پاسخ گذرا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در مهندسی برق، پاسخ گذرا (Transient response) به قسمتی از پاسخ کامل گفته می‌شود که در مقادیر بزرگ ${\displaystyle t}$ (زمان) به صفر میل می‌کند. مجموع پاسخ گذرا و پاسخ حالت دائمی یک سیستم، پاسخ کامل آن سیستم را تشکیل می‌دهد. پاسخ گذرای مدار الکتریکی، حاصل شرایط اولیهٔ مدار و ورودی آن است. بر خلاف پاسخ دائمی که تنها از پاسخ حالت صفر تشکیل می‌شود و تنها به ورودی بستگی دارد، پاسخ گذرا می‌تواند از دو بخشِ پاسخ حالت صفر و پاسخ ورودی صفر تشکیل شده باشد.^[۱]

در بعضی از مدارهای ساده می‌توان ورودی را به گونه‌ای انتخاب کرد که پاسخ حالت گذرای مدار حذف شود. برای این کار ولتاژ دو سر خازن و جریان سلف نباید به صورت لحظه‌ای تغییر کنند.^[۲]

مشخصه‌ها[ویرایش]

گذرای سامانه‌های کنترلی عملی معمولاً به صورت نوسان میرا هستند. برای توصیف پاسخ گذرای یک سامانهٔ کنترلی به ورودی معمولاً از تعاریف زیر استفاده می‌شود:[۳] 

زمان تأخیر (${\displaystyle t_{d}}$)

زمان لازم برای اینکه پاسخ سیستم برای اولین بار به ۵۰٪ مقدار نهایی خود برسد.

زمان افزایش یا زمان صعود (${\displaystyle t_{r}}$)

زمان لازم برای آنکه پاسخ سیستم از ۱۰٪ مقدار نهایی به ۹۰٪ برسد (معمولاً در سامانه‌های تندمیرا استفاده می‌شود). برای سامانه‌های زیرمیرا معمولاً از مقادیر ۰ تا ۱۰۰٪ استفاده می‌شود.

زمان اوج (${\displaystyle t_{p}}$)

زمان لازم برای رسیدن به نخستین قلهٔ فراجهش.

درصد بیشینهٔ فراجهش (${\displaystyle M_{p}}$)

بالاترین نقطهٔ منحنی پاسخ است و معمولاً به صورت درصد فاصلهٔ آن تا مقدار پاسخ حالت دائم سنجیده می‌شود.

زمان نشست (${\displaystyle t_{s}}$)

زمان لازم برای اینکه دامنهٔ نوسان پاسخ گذرا به درصد مشخصی (معمولاً ۲ یا ۵ درصد) از پاسخ دائمی محدود شود و دیگر از آن تجاوز نکند.

جستارهای وابسته[ویرایش]

• حالت گذرا

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

• دسور، چارلز؛ کوه، ارنست (۱۳۷۳). نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها - جلد اول. ترجمهٔ پرویز جبه دارمارالانی. دانشگاه تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۳-۴۲۴۸-۰. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)
• Ogata, Katsuhiko (2010). Modern control engineering (به انگلیسی). Boston, MA: Prentice-Hall.