ویکی‌پدیا:بازبینی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد.

میانبر: وپ:بازبینی‌کننده

این صفحه در یک نگاه: بازبینی به عملی گفته می‌شود که بر روی صفحاتی که دارای محافظت در حال انتظار هستند کاربرد دارد و کاربران دارای دسترسی گشت‌زن، ویکی‌بانان یا مدیران می‌توانند ویرایش‌های در حال انتظار را تأیید یا رد کنند.

بازبینی به عملی گفته می‌شود که بر روی صفحات دارای محافظت در حال انتظار انجام می‌گیرد و طی آن کاربران دارای دسترسی گشت‌زن، ویکی‌بانان یا مدیران ویرایش‌های در حال انتظار را تأیید یا رد می‌کنند. مقاله‌هایی که دارای محافظت سفید هستند (برای مثال تمام مقاله‌های خوب و برگزیده)، ویرایش‌های انجام گرفته توسط کاربرانی که دسترسی گشت خودکار ندارند را در حالت انتظار و نیازمند بازبینی قرار می‌دهند. فرایند بازبینی، نوعی بررسی سریع برای اطمینان از اینکه ویرایش‌ها خرابکاری، ناقض سیاست‌ها و رهنمودهایی همچون نقض حق تکثیر یا نامناسب نیستند در نظر گرفته می‌شود. دسترسی بازبینی (گشت‌زن) توسط مدیران به کاربران دارای صلاحیت و دارای دسترسی گشت خودکار اعطا می‌شود.

در حال حاضر، ۳۵ مدیر، ۱۴ ویکی‌بان و ۲۶۱ گشت‌زن در ویکی‌پدیای فارسی امکان بازبینی تغییرات در حال انتظار را دارند (در مجموع ۳۱۰ حساب کاربری این حق را دارند).

[ویرایش‌های در حال انتظار] در صفحه تغییرات اخیر

نمایی از صفحه تغییرات در حال انتظار و نیازمند بازبینی

مقالات در فهرست پیگیری‌ها، تاریخچه‌ها و تغییرات اخیر که تغییرات در حال انتظار دارند، با [ویرایش‌های در حال انتظار] نشان داده می‌شوند. علاوه بر این، صفحه ویژه‌ای به نام ویژه:تغییرات در حال انتظار وجود دارد که تمام مقالات دارای تغییرات در انتظار را فهرست می‌کند. با کلیک بر روی (بازبینی)، تفاوت بین آخرین نسخه پایدار و آخرین تغییرات انجام شده در صفحه نشان داده می‌شود. بسته به درستی یا نادرستی یک یا چند ویرایش می‌توان آن را تأیید یا خنثی‌سازی کرد.

شرایط لازم برای پذیرش یا رد ویرایش‌ها

به عنوان یک قاعده کلی، ویرایش‌هایی که خرابکاری یا ناقض سیاست‌ها و رهنمودهایی همچون وپ:زنده، وپ:تأییدپذیری و غیره به حساب می‌آیند باید رد و خنثی‌سازی شوند. همچنین بازبین‌کنندگان می‌توانند نسخه‌های ویرایشی نیازمند بازبینی که بیش از یک ماه از ثبت آنها می‌گذرد را بدون بررسی رد کنند.^[۱] با این حال ویرایش‌هایی که بخش‌های یکسانی از مقاله را شامل می‌شوند و به‌صورت مجزا قابل رد شدن نیستند، تا زمان حصول مدت یک‌ماهه از آخرین تغییرِ قابل خنثی‌سازی، نباید بدون بررسی رد شوند.^[۱]

هدف از بازبینی، شناسایی و فیلتر کردن ویرایش‌های نامناسب و خرابکاری در مقالات تحت حفاظت سفید (نیازمند بازبینی) است، بازبین‌ها مسئول بررسی درستی ویرایش‌هایی انجام شده در مقاله هستند. بازبین تغییر (های) در حال انتظار را برای یک مقاله بررسی می‌کند و سپس تصمیم می‌گیرد که آن را بپذیرد، برگرداند یا تغییر دهد. از بازبین‌کنندگان انتظار نمی‌رود که متخصص موضوع صفحه باشند و بررسی آنها به هیچ وجه تضمینی برای مقاله‌ای بدون خطا نیست. از بازبین‌کنندگان انتظار می‌رود که سابقه ویرایش معقولی داشته باشند، خرابکاری را تشخیص دهند و با سیاست‌های محتوایی اساسی آشنا باشند. دسترسی بازبینی (گشت‌زن) توسط مدیران به کاربران دارای صلاحیت و دارنده دسترسی گشت خودکار اعطا می‌شود. در صورت سوء استفاده از دسترسی یا جلوگیری از سوء استفاده احتمالی یا درخواست خود کاربر می‌تواند توسط یک مدیر از کاربر بازپس گرفته شود.

دسترسی بازبینی افزونهٔ نسخه‌های علامت‌دار (FlaggedRevs) افزونه‌ای است که با کمک آن می‌توان برخی صفحه‌ها را «نیازمند بازبینی» کرد. داخل کد این افزونه گروهی به اسم «بازبینی‌کننده» (reviewer) تعریف می‌شود که اعضای آن می‌توانند صفحه‌هایی که در سطحِ «نیازمند به بازبینی» محافظت شده‌اند و تغییری جدید دارند را بازبینی کنند، و این تغییرات در حال انتظار را تأیید یا رد کنند. در ویکی‌پدیاها، این گروه غیرفعال شده است، و وظیفهٔ بازبینی به دارندگان دسترسی گشت‌زن محول شده است. با مراجعه به ویژه:اختیارات گروه‌های کاربری نیز می‌توان دید که review یکی از اختیاراتی است که گروه گشت‌زنان به آن دسترسی دارند.

تاریخچه[ویرایش]

از اکتبر ۲۰۱۹ به این سو، مشکلی در تنظیمات سرورهای ویکی‌مدیا کشف شد که باعث می‌شد گاهی اعضای گشت‌زن نتوانند از دسترسی‌های خود در رابطه با بازبینی صفحه‌ها استفاده کنند. توضیح بیشتر مشکل در phab:T234743 آمده است. به‌طور خلاصه، تشخیصی که در حال حاضر از ریشهٔ مشکل داده شده آن است که برخی از تنظیمات ویکی، به‌ویژه آن قسمتی که باید گروه reviewer را غیرفعال کند و اختیارات review را به گروه گشت منتقل کند، گاهی درست عمل نمی‌کند. حدس زده می‌شود که دلیل این امر نوعی پدیده باشد که به آن «رقابت تنظیمات» (configuration race) گفته می‌شود؛ یعنی بخش‌های مختلف تنظیمات همیشه به یک توالی زمانی اجرا نمی‌شوند و در نتیجه گاهی تنظیمات ویکی‌مدیا پس از تنظیمات داخلی افزونه اجرا می‌شود (و همه چیز درست کار می‌کند) اما گاهی قبل از آن اجرا می‌شود (و در نتیجه دسترسی‌ای که باید به گروه گشت‌زن منتقل بشود منتقل نمی‌شود).

بدیهی است که مشکل باید از ریشه حل بشود، یعنی باید تمهیداتی به کار بسته بشود که توالی زمانی اجرای بخش‌های مختلف تنظیمات همیشه یکسان باشد. از آنجا که کد افزونهٔ نسخه‌های علامت‌دار مدت‌هاست که توسط شخص یا گروه مشخصی به‌روزرسانی نمی‌شود و به اصطلاح قدیمی شده است، در نتیجه زحمت رفع ریشه‌ای این مشکل هم به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده است؛ لذا، تا وقتی که مشکل حل بشود، یک راه حل موقت به کار بسته می‌شود: گروه reviewer یا بازبینی‌کنندگان مجدداً در ویکی فعال می‌شود، و هر کاربری که با دسترسی گشت مشکل داشت به‌طور دستی به این گروه افزوده می‌شود. به این شکل، چون کاربر هم عضو گروه گشت است (چه به‌طور مستقیم، چه به‌طور ضمنی مثل ویکی‌بانان و مدیران) و هم عضو گروه بازبینی‌کنندگان است، هر کدام از تنظیمات که دیرتر اجرا بشوند باز هم کاربر دسترسی‌اش به ویژگی‌های بازبینی نسخه‌ها حفظ می‌شود. این راه حل موقت از طریق phab:T249643 از روز ۵ مهٔ ۲۰۲۰ در ویکی‌پدیای فارسی فعال شد.

در مورد مدیران، ایراد فوق به یک شکل دیگر هم نمود پیدا می‌کند: گاهی مدیران وقتی به صفحهٔ مخصوص «محافظت» می‌روند تا صفحه‌ای را محافظت کنند، برخی ویژگی‌ها (از جمله ویژگی‌های مربوط به محافظت برای بازبینی) غیرفعال هستند. بارگیری مجدد صفحه برای دو یا چند بار، نهایتاً باعث می‌شود که در یکی از این دفعات توالی اجرای تنظیمات، درست انجام شود و صفحهٔ محافظت درست کار کند؛ اما برای این که این مشکل کلاً مدیر مربوط را آزار ندهد می‌توان وی را به گروه بازبینی‌کنندگان افزود.

• تمام مدیران می‌توانند کاربران دیگر را به گروه بازبینی‌کنندگان (گشت‌زنان) بیفزایند.
• فقط کسانی باید به این گروه افزوده شوند که دسترسی گشت خودکار دارند.
• اگر کسی دسترسی گشت خودکار را از دست داد دسترسی بازبینی‌کننده هم باید از وی ستانده شود.
• دسترسی بازبینی‌کننده یک راه حل موقت است، و هر وقت مشکل نرم‌افزار حل شد این دسترسی هم حذف خواهد شد و از همهٔ دارندگانش واستانده خواهد شد.
• به دلیلی که مشخص نیست، مشکل بالا برای همهٔ گشت‌زنان و مدیران رخ نمی‌دهد. در نتیجه لازم نیست که دسترسی بازبینی‌کننده به همهٔ آنان اعطا بشود. دسترسی فقط به کاربرانی که به آن نیاز دارند اعطا می‌شود.
• کاربرانی که دسترسی گشت‌زن دارند و با مشکلات بالا دست و پنجه نرم می‌کنند می‌توانند در وپ:تابلوی اعلانات مدیران درخواست کنند که دسترسی بازبینی‌کننده به آن‌ها داده شود.

دسترسی بازبینی‌کننده تغییرات در حال انتظار دسترسی‌است که موقتاً در ویکی‌پدیای فارسی (و برخی پروژه‌های دیگر نظیر ویکی‌پدیای انگلیسی) ایجاد شده تا یکی از مشکلات افزونهٔ نسخه‌های علامت‌دار برای گشت‌زنان را حل کند. در حال حاضر ۱۹ کاربر در ویکی‌پدیای فارسی در این دسته قرار می‌گیرند.

• ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار
• وپ:محافظت سفید
• وپ:گشت