1879

1879

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1860-1869 · 1870-1879 · 1880-1889
Jaren:	<< · < · 1878 · 1879 · 1880 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2632 MMDCXXXII
Armeense jaartelling:		1328 – 1329 ԹՎ ՌՅԻԸ – ՌՅԻԹ
Chinese jaartelling:		4575 – 4576 乙寅 – 丙卯
Christelijke jaartelling:		1879 MDCCCLXXIX
Ethiopische jaartelling:		1871 – 1872
Hebreeuwse jaartelling:		5639 – 5640
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1934 – 1935
- Shaka Samvat		1801 – 1802
- Kali yuga		4980 – 4981
Iraanse jaartelling:		1257 – 1258 ۱۲۵۷ – ۱۲۵۸
Islamitische jaartelling:		1296 – 1297 ١٢٩٧ – ١٢٩٦
Maçonnieke jaartelling:		5878 – 5879
1879 naar onderwerp
Lijst van landen
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1879
Gregoriaanse kalender van 1879

Edison met enkele van zijn gloeilampen (circa 1918)

Het jaar 1879 is het 79e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

2 - In Mechelen gaat het Lemmensinstituut van start: de interdiocesane hogere opleiding in de kerkmuziek.
19 - Abraham Kuyper en anderen stichten de Unie Een School met de Bijbel om het gereformeerd onderwijs te overkoepelen.
22 - In de slag bij Isandlwana wordt een Brits leger door de Zoeloes vernietigd.
22 en 23 - Een handvol Britse soldaten van 139 man houdt in de Slag bij Rorke's Drift stand, tegenover een Zoeloestrijdmacht van 4.000 à 5.000 krijgers. Er sneuvelen 15 Britse soldaten en meer dan 370 Zoeloes.

februari

3 - Joseph Swan demonstreert de eerste gloeilamp.
14 - Chili overvalt en verovert de Boliviaanse havenstad Antofagasta. Daarmee begint de Salpeteroorlog.
februari - Groot-Brittannië stuurt een expeditieleger naar Zoeloeland.

maart

3 - Het Paviljoen van Tervuren brandt af.
31 - De Badense priester Johann Martin Schleyer ontwerpt de basis van de internationale kunsttaal Volapük.
maart - De rivier de Tisza overstroomt, waardoor de Hongaarse stad Szeged grotendeels wordt verwoest.

april

12 - De zeeslag bij Chipana vindt plaats tijdens de Salpeteroorlog tussen Peru en Chili. Het treffen duurt twee uur en vindt plaats voor de Boliviaanse kust bij Huanillos.
22 - In Nederland wordt bij wet bepaald dat elke tien jaar een volkstelling zal worden gehouden.
29 - De Utrechtse (paarden)tram rijdt voor het eerst.

mei

14 - De Rotterdamse havenbaron Lodewijk Pincoffs vlucht naar Engeland wegens een onvermijdelijk faillissement.
26 - In een vredesverdrag stemt Afghanistan toe in de komst van een Britse legatie, die een beslissende stem zal krijgen in de buitenlandse politiek van het land.

juni

11 - De Nederlandse kroonprins Willem sterft aan longontsteking. Zijn broer Alexander volgt hem op als kroonprins.
15 - Opening van de Spoorlijn Arnhem - Nijmegen met twee grote spoorbruggen: die over de Nederrijn en de Spoorbrug Nijmegen over de Waal

juli

4 - Einde van de Zoeloe-oorlog.
juli - De liberale regering van België onder Walthère Frère-Orban krijgt parlementaire goedkeuring voor neutraal officieel onderwijs. Dit leidt tot een breuk met het Vaticaan en in eigen land een schoolstrijd.

augustus

20 - Beëdiging van het kabinet-Van Lynden van Sandenburg in Nederland.

september

3 - In Kaboel wordt de Britse legatie aangevallen en uitgemoord.
5 - In Haarlem wordt de eerste voetbalclub van Nederland opgericht, door de 14-jarige Pim Mulier. Hij noemt de club HFC, de Haarlemsche Football Club.

oktober

7 - Otto von Bismarck sluit een geheim militair verdrag met Oostenrijk-Hongarije: de Tweebond.
22 - Edison patenteert zijn gloeilamp. Hij sticht het bedrijf Edison General Electric.

december

13 - Op de Keizersgracht in Amsterdam wordt een wedstrijd schoonrijden gehouden, de oudst bekende wedstrijd in deze vorm van schaatsen.
27 - In Engeland wordt het eerste nummer gedrukt van de Strijdkreet, het orgaan van het Leger des Heils.
28 - Ramp met de Tay Bridge: tijdens een zware storm bezwijkt de Tay Bridge in Dundee als daar een trein overheen rijdt. Er zijn negentig doden te betreuren.

zonder datum

Somerville College wordt geopend, waardoor vrouwen kunnen studeren aan de Universiteit van Oxford.
Eerste Indian Boarding School wordt opgericht in Pennsylvania. In deze kostschool worden 139 Sioux-kinderen losgemaakt van hun cultuur en opgevoed tot "Amerikanen".
Wilhelm Wundt sticht het eerste psychologisch laboratorium op. Hierdoor was psychologie als wetenschap een feit.
Begin van de Salpeteroorlog tussen Peru en Bolivia tegen Chili (beëindigd in 1884).
De Belgische telegraafdiensten installeren een telefoonlijn in het parlement en verscheidene privéondernemers dienen een aanvraag in voor de exploitatie van telefoonnetwerken in verschillende Belgische steden.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Franz Liszt voltooit in Boedapest zijn Via Crucis, een compositie waaraan hij in 1878 in Rome was begonnen
Giacomo Puccini componeert de wals Prime fantasie
In München wordt de première opgevoerd van de opera Die Fornarina van Carl Zeller
30 december: eerste opvoering van The Pirates of Penzance van Arthur Sullivan

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

Herfstdag in Sokolniki (1879) Isaak Levitan

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Woonhuis, Bergen op Zoom (1879) C.P. van Genk

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

januari[bewerken | brontekst bewerken]

1 - E.M. Forster, Engels schrijver (overleden 1970)
1 - William Fox, Amerikaans ondernemer (overleden 1952)
2 - Rudolf Bauer, Hongaars atleet (overleden 1932)
2 - Pieter Tesch, Nederlands geoloog (overleden 1961)
4 - Piet Dickentman, Nederlands wielrenner (overleden 1950)
12 - Florence Dugdale, Engels kinderboekenschrijfster (overleden 1937)
18 - Henri Giraud, Frans generaal (overleden 1949)
19 - Marie Koenen, Nederlands schrijfster (overleden 1959)

februari[bewerken | brontekst bewerken]

1 - Mary Blathwayt, Brits feministe en suffragette (overleden 1961)
24 - Herman Teirlinck, Vlaams schrijver en dichter (overleden 1967)
26 - Frank Bridge, Engels componist (overleden 1941)
26 - Frank Greer, Amerikaans roeier (overleden 1943)

maart[bewerken | brontekst bewerken]

1 - Aleksandar Stambolijski, Bulgaars politicus (overleden 1923)
4 - Josip Murn, Sloveens dichter (overleden 1901)
5 - William Beveridge, Brits econoom (overleden 1963)
9 - Agnes Miegel, Duits dichteres en schrijfster (overleden 1964)
10 - Samuel Jones, Amerikaans atleet (overleden 1954)
12 - Charles Delestraint, Frans luitenant-generaal en verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog (overleden 1945)
14 - Albert Einstein, Duits natuurkundige (overleden 1955)
15 - Gerrit Jan Heering, Nederlands theoloog, predikant en vredesactivist (overleden 1955)
16 - André Idserda, Nederlands kunstschilder (overleden 1952)
26 - Viggo Brodersen, Deens componist/organist (overleden 1965)
30 - Coen de Koning, Nederlands schaatser, winnaar van de tweede en derde Elfstedentocht (1912 en 1917) (overleden 1954)

april[bewerken | brontekst bewerken]

2 - Alexander Moisi, Albanees acteur (overleden 1935)
26 - Owen Willans Richardson, Engels natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1959)
28 - Theda Mansholt, Nederlands pedagoge (overleden 1956)

mei[bewerken | brontekst bewerken]

5 - Leonid Mandelstam, Russisch natuurkundige (overleden 1944)
6 - Hendrik van Heuckelum, Nederlands voetballer en winnaar bronzen olympische medaille (overleden 1929)
19 - Nancy Astor, Brits politica en feministe (overleden 1964)
27 - Karl Bühler, Duits psycholoog (overleden 1963)
28 - Henri-Pierre Roché, Frans schrijver (overleden 1959)
30 - Vanessa Bell, Engels kunstschilderes en binnenhuisarchitecte (overleden 1961)

juni[bewerken | brontekst bewerken]

3 - Vivian Woodward, Engels voetballer (overleden 1954)
5 - René Pottier, Frans wielrenner, winnaar van de Tour de France van 1906 (overleden 1907)
7 - Joan Voûte, Nederlands astronoom (overleden 1963)
9 - Oskar Back, Hongaars-Nederlands violist en vioolleraar (overleden 1963)
13 - Johannes Geelkerken, Nederlands predikant en theoloog (overleden 1960)
16 - Theo Thijssen, Nederlands schrijver (overleden 1943)
19 - Rein Boomsma, Nederlands voetballer en verzetsstrijder (overleden 1943)
20 - Vladko Maček, Kroatisch politicus (overleden 1964)
28 - Adriaan Hendrik Sirks, Nederlands militair en politiefunctionaris (overleden 1941)
29 - Edna Clarke Hall, Brits dichteres en kunstenares (overleden 1979)

juli[bewerken | brontekst bewerken]

1 - Jake Atz, Amerikaans honkballer (overleden 1945)
5 - Dwight Filley Davis, Amerikaans tennisspeler en politicus (overleden 1945)
5 - Wanda Landowska, Pools klaveciniste (overleden 1959)
9 - Ottorino Respighi, Italiaans componist (overleden 1936)

augustus[bewerken | brontekst bewerken]

7 - Justine Ward, Amerikaans muziekpedagoge (overleden 1975)
8 - Emiliano Zapata, Mexicaans revolutionair (overleden 1919)
9 - John Willcock, 15^e premier van West-Australië (overleden 1956)
11 - Frieda von Richthofen, Duits/Amerikaans schrijfster en vertaalster (overleden 1956)
23 - Antoinette van Dijk, Nederlands zangeres en presentatrice (overleden 1975)
23 - Alfrēds Kalniņš, Lets componist (overleden 1951)
31 - Alma Mahler-Werfel, Oostenrijks-Amerikaans componiste en schilderes (overleden 1964)

september[bewerken | brontekst bewerken]

5 - Frank Jewett, Amerikaans natuurkundige (overleden 1949)
5 - Jacoba Surie, Nederlands kunstschilderes (overleden 1970)
6 - Johan Nygaardsvold, Noors politicus (overleden 1952)
6 - Joseph Wirth, Duits rijkskanselier (overleden 1956)
20 - Victor Sjöström, Zweeds acteur en regisseur (overleden 1960)
21 - Axel Nordlander, Zweeds ruiter (overleden 1962)
24 - Alfred Blunt, Anglicaans geestelijke (overleden 1957)
25 - Hermann Barrelet, Frans roeier (overleden 1964)

oktober[bewerken | brontekst bewerken]

2 - Léon Georget, Frans wielrenner (overleden 1949)
8 - Ernest Douwes Dekker, Nederlands/Indisch publicist en politicus (overleden 1950)
9 - Max von Laue, Duits natuurkundige (overleden 1960)
14 - Theodoor Alexander Boeree, Nederlands beroepsofficier en krijgsgeschiedkundige (overleden 1968)
14 - Miles Franklin, Australisch schrijfster en oprichter van de Miles Franklin Award (overleden 1954)
24 - August Erker, Amerikaans roeier (overleden 1951)
28 - W.G. van de Hulst sr., Nederlands schrijver (overleden 1963)

november[bewerken | brontekst bewerken]

7 - Leon Trotski, Russisch revolutionair en politicus (overleden 1940)
8 - Ernest De Vriendt, Belgisch volksfiguur (overleden 1955)
10 - Marius Cornelis van Houten, Nederlands militair en museumdirecteur (overleden 1953)
12 - Jacques van Mourik, Nederlands kunstschilder (overleden 1971)
16 - Alfred Emile Rambaldo, Nederlands meteoroloog en luchtvaartpionier (overleden 1911)
19 - Arthur Stockhoff, Amerikaans roeier (overleden 1934)

december[bewerken | brontekst bewerken]

8 - Willem Wakker, Nederlands atleet (overleden 1959)
10 - Ernest Shepard, Engels tekenaar en boekillustrator (overleden 1976)
12 - Friedrich Christiansen, Duits generaal en Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog (overleden 1972)
10 - Bernard Molkenboer O.P., Nederlands dominicaan en letterkundige (overleden 1948)
10 - Ernest Shepard, Engels boekillustrator (overleden 1976)
18 - Paul Klee, Duits/Zwitsers kunstschilder (overleden 1940)
21 - Théodore Limperg, Nederlands econoom (overleden 1961)
24 - Alexandrine Augusta van Mecklenburg-Schwerin, Koningin-gemalin van Denemarken (overleden 1952)

datum onbekend[bewerken | brontekst bewerken]

Jörgen Nilsen Schaumann, Zweeds dermatoloog (overleden 1953)
Sotirios Versis, Grieks atleet (overleden 1918)

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

24 - Heinrich Geißler (64), Duits natuurkundige en uitvinder van de geisslerbuis

februari

15 - Willem Josephus van Zeggelen (67), Nederlands dichter

april

2 - Alphonse della Faille de Leverghem (69), Vlaams politicus
4 - Elizabeth Patterson (94), eerste vrouw van Jérôme Bonaparte en schoonzus van keizer Napoleon I
16 - Bernadette Soubirous (35), Frans heilige
23 - Elisabetta Fiorini Mazzanti (79), Italiaanse plantkundige
26 - Édouard-Léon Scott de Martinville (62), Frans uitvinder van de fonograaf

mei

4 - William Froude (68), Engels ingenieur
14 - Henry Sewell (71), Nieuw-Zeelands politicus

juni

1 - Napoleon Eugène Lodewijk Bonaparte (23), Frans keizerlijke prins
11 - Kroonprins Willem (38) van Nederland
25 - William Fothergill Cooke (73), Brits elektrotechnicus en uitvinder
29 - Albertus Jacobus Clemens Janssens (72), Nederlands politiefunctionaris

juli

11 - Jacques-Antoine Moerenhout (83), Belgisch ontdekkingsreiziger, koopman en diplomaat
19 - Louis Favre (53), Zwitsers ingenieur, projectleider bij de bouw van de Gotthardtunnel
28 - Willem van Mecklenburg (52), Duits militair

september

17 - Eugène Viollet-le-Duc (65), Frans architect

oktober

29 - John Blackwood (60). Schots uitgever

november

3 - Joseph Poelaert (62), Belgisch architect
5 - James Maxwell (48), Schots wis- en natuurkundige

Weerextremen in België[bewerken | brontekst bewerken]

februari: maand met de op een na laagste luchtdruk ooit: 1001,8 hPa (normaal 1016,8 hPa). Dit wordt enkel overtroffen door maart 1909.
11 april: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 0,1 °C.
12 april: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −0,4 °C.
13 april: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: −2 °C.
7 mei: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 3,8 °C.
9 mei: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 4,7 °C.
10 mei: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 3,9 °C.
11 mei: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 5 °C en laagste minimumtemperatuur -7 °C.
10 juli: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 10,9 °C.
26 november: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −5,1 °C en laagste minimumtemperatuur: −8 °C.
2 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −7,9 °C en laagste minimumtemperatuur: −10,9 °C.
3 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −9,4 °C en laagste minimumtemperatuur: −12,9 °C.
4 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −8,5 °C en laagste minimumtemperatuur: −10 °C.
7 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −10 °C.
9 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −12,6 °C en laagste minimumtemperatuur: −17,3 °C. Dit is de laagste minimumtemperatuur ooit in de maand december.
10 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −8,4 °C en laagste minimumtemperatuur: −11,8 °C.
17 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −9,7 °C en laagste minimumtemperatuur: −14,8 °C.
27 december: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −8 °C.
december: december met laagste gemiddelde dampdruk: 3,7 hPa (normaal 7 hPa) en laagste gemiddelde temperatuur: −5,6 °C (normaal 3,3 °C).
Gemiddelde jaartemperatuur: koudste jaar ooit sinds 1833 met 7,0 °C (normaal 9,7 °C).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1879 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.