مرکبات این امر ظاهراً برای سلامتی انسان مشکلی ایجاد نمی‌نماید اما در مورد سیب که بسیاری افراد میل دارند آن را با پوست میل کنند موضوع متفاوت است. هرچند در ایران بین مدیران سلامت و تولید محصولات کشاورزی اختلاف نظر بسیار است و در نهایت نمی‌توان به نتیجه رسید که آیا اصولاً این موضوع برای سلامتی انسان مضر است یا خیر اما توصیه شده به دلیل عدم کنترل مناسب بر مواد استفاده شده سیب‌ها به‌صورت پوست کنده مصرف شوند.[۵][۶][۷]

مرکبات[ویرایش]

در مرکبات بر اساس منابع استفاده از واکس میوه در ایران امری رایج به نظر می‌آید که با توجه به عدم مصرف مرکبات با پوست امری مناسب به نظر می‌رسد و بهره‌وری نگهداشت و فروش را در پی دارد.[۸]

سیب[ویرایش]

به‌صورت کلی سیب را می‌توان به سه نوع سبز، قرمز و زرد تقسیم نمود که واکس در سیب سبز و قرمز کاربرد دارد و روی سیب زرد کمکی به نگهداشت آن نمی‌کند و استفاده نمی‌شود.[۸]

مواد تشکیل‌دهنده[ویرایش]

مواد مورد استفاده برای تولید واکس تا حدودی به مقررات کشور تولیدکننده یا هدف صادرات بستگی دارد. از موم‌های طبیعی شلاک[۹] کارناوبا[۲][۱]یا حتی رزین و از موم پایه نفتی (فرمول‌های اختصاصی) استفاده می‌شود و اغلب بیش از یک موم برای ایجاد خواص مطلوب برای میوه مخلوط می‌شود. واکس ممکن است در یک حلال با پایه نفت استفاده شود اما امروزه بیشتر از طریق یک امولسیون پایه آب استفاده می‌شود. موم‌های پارافینی، مانند روغن یا خمیر تولید شده بیشتر برای سبزیجات مصرف دارند.[۱][۲]

این واکس کاملاً شیمیایی بوده و از نفت خام به‌صورت روغن خاصی که بدون رنگ و بو و مزه باشد به روش کاملاً شیمیایی و آزمایشگاهی تهیه می‌شود. برای اینکار ماده اولیه جهت تولید واکس میوه که یکی از مشقات نفت خام است، باید طی فرایندهای خاصی آن را از نفت خام تصفیه نمود. در گذشته با استفاده از سولفوریک اسید این گونه روغن‌ها تولید می‌شد و با روش کاتالیستی ناخالصی‌ها در حضور کاتالیست و هیدروژن تحت شرایط عملیاتی مناسب روغن تولید می‌شد[۱۰] اما اکنون محققان موفق به تولید آن به روش نانو شده‌اند.[۱۱]

محصولاتی که واکس می‌خورند[ویرایش]

برخی منابع محصولات زیر را از محصولاتی نام می‌برند که ممکن است قبل از حمل به فروشگاه‌ها واکس بخورند:[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

  • سیب
  • آووکادوها
  • فلفل دلمه‌ای و تند
  • طالبی
  • خیارها
  • بادمجان
  • گریپ فروت
  • لیمو
  • لیموترش سبز
  • انبه
  • خربزه
  • شلیل
  • پرتقال‌ها
  • پاپایا
  • زردک
  • میوه شور
  • هلو
  • گلابی‌ها
  • آناناس
  • آلو
  • کدو تنبل
  • روتاباگا
  • اسکواش
  • سیب زمینی‌های شیرین
  • تانگارین
  • گوجه فرنگی‌ها
  • شلغم
  • یوکا

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ IN:Handbook of Food Preservation, Second Edition, Baldwin, Elizabeth (2007). Surface Treatments and Edible Coatings in Food Preservation. pp. 484–6. CiteSeerX 10.1.1.188.4630. ISBN 978-1-57444-606-7.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ P. E. Kolattukudy, "Natural Waxes on Fruits" بایگانی‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۰ توسط Wayback Machine, Post Harvest Pomology Newsletter 2.2 (1984), repr. Tree Fruit Research and Extension Center, Washington State University, March 2003 (pdf)
  3. 10 (۲۰۱۷-۱۱-۱۵). «واکس زدن میوه‌ها، قانونی یا غیرقانونی؟». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  4. «پاسخ وزارت کشاورزی به شایعه "واکس سیب"». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  5. Behnegarsoft.com. «وزیربهداشت:مردم سیب را با پوست نخورند». پایگاه خبری الف. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  6. «وقتی سلامت، با واکس میوه جلا داده می‌شود+عکس و فیلم». ایمنا. ۲۰۱۴-۱۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  7. جم، جدیدترین اخبار ایران و جهان خبرگزاری جام. «واکس میوه، بالاخره سمی است یا نه؟!». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «ماجرای واکس روی پوست سیب چیست/ پارافین سرطانزا نیست!- هایپرکلابز». hyperclubz.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  9. "Carnauba WaxHandling/Processing, USDA petitioned substance for Organic standards" (PDF). United States Department of Agriculture.
  10. «برای تازگی میوه‌ها «واکس میوه» در دانشگاه صنعتی اصفهان تولید شد». ایسنا. ۲۰۰۳-۱۱-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.
  11. شیرازه، پایگاه خبری. «محققان دانشگاه پیام نور فارس موفق به اختراع نانو واکس میوه شدند». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۳.[پیوند مرده]
  12. "Wax on produce - MSU Extension". 2018-11-04. Archived from the original on 2018-11-04. Retrieved 2019-11-04.
  13. Heber, David (2013-08-20). "Facts on Wax: Are Vegetables and Fruit Waxes Kosher?". STAR-K Kosher Certification (به انگلیسی). Archived from the original on 9 July 2017. Retrieved 2019-11-04.
  14. Means, Kathy (8 May 2014). "Wax Labeling". Produce Marketing Association. Archived from the original on 13 July 2018. Retrieved 2019-11-04.
  15. John M. Krochta, Elizabeth A. Baldwin and Myrna O. Nisperos-Carriedo, Eds. , Edible Coatings and Films to Improve Food Quality, Lancaster, Pennsylvania: Technomic, 1994, شابک ‎۹۷۸۱۵۶۶۷۶۱۱۳۰, p. 37.