ویتامین ب۱ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تیامین کلرید
Kekulé skeletal formula of the cation in thiamine Chloride
Spacefill model of thiamine of the cation in thiamine
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۵۹-۴۳-۸ ✔Y
پاب‌کم ۶۰۴۲
کم‌اسپایدر ۵۸۱۹ ✔Y
UNII X66NSO3N35 ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 200-425-3
دراگ‌بانک DB00152
KEGG u08580 N
MeSH Thiamine
ChEBI CHEBI:33283 ✔Y
ChEMBL CHEMBL۱۵۸۸ ✔Y, CHEMBL۱۵۴۷
کد اِی‌تی‌سی A11DA01
3581326
318226
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
Image 2
Image 3
  • [Cl-].Cc1c(CCO)sc[n+]1Cc1cnc(C)nc1N


    [Cl-].CC1=C(CCO)SC=[N+]1CC1=CN=C(C)N=C1N


    [Cl-].n1c(c(cnc1C)C[n+]2c(c(sc2)CCO)C)N

  • InChI=1S/C12H17N4OS.ClH/c1-۸–۱1(3-4-17)۱۸-۷-۱6(8)۶-۱۰-۵-۱۴-9(2)۱۵–۱2(10)۱۳;/h5,7,17H,3-4,6H2,1-2H3,(H2,13,14,15);1H/q+1;/p-1 ✔Y
    Key: MYVIATVLJGTBFV-UHFFFAOYSA-M ✔Y


    InChI=1/C12H17N4OS.ClH/c1-۸–۱1(3-4-17)۱۸-۷-۱6(8)۶-۱۰-۵-۱۴-9(2)۱۵–۱2(10)۱۳;/h5,7,17H,3-4,6H2,1-2H3,(H2,13,14,15);1H/q+1;/p-1
    Key: MYVIATVLJGTBFV-REWHXWOFAY

خصوصیات
فرمول مولکولی C۱۲H۱۷Cl۱N۴O۱S۱
جرم مولی ۳۰۰٫۸۱ g mol−1
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references


تیامین یا ویتامین ب۱؛ این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون می‌شود. تغییراتی بر روی آن صورت می‌گیرد و آماده استفاده بافت‌ها می‌گردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می‌کند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین می‌شود. این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شود.

عملکرد آن در اندامها، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت یا درک حواس از محیط نیاز داریم پیام‌های عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند، تیامین در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد.

ساختمان شیمیایی[ویرایش]

ویتامین ب۱ یا تیامین دارای دو حلقه هتروسیلیک است که یکی از آنها گوگرددار به نام تیازول و دیگری حلقه دو ازتدار پیریمیدین است. حلقه پیریمیدین به صورت ۲و۵-دی‌متیل۴-آمینوپیریمیدین و حلقه تیازول به صورت ۴متیل۵هیدروکسی‌اتیل‌تیازول است. این دو حلقه توسط ازت حلقه تیازول و ریشه متیل‌کربن۵پیریمیدین به یکدیگر متصل می‌شوند. تیامین یکی از ویتامین‌های محلول در آب است.

عوامل شیمیایی مؤثر[ویرایش]

وجود ریشه‌های متیل حلقه پیریمیدین و تیازول و ریشه هیدروکسی‌اتیل حلقه تیازول برای فعالیت ویتامین ضروری است. هیدروژن متصل به کربن ۲ حلقه تیازول نقش اساسی را در خواص کوآنزیمی این ویتامین به عهده دارد. تیامین یک الکل ازت‌دار است و به کمک عامل الکلی خود می‌تواند با اسیدها استریفیه و استر پیروفسفریک آن به نام تیامین پیروفسفات، شکل فعال این ویتامین در بدن است.

کمبود تیامین[ویرایش]

کمبود تیامین در انسان سبب بروز بیماری بری‌بری می‌گردد که معمولاً با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی و خیزوادم همراه است. عوارض قلبی-عروقی شامل تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب است که تدریجاً منجر به احتقان قلب، کبد، ریه و پیدایش خیز می‌گردد. عوارض عصبی نیز منجر به پلی‌نوریت اعصاب محیطی می‌گردد که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه باشد.

ضعف عضلانی و بی‌اشتهایی، کم شدن حرکات معده، حالت تهوع، تب و لاغری توأم با اختلالات رویشی و عوارض پوستی از علایم دیگر این بیماری است. فقدان تیامین با افزایش ترکیبات سه‌کربنه همراه بوده و میزان اسید لاکتیک در سلول‌های عصبی و اسید پیروویک در سلول‌های عضلانی و خون ازدیاد حاصل می‌کند. در دام‌ها کمبود تیامین با بروز علائم عصبی همراه است.

فعالیت کوآنزیمی[ویرایش]

تیامین به صورت استر دی‌فسفریک یعنی تیامین پیروفسفات، کوآنزیم آنزیمی به نام دکربوکسیلاز است که باعث دکربوکسیله شدن اسیدهای آلفاستونیک می‌گردد. دکربوکسیله شدن اسید پیروویک به دو صورت ممکن انجام می‌شود.

کربوکسیلاسیون ساده[ویرایش]

در این عمل اسید پیروویک با از دست دادن یک مولکول گاز کربنیک به استالدئید تبدیل می‌شود و در مراحل بعدی آلدئید احیا شده و تولید الکل می‌نماید. این نوع دکربوسیلاسیون غیر هوازی است و توسط باکتریها و مخمر آبجو انجام می‌شود.

دکربوسیلاسیون اکسیداتیو[ویرایش]

این نوع دکربوکسیلاسیون با اکسیداسیون توأم است؛ یعنی اسیدپیروویک، یک‌دوم مولکول اکسیژن گرفته و ایجاد اسید استیک و گاز کربنیک می‌نماید.

نیاز بدن[ویرایش]

حبوبات، کبد و کلیهها، غنی از تیامین هستند ولی در مرحله پخت طولانی غذاها، ویتامین غیرفعال می‌شود. احتیاج به تیامین در مراحل ضعف عمومی، نقاهت، کار عضلانی زیاد و شیردهی بیشتر است. اگر جیره غذایی از لیپیدها و پروتئینها غنی باشد، نیاز به تیامین کاهش می‌یابد. انسان متوسط برای هر هزار کالری انرژی غذایی مورد نیاز، روزانه به ۱ میلی‌گرم تیامین احتیاج دارد.

مصرف بیش‌از اندازهٔ این ویتامین (۱۰۰ برابر نیاز بدن به صورت تزریقی) باعث مسمومیت شده و علائمی چون سردرد، تشنج، آریتمی قلبی، و واکنش‌های آلرژیک را ایجاد می‌کند.

جستارهای وابسته[ویرایش]