کثرت - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کثرت (به انگلیسی: Multiplicity) در مقابل وحدت است. این دو لفظ متقابل و متضایف‌اند، زیرا هیچ‌یک از آنها را نمی‌توان بدون مقایسه با دیگری فهمید. معتقدان به وحدت وجود گویند موجودات جهان، چیزی جز احوال و اعراض جوهر واحد نیست. کثیر هم مقابل واحد و هم مقابل قلیل است و جزئی از چند اصطلاح فلسفی را تشکیل می‌دهد.[۱]

در مباحث مربوط به هستی‌شناسی، حق و خلق، حقیقتی واحدند که چنانچه جهت وحدت آن لحاظ شود، حق است و اگر به جنبهٔ کثرت آن توجه شود، خلق است؛ لکن جامع‌ترین نگاه به عالم هستی، ملاحظهٔ هر دو جهت وحدت و کثرت است.[۲]

یکی از مهم‌ترین استعاره‌هایی که ژیل دلوز برای تبیین فلسفه کثرت گرای خود به کار برده، واژه (ریزوم) است. ریزوم در زیست‌شناسی به ریشه‌های فرعی گیاه گفته می‌شود.[ریزوم‌ها در فاصله‌های میانی ریشه اصلی گیاه می‌رویند. برخلاف ریشه اصلی درخت که در یک جهت خاص سیر می‌کند، ریزوم‌ها در جهات گوناگون روانند. این استعاره به خوبی مفهوم دلوز را از مفاهیم کثرت، تفاوت و شدن نشان می‌دهد.[۳]

منابع[ویرایش]

  1. جمیل صلیبا - منوچهر صانعی دره‌بیدی، فرهنگ فلسفی، انتشارات حکمت - تهران، چاپ: اول، ۱۳۶۶ ص 528، 529
  2. راستایی، حامده؛ اسدی، محمدرضا؛ وحدت در ابن‌عربی و ارتباط آن با مسئلهٔ «دیگری»، فلسفه دین پاییز 1398، دوره شانزده - شماره 3 ص 375 تا 388
  3. فلسفه چیست؟، فلیکس گتاری، ژیل دلوز، پیمان غلامی (مترجم)، زهره اکسیری (مترجم) ناشر: رخ داد نو؛ همشهری آنلاین