French
DeutschNewtonianismo , a enciclopedia libre
O newtonianismo é unha doutrina filosófica e científica inspirada nas crenzas e métodos do científico e filósofo natural Isaac Newton. Aínda que as contribucións influentes de Newton foron principalmente na física e as matemáticas, a través de obras fundamentais como o Principia Mathematica, a súa ampla concepción do universo como rexido por leis racionais e comprensíbeis sentou as bases de moitas vertentes do pensamento da Ilustración.
O newtonianismo converteuse nun programa intelectual influente que aplicou os principios de Newton a moitas vías de investigación, sentando as bases da ciencia moderna (ciencias naturais e ciencias sociais), ademais de influír na filosofía, o pensamento político e a teoloxía. O filósofo escocés David Hume, probabelmente inspirado nos métodos de análise e síntese desenvolvidos por Newton en Opticks, foi un firme partidario do empirismo newtoniano nos seus estudos dos fenómenos morais.[1]
Newton e a súa filosofía conduciron á popularización da ciencia en Europa, especialmente en Inglaterra, Francia[2] e Alemaña.[3] Pode contrastarse esta filosofía con outras, por exemplo o cartesianismo, baseado na filosofía de René Descartes.[4]
Orixes e fundamentos
editarNewton desenvolveu un método que privilexia a observación empírica e o razoamento matemático. Na súa obra, substituíuse o termo "hipóteses" por "regras", evidenciando a aposta pola demostración a partir dos fenómenos observados. Este enfoque diferenciouse do método cartesiano e foi determinante para o establecemento do empirismo científico.
Influencia e legado
editarO newtonianismo converteuse nun programa intelectual que transcende as ciencias exactas. A súa influencia expandiuse ao pensamento filosófico, político e teolóxico, servindo de inspiración para figuras como Hume, que aplicou os principios empíricos na análise dos fenómenos morais.[5]
Ademais, o newtonianismo desempeñou un papel crucial na popularización da ciencia en Europa, contribuíndo a catalizar a Era da Ilustración.[6]
Relixiosidade
editarA pesar do seu rigor científico, Newton era profundamente relixioso. Interpretaba as Escrituras de forma literal e sostiña que a intervención divina era necesaria para manter o funcionamento do universo, idea que reconciliaba coa súa visión mecánica da natureza.[2] [7]
Notas
editar- ↑ 1975-, Demeter, Tamás. David Hume and the culture of Scottish Newtonianism : methodology and ideology in Enlightenment inquiry. ISBN 9789004327313. OCLC 960722703.
- ↑ 2,0 2,1 E., Force, James; 1948- (2010-01-01). Newton and Newtonianism : new studies. ISBN 9781402022388. OCLC 827177278.
- ↑ R., Rogers, Moira (2003-01-01). Newtonianism for the ladies and other uneducated souls : the popularization of science in Leipzig, 1687-1750. ISBN 978-0820450292. OCLC 469855126.
- ↑ Sarmiento, Gustavo (2016-12). "Cartesianismo, newtonianismo y método: sobre el rechazo del cartesianismo en la obra de John Keill". EPISTEME (en castelán) 36 (2): 173–198. ISSN 0798-4324.
- ↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy: Hume e Newton
- ↑ The Mathematical Association of America Journal
- ↑ "A new theory of the earth, from its original to the consummation of all things wherein the creation of the world in six days, the universal deluge, and the general conflagration, as laid down in the Holy Scriptures, are shewn to be perfectly agreeable to reason and philosophy : with a large introductory discourse concerning the genuine nature, stile, and extent of the Mosaick history of the creation / by William Whiston ...". Consultado o 2017-05-05.
Véxase tamén
editarOutros artigos
editar----
 | Este artigo sobre filosofía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre. Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |