French
Deutsch1509
| 1509 | ||
| Eeuwen: | 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw | |
| Decennia: | 1490-1499 · 1500-1509 · 1510-1519 | |
| Jaren: | << · < · 1508 · 1509 · 1510 · > · >> | |
 Jaartelling in verschillende culturen | ||
| Ab urbe condita: | 2262 MMCCLXII | |
| Armeense jaartelling: | 958 – 959 ԹՎ ՋԾԸ – ՋԾԹ | |
| Chinese jaartelling: | 4205 – 4206 乙辰 – 丙巳 | |
| Christelijke jaartelling: | 1509 MDIX | |
| Ethiopische jaartelling: | 1501 – 1502 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5269 – 5270 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1564 – 1565 | |
| - Shaka Samvat | 1431 – 1432 | |
| - Kali yuga | 4610 – 4611 | |
| Iraanse jaartelling: | 887 – 888 ۸۸۷ – ۸۸۸ | |
| Islamitische jaartelling: | 914 – 915 ٩١٥ – ٩١٤ | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5508 – 5509 | |
 Juliaanse kalender van 1509 | ||
Het jaar 1509 is het 9e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]
- februari
- 2 - Zeeslag bij Diu: Francisco de Almeida verslaat een moslimvloot. Portugal wordt de heersende zeemacht in de Indische Oceaan. Zie ook: Portugees-Turkse Oorlog
- mei
- 14 - Slag bij Agnadello. Lodewijk XII verslaat de republiek Venetië, en bezorgt daarmee de Liga van Kamerijk de overwinning in de Oorlog van de Liga van Kamerijk.
- juni
- 11 - Hendrik VIII van Engeland trouwt met Catharina van Aragon.
- 24 - Hendrik VIII wordt gekroond tot koning van Engeland.
- juli
- 17 - De Venetianen heroveren Padua, dat de Fransen gedurende de nasleep van de Slag bij Agnadello hebben ingenomen.
- augustus
- augustus - Alexander II van Imeretië valt Kartlië binnen.
- september
- 14 - Een zware aardbeving treft Constantinopel.
- 15 tot 30 - Beleg van Padua: Keizer Maximiliaan I belegert vergeefs het Venetiaanse leger in Padua.
- 25 - Huwelijk van Francesco Maria della Rovere en Eleonora Gonzaga
- 26 - Tweede Cosmas- en Damianusvloed. Overstromingen in Zeeland, Holland en Groningen.
- december
- 24 - Met de ondertekening van een akte komt er officieel een einde aan de Hoekse en Kabeljauwse Twisten.
- zonder datum
- de Spanjaarden veroveren Oran.
- Eerste Portugese expeditie naar het schiereiland Malakka.
- Begin van de Spaanse kolonisatie van Jamaica.
- Sebastian Cabot keert terug van een ontdekkingsreis op zoek naar de Noordwestelijke Doorvaart.
- Huwelijk van Karel IV van Alençon en Margaretha van Valois.
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Desiderius Erasmus: Lof der zotheid (manuscript)
- Leonardo da Vinci: Codex Leicester
- Luca Pacioli: Geometria (Latijnse vertaling van de Elementen van Euclides)
- Luca Pacioli: Divina proportione
- Heinrich Bebel: Triumphis Veneris
Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]
Opvolging[bewerken | brontekst bewerken]
- patriarch van Antiochië (Syrisch) - Ignatius Nuh opgevolgd door Ignatius Yeshu I
- Generalitat de Catalunya - Lluís Desplà i d'Oms opgevolgd door Jordi Sanç
- Engeland - Hendrik VII opgevolgd door zijn zoon Hendrik VIII
- Hessen - Willem II opgevolgd door zijn zoon Filips I onder regentschap van diens moeder Anna van Mecklenburg-Schwerin
- onderkoning van Indië - Francisco de Almeida opgevolgd door Afonso de Albuquerque
- Napels (onderkoning) - Johan van Ribagorça opgevolgd door Ramón Folch van Cardona
- Nassau-Idstein - Filips opgevolgd door zijn broer Adolf III van Nassau-Wiesbaden
- Palts-Simmern - Johan I opgevolgd door zijn zoon Johan II
- Sicilië (onderkoning) - Ramón Folch van Cardona opgevolgd door Hugo de Moncada
- Vietnam - Uy Mục Đế opgevolgd door Tương Dực Đế
Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
-
-
De Venetianen verdedigen Padua -
Stadhuis van Saint-Quentin -
Gemeentehuis van Frankenberg
Geboren[bewerken | brontekst bewerken]
- 27 maart - Wolraad II van Waldeck-Eisenberg, Duits edelman
- 23 april - Alfons van Portugal, Portugees prins en kardinaal
- 10 juli - Johannes Calvijn (Jean Cauvin), Frans-Zwitsers kerkhervormer
- 25 juli - Filips II van Nassau-Saarbrücken, Duits edelman
- 7 augustus - Joachim van Anhalt, Duits edelman
- 25 augustus - Ippolito II d'Este, Italiaans kardinaal
- 8 september - Hadrianus Marius, Nederlands dichter
- 20 oktober - Arthur, kroonprins van Schotland
- Anneke Esaiasdochter, Noord-Nederlands wederdoopster
- Gonzalo Jiménez de Quesada, Spaans conquistador
- Gerard de Jode, Nederlands cartograaf
- Kamran Mirza, prins van het Mogolrijk
- Jan van Leiden, Noord-Nederlands wederdopersleider
- Jan Massijs, Zuid-Nederlands schilder
- Cornelis van Mierop, Nederlands geestelijke
- Antoon van Tassis, Oostenrijks postmeester
- Bernardino Telesio, Italiaans filosoof en wetenschapper
- Daniele da Volterra, Italiaans schilder
- Niccolò dell'Abbate, Italiaans schilder (jaartal bij benadering)
- Livio Agresti, Italiaans schilder (jaartal bij benadering)
- Maximiliaan van Egmont, Noord-Nederlands edelman (jaartal bij benadering)
Overleden[bewerken | brontekst bewerken]
- 27 januari - Johan I van Palts-Simmern (49), Duits edelman
- 21 april - Hendrik VII (52), koning van Engeland (1485-1509)
- 25 april - George II van Anhalt (~54), Duits edelman
- 28 mei - Catherina Sforza (~45), Italiaans edelvrouw
- 16 juni - Filips van Nassau-Idstein (59), Duits edelman
- 29 juni - Margaret Beaufort (66?), Engels edelvrouw, moeder van Hendrik VII
- 11 juli - Willem II (40), landgraaf van Hessen
- 5 oktober - Johannes van Eindhoven (~69), Zuid-Nederlands geestelijke
- 15 november - Nicolaas le Ruistre (~67), Nederlands prelaat
- 3 december - Hendrik van Diependaele, Zuid-Nederlands glazenier
- Otto Back van Asten, Zuid-Nederlands edelman
- Cornelis van Bergen (~51), Zuid-Nederlands militair
- Margaretha van Brandenburg (~56), Duits abdis
- Edward Courtenay, Engels edelman
- Hiëronymus Lauweryn, Noord-Nederlands edelman
- João da Nova, Portugees ontdekkingsreiziger
- Bernt Notke, Duits schilder (vermoedelijke jaartal)
Zie de categorie 1509 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.